Cuộc chiến diễn ra trong 50 ngày giữa Israel và tổ chức Hamas đã gây nên những tổn thất nghiêm trọng nhất từ trước đến nay cho khu vực này, nhất là về phía Palestine. Con số thống kê ban đầu cho thấy có trên 18 ngàn ngôi nhà bị phá hủy, trong số 32 bệnh viện và 97 cơ sở chăm sóc sức khỏe ban đầu thì đã có 17 bệnh viện và 45 cơ sở bị thiệt hại, bốn bệnh viện và năm trạm xá phải đóng cửa do thiệt hại trầm trọng. Chi phí phục hồi những cơ sở y tế này ước tính trên 7 tỉ USD. Về giáo dục, theo tổ chức UNRWA (Cơ quan hoạt động vì người tị nạn Palestine) của LHQ, tại dải Gaza, đã có 22 trường học bị phá hủy hoàn toàn, 118 trường học khác bị hư hại, trong đó không ít là các trường cao đẳng. Khoảng 110 ngàn người Palestine phải sống trong các trại tị nạn khẩn cấp do LHQ dựng lên và chỉ riêng chi phí xây dựng lại chỗ ở cho họ đã phải tiêu tốn trên 380 triệu USD. Về kinh tế và thương mại, theo Liên minh Công nghiệp Palestine, có 419 doanh nghiệp và xưởng sản xuất bị hư hại, trong đó 129 cơ sở bị phá hủy hoàn toàn.
Trước tình hình đó, cơ quan LHQ phụ trách về người tị nạn Palestine đã tung ra một chương trình tái thiết dải Gaza đầy tham vọng nhắm vào 70% cư dân Palestine đang trở thành người tị nạn, rất cần sự cứu giúp về nhiều mặt trong đời sống. Họ đã huy động 300 kỹ sư đủ để đáp ứng nhu cầu tái thiết một khu vực rộng lớn tại dải Gaza được mô tả giống như một nơi đã bị tàn phá bởi một trận động đất có cường độ cao. Chương trình tái thiết của UNRWA gồm ba giai đoạn: giai đoạn xoa dịu diễn ra trong bốn tháng kể từ sau thời điểm ngưng bắn dài hạn, giai đoạn tái thiết sơ khởi diễn ra trong năm sau, nhắm vào những nhu cầu khẩn thiết nhất của cư dân như sửa chữa hạ tầng bị hư hỏng, cung cấp thực phẩm cho đời sống người tị nạn…, và giai đoạn tái thiết toàn diện kéo dài trong hai năm nhằm khắc phục mọi hậu quả của cuộc chiến 50 ngày trên dải Gaza. Điều đặc biệt là Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) sẽ triển khai chương trình chữa trị về mặt tâm lý – xã hội cho trẻ em bị chấn thương tâm lý tại Gaza, đồng thời góp phần chấm dứt nạn bạo hành gia đình mà hầu hết nạn nhân là phụ nữ. Một trong những điều kiện thiết yếu nhất cần cho một kết quả tái thiết hữu hiệu là sự ngưng bắn phải diễn ra thường trực và sự đóng góp cả về nhân lực lẫn tài chính của cộng đồng quốc tế, và cả hai điều này không phải dễ dàng gì trong bối cảnh thế giới hiện nay.
Lê Cẩn tổng hợp