Nhiều tổ chức phi chính phủ vừa tố giác 33 ngân hàng lớn chỉ từ năm 2014 đến tháng 9-2017 đã cấp 115 tỉ USD cho các công ty khai thác, vận chuyển cát dầu (sable bitumineux).
Cát dầu là hỗn hợp bán rắn, dầu thô từ 10 – 12%, chủ yếu là khoáng silic (tới 80 – 85%) và nước (chiếm 5%). Thời khủng hoảng giá dầu và công nghệ cho phép khai thác có lời, cát dầu được xem là một phần trữ lượng dầu mỏ thế giới.
Báo cáo trình bày tại hội nghị lần thứ 23 Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu, khai mạc ngày 30-10, báo động: “Đầu tư cho lĩnh vực khủng khiếp gây tai họa cho môi trường, lượng khí nhà kính trong chín tháng đầu năm 2017 tăng 50% so với cùng kỳ năm trước”.
Khai thác cát dầu phải trả giá đắt về kinh tế và môi trường. Để có nhiên liệu lỏng từ cát dầu dưới đất, cần một nguồn năng lượng lớn bơm hơi nước để chưng cất. Trung bình, hóa lỏng một thùng dầu từ cát dầu tạo ra lượng khí nhà kính gấp ba, bốn lần so với khai thác một thùng dầu thông thường. Rồi khi đốt, lượng khí thải tai hại tăng từ 10 – 45% so với đốt một lít dầu truyền thống.
Các tổ chức phi chính phủ lên án mạnh mẽ: “Các ngân hàng lớn không ngừng ủng hộ nhiệt liệt hiệp định Paris giới hạn mức tăng 20C khí hậu toàn cầu so với thời tiền công nghiệp, nhưng lại đầu tư rất nhiều tiền cho lĩnh vực sản xuất nhiên liệu vượt xa ngưỡng mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt độ của Trái đất”.
Cát dầu trữ lượng lớn tập trung ở Alberta, Canada, lưu vực sông Orenoque, Venezuela. Vậy nên, bốn ngân hàng lớn nhất Canada (TD, RBS, CIBC, Bank of Montreal) đều tham gia và lôi kéo các ngân hàng lớn ở Mỹ, Anh ồ ạt cấp tín dụng khai thác, vận chuyển cát dầu.
Rất công tâm, các tổ chức phi chính phủ cũng tán dương năm ngân hàng lớn thu hẹp tín dụng của các công ty khai thác cát dầu.
- Lê Lành theo HuffPost, Le Point
