Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin AFP cuối tuần qua, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay nói Philippines sẵn sàng đàm phán về vấn đề chia sẻ tài nguyên thiên nhiên với Bắc Kinh ở các khu vực tranh chấp của hai nước ở Biển Đông cho dù Philippines thắng trong vụ kiện “đường lưỡi bò” của Trung Quốc tại Tòa Trọng tài quốc tếở The Hague, Hà Lan.
Ông Yasay nói rằng nội dung đàm phán sẽ bao gồm khả năng hợp tác khai thác khí đốt và đánh bắt cá ở vùng đặc quyền kinh tế của Philippines đang có tranh chấp với Trung Quốc, bao gồm bãi cạn Scarborough, nơi bị Trung Quốc kiểm soát từ năm 2012.
Tuy nhiên, ông Yasay cũng nói rõ rằng Philippines sẽ không nhường chủ quyền ở các vùng đặc quyền kinh tế này.
Ông cho biết Philippines và Trung Quốc đã nhất trí không đưa ra tuyên bố khiêu khích nào sau khi Tòa Trọng tài quốc tế ra phán quyết. Ông nói sau khi có phán quyết, Philippines sẽ nghiên cứu nó kỹ càng và thảo luận với các đồng minh rồi mới khởi động đàm phán với Trung Quốc.
Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, người vừa nhậm chức vào cuối tháng trước, chủ trương theo đuổi cách tiếp cận hòa giải hơn với Trung Quốc so với người tiền nhiệm Benigno Aquino III trong vấn đề Biển Đông. Ông Aquino đã cự tuyệt đàm phán trực tiếp với Trung Quốc, thậm chí còn so sánh tham vọng bành trướng lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông với hành động xâm chiếm một số khu vực ở châu Âu của Đức quốc xã trước Chiến tranh thế giới lần thứ hai.
Ngoại trưởng Yasay đưa thông điệp rằng ông Duterte sẽ không đưa ra những tuyên bố kích động như vậy. Ông nói: “Tôi muốn bảo đảm bất kỳ hành động hay tuyên bố nào mà chính phủ Philippines đưa ra cũng sẽ nhằm củng cố quan hệ giữa chúng tôi với mọi người và bảo đảm không gây cản trở cho đàm phán của chúng tôi cho một giải pháp hòa bình đối với vấn đề Biển Đông”.
Trong một diễn biến khác, tân Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm đầu tháng 7 khẳng định nước này sẽ giữ thái độ thận trọng với các khoản viện trợ của Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh Bắc Kinh và Manila đang có những tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông.
TờRappler ngày 5-7 dẫn lời tân Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay phát biểu tại diễn đàn truyền thông Tapatan cho biết Manila luôn hoan nghênh mọi khoản viện trợ của các nước để phát triển các dự án cơ sở hạ tầng hoặc xây dựng quan hệ thương mại. Tuy nhiên, khi đề cập tới các khoản viện trợ của Trung Quốc, tân Ngoại trưởng Philippines khẳng định: “Chúng tôi biết rằng điều này sẽ có lợi cho người dân nhưng ngay cả khi nhận viện trợ chúng tôi sẽ vẫn giữ vững và bảo vệ lợi ích quốc gia tối thượng”.
Khi được hỏi về phản ứng của Philippines trong trường hợp Trung Quốc muốn sử dụng những gói viện trợ này để đổi lấy việc Manila từ bỏ vụ kiện Bắc Kinh liên quan tới vấn đề Biển Đông tại Tòa Trọng tài quốc tế, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Philippines nói: “Đó là câu hỏi mà chúng ta sẽ luôn phải cân nhắc khi giải quyết mọi tình huống, mọi vấn đề và mọi mối lo ngại. Lợi ích quốc gia tối cao không thể được đem ra thỏa hiệp”.
Trước đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte từng tiết lộ rằng Trung Quốc đã đề nghị giúp Philippines xây dựng tuyến đường sắt nối thủ đô Manila với khu vực Clark thuộc tỉnh Pampanga với thời gian thi công là hai năm.
Đ.N (DNSGCT)
