Một phân tích mới đây của tờ USA Today cho thấy, ít nhất 35 trong số 500 công ty lớn của thị trường chứng khoán Phố Wall đã bày tỏ lo ngại về tình hình ở Venezuela trong vòng hai tháng trở lại đây. Trong số đó nhiều công ty đã tháo chạy, khiến tình trạng thiếu thốn hàng hóa thiết yếu ở Venezuela trở nên tồi tệ hơn.
Chỉ trong vòng ba tuần trở lại đây, hãng sản xuất đồ uống Coca-Cola tuyên bố dừng sản xuất ở Venezuela do thiếu đường làm nguyên liệu; hãng săm lốp Bridgestone quyết định bán toàn bộ tài sản ở đây và rời khỏi nước này; trong khi công ty sản xuất hàng tiêu dùng Kimberly-Clark cho biết đã giảm 90% hoạt động sản xuất tại Venezuela.
Các công ty Mỹ rút khỏi Venezuela đều nói rằng họ gặp khó khăn do tình trạng siêu lạm phát ở nước này. Ông Williams Bolivar, người đứng đầu tổ chức công đoàn của Kimberly-Clark ở Venezuela, cho biết các công ty không thể có được USD để nhập khẩu nguyên liệu suốt từ tháng 1 đến nay, khoảng 700 công nhân đã phải dừng việc.
Năm ngoái, Kimberly-Clark lỗ 460 triệu USD do vấn đề tỷ giá ở Venezuela. Khoản lỗ này khiến lợi nhuận toàn cầu của công ty giảm 4%, đồng thời ảnh hưởng xấu đến giá cổ phiếu niêm yết ở thị trường Phố Wall.
Không chỉ Kimberly-Clark, nhiều tên tuổi lớn khác như Procter & Gamble, Colgate, Ford, General Motors và Mondelez đã chọn cách loại Venezuela ra khỏi các thị trường toàn cầu nhằm tránh để kết quả kinh doanh chung bịảnh hưởng.
Hãng sữa bột Mead Johnson cũng than phiền rằng Venezuela là thị trường khó khăn nhất và là nguyên nhân khiến tổng doanh thu của hãng giảm 6%.
Dù vậy, đa phần các công ty Mỹ vẫn giữ nhà máy ở Venezuela để chờ đợi tình hình tốt lên trong tương lai. Các công ty này vẫn coi Venezuela là một thị trường hấp dẫn bởi đây là một quốc gia nhiều dầu lửa và người dân ưa chuộng các thương hiệu uy tín.
Tuy nhiên, cũng có nhiều công ty mất kiên nhẫn. Cũng giống như Bridgestone, công ty thực phẩm General Mills đã bán lại tài sản ở Venezuela cho các nhà đầu tư địa phương.
Cách đây ít hôm, hãng hàng không lớn nhất Mỹ Latin là Latam tuyên bố dừng các chuyến bay tới Venezuela vì “kịch bản kinh tế vĩ mô khó khăn”.
Với tình hình ở Venezuela được dự báo còn xấu đi trong thời gian tới, có thể sẽ có thêm các công ty nước ngoài tháo chạy khỏi nước này. Theo một số nguồn tin thân cận, nhiều công ty Mỹ đang thương thảo với đối tác địa phương về việc bán lại tài sản ở Venezuela.
Vấn đề lớn nhất đối với các công ty nước ngoài ở Venezuela là lượng USD lưu thông trong nền kinh tế nước này đã giảm liên tục kể từ năm 2013, khiến chính phủ thắt chặt các biện pháp kiểm soát tiền tệ. Bởi vậy, doanh thu của các công ty đa quốc gia bị kẹt trong đồng nội tệ Bolivar và không thể được chuyển ra nước ngoài.
Ông Alejandro Grisanti, một chuyên gia của Ecoanalitica, nhận định để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng, Chính phủ Venezuela cần ngồi lại và đàm phán với các công ty tư nhân để họ đẩy mạnh sản xuất.
Tuy nhiên, chính phủ của ông Maduro đang làm điều ngược lại. Tuần trước, Caracas cáo buộc hàng chục công ty tư nhân gây ra tình trạng thiếu thốn hàng hóa trong nước.
Trong một diễn biến khác, hàng trăm người dân Venezuela cuối tuần qua đã biểu tình gần khu vực phủ tổng thống ở thủ đô Caracas với khẩu hiệu “Chúng tôi cần thức ăn”.
Các nhân chứng cho biết một số người cố gắng cướp một xe tải chở thực phẩm rồi đám đông bắt đầu đổ ra khắp các đường phốở khu vực trung tâm.
Cuộc biểu tình nhanh chóng lan đến những dòng người dài đang xếp hàng chờ tới lượt mua hàng hóa thiết yếu tại các cửa hiệu gần đó.
Theo Reuters, cảnh sát và lực lượng an ninh đã phải xịt hơi cay vào những người biểu tình, đánh dấu đợt bạo lực đường phố mới nhất tại quốc gia nhiều dầu mỏ đang chìm sâu trong khủng hoảng này.
Chính phủ Venezuela cáo buộc các chính trị gia đối lập kích động tình trạng hỗn loạn trên nhưng nói rằng lực lượng an ninh đã kiểm soát được tình hình.
Dù là nước có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới và là thành viên Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), nhưng do những chính sách sai lầm trong điều hành kinh tế của chính phủ, người dân Venezuela đang phải chịu đựng cảnh thiếu mọi hàng hóa thiết yếu, từ sữa tới bột mì, giá cả tăng vọt hằng ngày và nền kinh tế suy thoái sâu.
Khoảng 70% nhu cầu thực phẩm, hàng tiêu dùng tại Venezuela phụ thuộc vào nhập khẩu. Kinh tế sa sút đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc nhập khẩu thực phẩm, thuốc men cũng như các mặt hàng thiết yếu khác. Chưa hết, đợt hạn hán vừa qua đã khiến dân Venezuela thêm thống khổ vì vừa phải chịu cảnh không có điện lại không có nước.
Tình trạng khan hiếm thực phẩm tại Venezuela ngày càng nghiêm trọng. TờUSA Today ngày 18-5 dẫn lời ông Ramon Muchacho, thị trưởng khu tự quản Chacao thuộc thủ đô Caracas, cho biết “Vì không có thực phẩm, người dân Venezuela giờ phải tìm bắt chó, mèo, bồ câu trên đường phố để ăn”.
Tổng thống Maduro đổ lỗi cho giá dầu thế giới giảm sâu và “chiến tranh kinh tế” do kẻ thù gây ra đã dẫn đến tình trạng kinh tế tồi tệ của đất nước.
Ông Maduro hiện đang chịu áp lực lớn từ phe đối lập đang muốn tổ chức trưng cầu dân ý trong năm nay để lật đổ tổng thống.
Đ.N (DNSGCT)
