Bạn có biết rằng cứ 10 người sẽ có một người bị sỏi thận? Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tỷ lệ sỏi thận đang ngày càng tăng. Nhiều người cho rằng một số quan niệm sai lầm lớn có thể là thủ phạm.
Quỹ Thận Quốc gia của Mỹ đã hợp tác với tiến sĩ Allan Jhagroo, một chuyên gia sỏi thận tại Trường Y tế cộng đồng – Đại học Wisconsin, để giải đáp một số thắc mắc xung quanh sỏi thận và vạch trần những quan niệm sai lầm.
“Không chỉ những bệnh nhân sỏi thận mắc những quan niệm sai lầm. Thật ngạc nhiên là nhiều bác sĩ và các nhà thận niệu học cũng có những thông tin sai khi nói về sỏi thận”, tiến sĩ Jhagroo nói. Quỹ Thận Quốc gia của Mỹ đã đưa ra sáu lời khuyên phòng ngừa sỏi thận hàng đầu sau đây:
Đừng xem thường mồ hôi
Tắm hơi, yoga nóng và tập thể dục nặng có thể tốt cho sức khỏe của bạn, nhưng cũng có thể dẫn đến sỏi thận. Tại sao? Mất nước qua mồ hôi – dù cho là do những hoạt động này hoặc chỉ do nhiệt độ của mùa hè – dẫn đến sản xuất nước tiểu ít hơn. Đổ mồ hôi càng nhiều, bạn càng ít đi tiểu, khiến những khoáng chất tạo ra sỏi định hình, đọng trong thận và đường tiết niệu.
Thay vào đó: giải nhiệt với nước. Một trong những biện pháp tốt nhất mà bạn có thể làm để tránh sỏi thận là uống thật nhiều nước, khiến cho bạn đi tiểu nhiều. Vì vậy, hãy chắc chắn để giữ cơ thể luôn đủ nước, đặc biệt là khi tập thể dục hoặc tham gia vào những hoạt động gây ra nhiều mồ hôi.
Không chỉ có oxalate
Oxalate tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây và rau quả, các loại hạt, ngũ cốc, các loại đậu, và thậm chí cả sô-cô-la và trà. Một số loại thực phẩm có chứa hàm lượng cao oxalate bao gồm: đậu phộng, đại hoàng, rau bina, củ cải đường, sô-cô-la và khoai lang. Điều hòa lượng thực phẩm này có thể có lợi cho những người mắc sỏi oxalate canxi – loại sỏi thận hàng đầu.
Một quan niệm sai lầm phổ biến là loại bỏ các loại thực phẩm giàu oxalate trong chế độ ăn uống có thể làm giảm khả năng hình thành sỏi thận oxalate canxi. Trong khi về mặt lý thuyết, điều này có thể là đúng, nhưng biện luận này không chính xác từ góc độ sức khỏe tổng thể. Hầu hết sỏi thận được hình thành khi oxalate liên kết với canxi trong khi thận sản xuất nước tiểu.
Thay vào đó: Ăn uống canxi và thực phẩm giàu oxalate chung trong một bữa ăn. Làm như vậy, oxalat và canxi có nhiều khả năng liên kết với nhau trong dạ dày và ruột trước khi thận bắt đầu xử lý, làm cho sỏi thận ít có khả năng hình thành.
Canxi không phải là kẻ thù
Nhưng nó lại mang tiếng xấu! Có thể là do tên và thành phần của nó khiến nhiều người cho rằng canxi là thủ phạm chính gây sỏi canxi oxalate.
Tiến sĩ Jhagroo nói: “Nhiều bệnh nhân của tôi thắc mắc rằng tại sao họ mắc sỏi thận mặc dù họ đã cắt giảm lượng canxi. Thậm chí vài bệnh nhân nói với tôi rằng các bác sĩ của họ đề nghị họ giảm lượng canxi”. Một chế độ ít canxi thực sự làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
Thay vào đó: Không giảm canxi. Hạn chế bớt natri trong chế độ ăn uống và kết hợp các loại thực phẩm giàu canxi với các loại thực phẩm giàu oxalate
Sỏi thận có thể tái phát
Bệnh sỏi thận thường được mô tả như là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất, nhưng thật không may, nó không phải là tình trạng chỉ xảy ra một lần. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thậm chí chỉ có một viên sỏi cũng làm tăng đáng kể khả năng có một viên sỏi khác.
Tiến sĩ Jhagroo nói: “Hầu hết mọi người sẽ làm bất cứ điều gì để nó không xảy ra lần nữa. Thật không may, họ không thể làm gì để thay đổi điều đó ngay khi họ có viên sỏi đầu tiên”.
- Xem thêm: Phương pháp mới phòng bệnh sỏi thận
Nghiên cứu do Tiến sĩ Jhagroo thực hiện cho thấy rằng những người có sỏi thận thường không chú ý đến lời khuyên của những nhà thận niệu học và các chuyên gia tiết niệu. Khoảng 15% số bệnh nhân sỏi thận không dùng thuốc theo chỉ định và 41% đã không làm theo những lời khuyên dinh dưỡng để tránh sỏi thận tái diễn.
Thay vào đó: Hãy hành động! Nếu không uống đúng thuốc và điều chỉnh chế độ ăn uống, sỏi có thể có trở lại, và sỏi thận tái phát nhiều lần cũng có thể là một chỉ báo các vấn đề khác, trong đó có bệnh thận.
Đừng buồn phiền vì sỏi thận
Điều quan trọng là phải cân nhắc chế độ ăn uống cùng với uống thuốc theo toa. Trong khi chỉ cần uống một viên thuốc có thể dễ dàng chữa trị một vấn đề sức khỏe, hãy xem xét thay đổi lối sống theo hướng nào sẽ có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bạn.
Thay vào đó: Lần tới khi bạn đi qua một quầy bán nước chanh (hoặc chanh), hãy nghĩ đến thận của bạn. Sỏi thận mãn tính thường được điều trị bằng potassium citrate, nhưng các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nước chanh và nước ép trái cây chứa nhiều citrate tự nhiên có tác dụng ngăn chặn sỏi thận.
Tuy nhiên, hãy cẩn thận với đường, vì nó có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Thay vào đó, mua nước chanh không đường, hoặc bạn có thể tự pha chế bằng cách vắt nước cốt chanh vào nước và sử dụng một loại đường thay thế nếu cần thiết.
“Chúng tôi tin rằng citrate trong nước tiểu có thể ngăn chặn canxi liên kết với các thành phần khác dẫn đến sỏi. Ngoài ra, một số bằng chứng cho thấy citrate có thể ngăn chặn tinh thể đã xuất hiện từ việc kết nối với nhau, từ đó ngăn ngừa chúng phát triển lớn hơn”.
Không phải tất cả viên sỏi đều được tạo ra giống nhau
Ngoài sỏi oxalat canxi, một dạng phổ biến khác của sỏi thận là sỏi acid uric. Thịt và các loại thực phẩm giàu protein nhất chứa nhiều hợp chất hóa học tự nhiên được gọi là purines. “Lượng purine cao dẫn đến việc sản xuất nhiều acid uric hơn và tạo ra một lượng axit lớn hơn cho thận bài tiết”, tiến sĩ Jhagroo nói.
- Xem thêm: Rau húng quế – gia vị tốt cho sức khỏe
Việc bài tiết acid uric cao hơn dẫn đến tổng thể pH trong nước tiểu thấp hơn, có nghĩa là nước tiểu chứa nhiều axit hơn. Sự tập trung axit cao trong nước tiểu khiến cho sỏi acid uric hình thành dễ dàng hơn.
Thay vào đó: Để ngăn chặn sỏi acid uric, hãy lưu ý đến các loại thịt và hạn chế ăn hải sản. Cắt giảm các loại thực phẩm giàu purine. Chúng bao gồm các thịt nội tạng như gan, lưỡi, và lá lách, cá cơm, cá mòi, thịt xông khói, thịt bò, hải sản như tôm hùm và tôm, bông cải, cá tuyết, giăm bông, thịt bê và thịt hươu thịt nai.
