Thị trường chứng khoán năm nay thực sự vượt qua mọi dự đoán của giới chuyên gia và đầu tư, khi đi lên gần như suốt năm, đặc biệt trong những tháng vừa qua. VN-Index thậm chí còn lọt vào Top 3 chỉ số tăng mạnh nhất thế giới! Điểm nhấn của giai đoạn này là sự cộng hưởng của dòng vốn nước ngoài và dòng tiền mới từ nhà đầu tư cá nhân trong nước. Tiền lớn đã vào cổ phiếu lớn và với việc bluechip có ảnh hưởng không nhỏ đến chỉ số như thị trường chứng khoán nước ta, sự tăng giá mạnh của nhóm bluechip giúp VN-Index chinh phục hết đỉnh cao này đến đỉnh cao khác.
Một sự điều chỉnh sâu giúp giá cổ phiếu rẻ hơn sẽ khó xảy ra, khi mà dòng tiền mới vẫn đang tỏ ra mạnh mẽ. Thanh khoản tăng mạnh so với giai đoạn trước, đa phần các phiên giao dịch đều vượt mốc 5.000 tỉ đồng. Thị trường đang hội tụ nhiều yếu tố ủng hộ cho việc tiếp tục tăng trưởng. Ngoài ra, niềm tin tháng cuối năm chứng khoán sẽ tích cực còn bởi thời điểm cuối năm là giai đoạn chốt giá trị danh mục của các quỹ đầu tư theo chỉ số.
Những thông tin về các đợt thoái vốn nhà nước tại các công ty, tổng công ty lớn như Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (VNM), Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SAB) đã và đang được thực hiện với mức giá rất cao tạo đà tâm lý hưng phấn cho thị trường. Có thể nói, trong ngắn hạn dòng tiền vẫn tập trung vào các bluechip, do nhóm này đáp ứng được lượng vốn lớn của các tổ chức trong và ngoài nước. Giá cao khiến cho chỉ số P/E thị trường nói chung và nhóm bluechip nói riêng đang ở mức cao. Tất nhiên, những cổ phiếu tăng giá mạnh khiến P/E cao trong thời gian qua đều là những doanh nghiệp lớn, có lợi thế trong ngành, có tiềm năng phát triển và sở hữu câu chuyện riêng. Dù vậy, chỉ số P/E bình quân của thị trường chứng khoán nước ta đang vào khoảng 18 lần, cao hơn nhiều thị trường cận biên khác, thậm chí ngang ngửa với không ít thị trường mới nổi, trong khi thực tế là chỉ một số ít công ty niêm yết hàng đầu nước ta mới có thể so sánh với các công ty cùng ngành trong khu vực châu Á. Ngoài ra, do tốc độ tăng quá mạnh trong năm nay, giá nhiều cổ phiếu đã chạm mức giá mục tiêu cho năm 2018 được tính toán trước đây.
Bên cạnh đó, dòng tiền đến từ giao dịch ký quỹ (margin) trên thực tế cũng là một trong những động lực không nhỏ hỗ trợ đà tăng của thị trường. Số liệu từ các công ty chứng khoán cho thấy dư nợ margin có tăng so với thời điểm cuối quý III (hơn 36.000 tỉ đồng). Tất nhiên, tình trạng margin hiện tại chưa tạo rủi ro cho thị trường, vì phần lớn các khoản ký quỹ đang tập trung vào cổ phiếu bluechip. Cộng thêm việc các công ty chứng khoán “cầm dao đằng cán” (dù là bluechip nhưng nếu tăng giá quá cao và nhanh chóng thì cũng sẽ bị giảm tỷ lệ cho vay), nên nhà đầu tư có thể yên tâm với nỗi lo giải chấp.
Dĩ nhiên, vào lúc này, nhiều nhà đầu tư sẽ càng phải thận trọng hơn trong việc lựa chọn cổ phiếu cũng như sử dụng margin, bởi ai cũng biết rằng sau một chu kỳ tăng trưởng nóng, khả năng chỉ số đi xuống là khá lớn. VN-Index đã vượt ngưỡng 970 điểm và chẳng ai biết chỉ số này còn có thể vượt ngưỡng tiếp đến mức nào. Vì vậy, nhà đầu tư cần biết “loại bỏ” sự tăng giảm của chỉ số ra khỏi chiến lược đầu tư của mình. Quản lý danh mục chặt chẽ, tăng giảm tỷ trọng cổ phiếu hợp lý mới là điều cần làm lúc này. Với những nhà đầu tư dồi dào tiền mặt, việc bổ sung vào danh mục những cổ phiếu thuộc ngành ngân hàng, dầu khí, xây dựng – vật liệu, dược phẩm, bảo hiểm… vẫn có khả năng đem đến lợi nhuận cao trong thời gian tới.