Trẻ em Nhật Bản thường lịch sự, thân thiện và ít khi bị cảm xúc chi phối. Tại Nhật, bạn rất hiếm khi gặp một đứa trẻ khóc trong siêu thị (mặc dù luôn có ngoại lệ). Từ lâu, cách giáo dục con của người Nhật luôn được các bậc cha mẹ trên thế giới tham khảo. Sau đây là một số nguyên tắc chính khi dạy con kiểu Nhật.
Mối quan hệ mẹ con thân thiết
Ở Nhật Bản, sự kết nối giữa mẹ và con rất mạnh mẽ. Trong quá khứ, các bà mẹ Nhật luôn ngủ cùng con và luôn địu con bên mình mỗi khi ra ngoài. Mối quan hệ mẹ con là thứ tình cảm sâu sắc: các bà mẹ chấp nhận mọi thứ và coi con cái là hoàn hảo nhất trong mắt họ.
Quy tắc được mẹ Nhật áp dụng là: trước khi lên 5 tuổi, trẻ em được phép làm những gì chúng muốn. Người nước ngoài coi đây là sự cho phép thái quá nhưng họ đã nhầm. Nguyên tắc này cho trẻ em biết rằng chúng có thể làm tốt.
Có một thái độ luôn hiện diện trong cuộc đời người Nhật, gọi là “Amae”. Từ này không có từ tương tự trong các ngôn ngữ khác, nhưng nó có thể được dịch là một “khao khát được yêu thương” hoặc đơn giản là “nũng nịu”. Đây là nền tảng của mối quan hệ giữa mẹ và con. Điều đó có nghĩa là trẻ em có thể dựa vào tình thương yêu, sự khoan dung của cha mẹ và cha mẹ lúc già yếu sẽ nhận được sự hỗ trợ của những đứa con trưởng thành.
Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản chứng minh rằng phong cách giáo dục khích lệ ảnh hưởng rất lớn tới hành vi của trẻ. Các nhà nghiên cứu cho rằng thái độ tích cực của cha mẹ làm giảm nguy cơ gây ra hành vi bất thường ở trẻ và cải thiện hành vi của trẻ bị rối loạn phát triển.
Hệ thống giáo dục của Nhật Bản
Theo hệ thống giáo dục nổi tiếng của Nhật Bản, trẻ em được cho là hoàn hảo trước khi lên 5 và được coi ngang hàng như cha mẹ và những người khác ở tuổi 15. Nhiều người nước ngoài không hiểu cách suy nghĩ và giải thích không chính xác.
Triết lý này nhằm mục đích nâng cao vị trí một thành viên trong xã hội tập thể, nơi lợi ích cá nhân là điều quan trọng nhất. Cha mẹ Nhật luôn nhấn mạnh tiêu chí nuôi dạy con một cách hài hòa, cố gắng dạy con tìm thấy mục đích sống và không bao giờ được đánh giá thấp giá trị bản thân.
Trong giai đoạn đầu tiên, cha mẹ chia sẻ tình yêu và sự chăm sóc vô điều kiện với con cái.
Ở giai đoạn thứ hai, tình yêu của họ vẫn không tan biến. Đứa trẻ sẽ học cách sống theo các quy tắc của xã hội và cố gắng tìm mục đích của riêng mình. Vì sự gắn bó giữa mẹ và con rất mạnh mẽ, đứa trẻ sẽ cố gắng làm đúng ý để không làm mẹ buồn.
Trong giai đoạn thứ ba, đứa trẻ trở thành một thành viên chính thức của xã hội.
Gia đình là một trong những điều quan trọng nhất
Như một quy luật, các bà mẹ có trách nhiệm nuôi dạy con cái. Họ dành nhiều thời gian bên con: Người Nhật nghĩ rằng không gửi trẻ đến trường mẫu giáo trước 3 tuổi. Cha mẹ Nhật thường không yêu cầu ông bà hoặc thuê người trông trẻ. Nhưng trẻ vẫn dành nhiều thời gian với ông bà và những người thân khác. Mối quan hệ của trẻ với các thành viên trong gia đình thực sự ấm áp và chu đáo. Gia đình là nơi những thành viên luôn hỗ trợ và bảo vệ lẫn nhau.
Cha mẹ là tấm gương cho con cái
Có một thử nghiệm liên quan đến các bà mẹ ở Nhật Bản và châu Âu. Họ được yêu cầu xây dựng một kim tự tháp. Các bà mẹ Nhật Bản đã tự mình xây dựng kim tự tháp và sau đó yêu cầu con họ lặp lại. Nếu trẻ thất bại, chúng sẽ tự xây dựng lại kim tự tháp từ đầu. Còn các bà mẹ châu Âu chỉ giải thích cách xây dựng kim tự tháp và yêu cầu con họ thử.
Trong cuộc thử nghiệm này, các bà mẹ Nhật Bản đã tuân theo quy tắc làm mẫu cho các con, còn các bà mẹ Châu Âu đề nghị con họ tự làm mọi thứ mà không đưa ra một ví dụ. Các bà mẹ Nhật Bản không làm hộ trẻ mà thay vào đó là làm mẫu và chỉ ra các bước cho trẻ thực hiện.
Chú ý đến cảm xúc
Để dạy một đứa trẻ thích nghi với một xã hội tập thể, điều quan trọng là dạy cho chúng biết cách nhìn nhận và tôn trọng cảm xúc và sở thích của người khác.
Các bà mẹ Nhật Bản tôn trọng cảm xúc của con cái: họ không thúc ép hoặc khiến trẻ cảm thấy xấu hổ. Họ dạy trẻ hiểu cảm xúc của người khác và thậm chí cả những đồ vật vô tri. Ví dụ, nếu một đứa trẻ đang nghịch phá chiếc xe đồ chơi, mẹ Nhật sẽ nói: “Tội nghiệp xe, nó sẽ khóc đấy.” trong khi mẹ ở châu Âu có thể sẽ quở trách: “Tệ quá, dừng lại ngay!”
Người Nhật không tự nhận phương pháp của họ là tốt nhất. Ngày nay, văn hóa phương Tây cũng ảnh hưởng phần nào đến cách dạy con truyền thống của họ. Nhưng các nguyên tắc chính hiện vẫn tồn tại ở Nhật Bản như thái độ bình tĩnh và yêu thương đối với trẻ em là không bao giờ thay đổi.
