Có lẽ đây là lần đầu tiên chính quyền TP. Hồ Chí Minh chân thành xin lỗi người dân về sai phạm đất đai, cụ thể là đã thực hiện không đúng quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm gây thiệt hại cho cả trăm hộ dân.
Trong buổi họp báo tổ chức sáng 21-9 do Phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực đô thị của UBND TP. Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến chủ trì, Chánh văn phòng Võ Văn Hoan xin nhận trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng vì đã thực hiện không đúng quy hoạch 367 được Thủ tướng phê duyệt năm 1996 và chân thành xin lỗi nhân dân, nhất là các hộ dân bị ảnh hưởng tại khu vực 4,3ha ngoài ranh quy hoạch không thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 đã chịu nhiều thiệt thòi, tổn thất, vất vả trong cuộc sống nhiều năm qua.
Theo người phát ngôn của UBND thành phố, trên tinh thần cầu thị và nghiêm túc nhận trách nhiệm đối với các sai phạm tại Thủ Thiêm, quan điểm của thành phố là quán triệt, chấp hành, triển khai thực hiện nghiêm túc các kết luận của Chính phủ, Thanh tra Chính phủ liên quan đến việc giải quyết khiếu nại của công dân.
Ông Hoan cũng cho biết, sau buổi họp báo này, thành phố sẽ tổ chức gặp gỡ các hộ dân đang có khiếu nại để công khai nhận thiếu sót và lắng nghe ý kiến của họ. Việc này sẽ được tổ chức trước ngày 30-10. Thành phố sẽ hoàn thiện thủ tục pháp lý để tiếp tục thực hiện quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3ha khu phố 1, phường Bình An, quận 2 trước ngày 15-10.
Kế tiếp, thành phố lập chính sách bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân trong phần đất 4,3ha khu phố 1, phường Bình An nằm ngoài ranh quy hoạch trước ngày 30-11; đồng thời rà soát các trường hợp có khiếu nại còn lại và phê duyệt chính sách bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư phù hợp trước 15-10.
Thành phố cũng sẽ kiểm tra, rà soát các dự án trong khu tái định cư theo kết luận của Thanh tra Chính phủ trước 1-11 và kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan trong tháng 11.
Trong khi đó, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó chủ tịch UBND quận 2, cho biết quận đã lập tổ công tác liên ngành nhằm giải quyết kiến nghị, khiếu nại liên quan đến dự án Thủ Thiêm, đồng thời rà soát các chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân nằm trong diện tích 4,3ha…
Theo ông Khiết, 4,3ha hiện nay là khu vực chưa có ranh cụ thể nên cần phải có thời gian xác định, như vậy mới đảm bảo quyền lợi cho người dân. Tổ công tác liên ngành đang xem xét hỗ trợ bồi thường cho người dân theo từng nhóm, từng giai đoạn… Còn đối với 4,3ha, ông Khiết cho hay tổ liên ngành sẽ báo cáo cụ thể trong thời gian sắp tới vì khu đất này còn có một phần thuộc đất giao thông, tổ liên ngành đang xem xét hoán đổi đất cho người dân.
Ngoài ra, tổ liên ngành cũng sẽ xem xét lại giá bán chung cư tái định cư để người dân lên ở không bị thiếu nợ. Đặc biệt, tổ công tác cũng đang tính toán để tạo ra khu vực kinh doanh, chợ để bố trí cho bà con có nơi mưu sinh.
Phó chủ tịch UBND thành phố Trần Vĩnh Tuyến cho biết việc kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm tại Thủ Thiêm phải cần thêm thời gian, thành phố chưa thể công bố ngay trong buổi họp báo này. Khoảng thời gian dài trên 20 năm, nên cần đánh giá lại kỹ. Các tổ chức, cá nhân liên quan phải báo cáo giải trình, khi có kết quả thành phố sẽ thông báo cụ thể.
Đối với các dự án thành phố đã giao đất, dự án nào đúng thì giữ lại, để tiếp tục phát triển. Những dự án đã giao đất mà nghĩa vụ tài chính chưa làm đủ phải thực hiện sớm, còn những trường hợp đã giao đất mà chậm triển khai sẽ thu hồi.
Tọa lạc bên bờ đông sông Sài Gòn, đối diện quận 1 (cách 300m đường chim bay), khu đô thị Thủ Thiêm được kỳ vọng đẹp và hiện đại nhất Đông Nam Á. Sau 22 năm được phê duyệt, dự án giải phóng hơn 99% mặt bằng. Còn hơn 100 hộ dân khiếu nại từ thành phố đến trung ương trong nhiều năm liền, cho rằng đất của họ nằm ngoài ranh quy hoạch nhưng vẫn bị giải tỏa; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sai quy định.
Ngày 15-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Thanh tra Chính phủ làm rõ khiếu nại của người dân với tinh thần “sai thì cương quyết sửa”, yêu cầu TP. Hồ Chí Minh và các cơ quan khẩn trương thực hiện những chính sách phù hợp với người dân.
Kết quả kiểm tra một số nội dung liên quan khiếu nại của người dân về khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) được Thanh tra Chính phủ công bố hôm 7-9, sau gần bốn tháng vào cuộc. TP. Hồ Chí Minh, Bộ Xây dựng và Văn phòng Chính phủ bị kết luận có vi phạm trong quá trình quy hoạch Thủ Thiêm – là nguyên nhân khiến tình trạng khiếu kiện kéo dài suốt nhiều năm qua.
Trong đó, sai phạm tập trung vào các vấn đề: diện tích khu đô thị mới Thủ Thiêm tăng khoảng 10ha so với quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt; thiếu một số hồ sơ quan trọng của cả khu đô thị mới Thủ Thiêm và khu tái định cư 160ha.
Kết luận cũng nêu, việc UBND TP. Hồ Chí Minh phê duyệt quy hoạch năm 1998, điều chỉnh diện tích và ranh giới là không đúng thẩm quyền, phê duyệt vị trí giới hạn quy hoạch không thống nhất về tên gọi so với bản đồ và thực địa…
Việc UBND thành phố lấy 4,3ha đất thuộc khu phố 1, phường Bình An để thực hiện một số dự án là chưa đủ cơ sở pháp lý, dẫn đến không xác định đúng, đủ diện tích đất phục vụ tái định cư theo quy hoạch.
Kết luận cũng chỉ ra, quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư ở dự án này có nhiều vi phạm như: thực hiện không đúng quy định của Luật đất đai 2003; không lập phương án đền bù, giải phóng mặt bằng; không có kế hoạch xây dựng nhà tái định cư trước khi giải phóng mặt bằng… dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách đền bù, hỗ trợ.
Khu vực 160ha đất phục vụ tái định cư chưa đầy đủ pháp lý. Do đó, việc UBND thành phố quy hoạch chi tiết và thu hồi, giao đất để xây dựng các khu tái định cư là chưa đúng thẩm quyền. Việc này vi phạm quy định như: không bố trí các khu tái định cư đúng vị trí theo phê duyệt của Thủ tướng; phê duyệt quy hoạch 1/2000, 1/500 đối với các dự án tái định cư và các dự án khác thiếu cơ sở pháp lý.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ UBND thành phố đã vi phạm các quy định khi phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương tạm giao, thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6ha để đầu tư nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng… trên phần đất đã quy hoạch tái định cư. Việc này dẫn đến hậu quả là không đủ đất bố trí tái định cư, phá vỡ quy hoạch đã phê duyệt. Việc xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ do người dân khiếu nại kéo dài, cuộc sống nhiều người bị ảnh hưởng…
Từ kết luận, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh xác định rõ trách nhiệm liên quan đến những vi phạm như đã nêu, trong đó xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan việc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ…
Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đã thành lập Tổ công tác giải quyết các trường hợp khiếu nại liên quan công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư thực hiện quy hoạch khu đô thị Thủ Thiêm. Đứng đầu tổ công tác là Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Phong, Phó chủ tịch phụ trách đô thị Trần Vĩnh Tuyến làm tổ phó.
Tổ công tác sẽ giải quyết từng khiếu nại theo mốc thời gian cụ thể (từ một đến bốn tháng) tính từ thời điểm Thanh tra Chính phủ có kết luận.
