Chính quyền Donald Trump đang “làm sống lại” một chính sách gây tranh cãi, vốn từng bị đình lại dưới thời Tổng thống Biden: hệ thống xét duyệt visa H-1B dựa trên mức lương.
Theo đó, những lao động có thu nhập cao sẽ được ưu tiên, thay vì dùng hệ thống xổ số ngẫu nhiên như trước. Cách tiếp cận này có thể ảnh hưởng sâu rộng đến hàng ngàn kỹ sư phần mềm, nhà khoa học dữ liệu và chuyên gia AI – vốn là nhóm chiếm tỉ lệ lớn trong các đơn xin visa từ Ấn Độ, Trung Quốc và Việt Nam.
Thay đổi này bắt nguồn từ sắc lệnh hành pháp “Buy American and Hire American” do ông Trump ký năm 2017. Khi đó, chính quyền ông cho rằng việc xổ số ngẫu nhiên khiến nhiều lao động nước ngoài có trình độ thấp vẫn được chọn, gây bất công cho lao động Mỹ.
Chính sách mới được hồi sinh vào tháng 7/2025 với một bản đề xuất đăng tải trên trang liên bang, kêu gọi áp dụng hệ thống điểm thưởng theo mức lương. Nói cách khác, lương càng cao, cơ hội được cấp H-1B càng lớn.
Theo các chuyên gia, hệ thống mới có thể loại bỏ những người mới ra trường hoặc đang làm trong các startup – nơi trả lương thấp hơn mặt bằng chung.
- Một báo cáo từ Migration Policy Institute (MPI) cho thấy, nếu chính sách này được áp dụng sớm hơn, có thể tới 54% ứng viên hiện tại sẽ bị loại.
- Nhiều công ty công nghệ từng phản đối kế hoạch này trong giai đoạn 2020–2021 vì cho rằng nó “giết chết nguồn cung kỹ sư trẻ và đa dạng”.
Đặc biệt, các doanh nghiệp Ấn Độ như Infosys, Tata Consultancy Services và Wipro – những đơn vị sử dụng hàng ngàn lao động visa H-1B – có thể đối mặt với áp lực lớn hơn nếu chính sách mới được thông qua.
Không khó để thấy yếu tố tranh cử trong động thái này. Khi cuộc đua vào Nhà Trắng 2024 bước vào giai đoạn quyết liệt, ông Trump một lần nữa khơi lại chủ đề “ưu tiên việc làm cho người Mỹ” – thông điệp từng giúp ông giành được lá phiếu của tầng lớp lao động bản địa.
Tuy nhiên, chính sách này có thể khiến Mỹ hụt hơi trong cuộc đua công nghệ toàn cầu, khi các đối thủ như Canada, Anh và Úc đang mở cửa rộng hơn cho nhân tài quốc tế.
Câu hỏi đang gây tranh cãi là: Liệu hệ thống xét duyệt dựa trên lương có khiến visa H-1B trở thành “đặc quyền” của giới siêu giàu?
Khi mức lương trở thành rào cản, nhiều lao động trẻ hoặc đến từ các nước đang phát triển có thể bị loại, bất chấp tài năng hoặc triển vọng dài hạn. Vậy liệu ưu tiên trả lương cao có đồng nghĩa với tuyển dụng hiệu quả? Hay đây chỉ là bước lùi trong chính sách nhập cư đổi mới?
