Không chỉ là “lá chắn tài chính” trước rủi ro, bảo hiểm ngày nay đang nổi lên như một động lực phát triển kinh tế – xã hội, góp phần củng cố khả năng chống chịu của nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Một nghiên cứu khu vực mới công bố bởi Prudential trong báo cáo “Beyond Coverage: The Social and Economic Impact of Insurance in ASEAN” vào tháng 9/2025 đã khẳng định điều này, thông qua phân tích sâu tác động của việc mở rộng độ phủ bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ tại 6 thị trường ASEAN: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.
Tác động lan tỏa đến tăng trưởng GDP
Theo kết quả nghiên cứu, nếu các nền kinh tế trên tăng độ phủ bảo hiểm phi nhân thọ thêm 50% đến năm 2050, GDP bình quân đầu người có thể tăng 3,1% và tổng GDP tăng 2,6%. Với bảo hiểm nhân thọ, tác động còn mạnh mẽ hơn — GDP bình quân đầu người có thể tăng 5,1% và GDP toàn nền kinh tế tăng 4,4%.
“Đây không chỉ là những mô hình lý thuyết,” báo cáo nhấn mạnh. “Chúng phản ánh hàng tỷ USD giá trị kinh tế mới, nâng cao sức khỏe tài chính của hộ gia đình và năng lực chống chịu của doanh nghiệp trước biến động.”
Đối với Việt Nam, nơi tổng doanh thu phí bảo hiểm tương đương khoảng 3% GDP – thấp hơn đáng kể so với mức trung bình toàn cầu 6,7% – dư địa tăng trưởng của ngành còn rất lớn. Nếu độ phủ bảo hiểm phi nhân thọ tăng 50%, GDP bình quân đầu người có thể tăng thêm 2,5%. Trong kịch bản tăng trưởng mạnh hơn, mức mở rộng 200% có thể đóng góp tới 10,5% GDP, tương đương khoảng 125 tỷ USD giá trị kinh tế mới.
Những yếu tố như thu nhập tăng, tầng lớp trung lưu mở rộng và rủi ro ngày càng phức tạp về sức khỏe, khí hậu, thiên tai… đang khiến bảo hiểm trở thành một cấu phần không thể thiếu trong hệ sinh thái phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.
Thời điểm bản lề của ngành bảo hiểm Việt Nam
Ông Steven Chan, Giám đốc Quan hệ Chính phủ và Chính sách Tập đoàn Prudential, nhận định: “Ngành bảo hiểm Việt Nam đang ở giai đoạn bản lề. Với nền tảng pháp lý ngày càng hoàn thiện và thị trường tài chính phát triển nhanh, Việt Nam có cơ hội bứt phá từ mức độ bao phủ còn khiêm tốn hiện nay. Chỉ cần tăng 50% tỷ lệ tham gia bảo hiểm, nền kinh tế có thể bổ sung khoảng 30 tỷ USD giá trị vào năm 2050. Đây là thời điểm cần chuyển hóa tầm nhìn thành hành động, thông qua đa dạng hóa danh mục đầu tư, phát triển hạ tầng dữ liệu y tế và thúc đẩy hợp tác công – tư.”
Phát triển ngành bảo hiểm cũng đồng nghĩa với việc xây dựng năng lực tài chính quốc gia, giúp ổn định ngân sách, giảm gánh nặng chi tiêu công trong các lĩnh vực y tế, an sinh, ứng phó thiên tai, từ đó tạo dư địa cho đầu tư phát triển dài hạn.
Cấu phần của phát triển bền vững
Báo cáo Beyond Coverage cũng chỉ ra mối liên hệ trực tiếp giữa bảo hiểm và các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc: bảo hiểm sức khỏe và nhân thọ góp phần thực hiện SDG 3 (Sức khỏe tốt và phúc lợi); các sản phẩm quản trị rủi ro thúc đẩy SDG 8 và SDG 9 (Tăng trưởng kinh tế, công nghiệp và đổi mới); trong khi bảo hiểm khí hậu và đầu tư bền vững hỗ trợ SDG 13 (Hành động vì khí hậu). Ở các thị trường mới nổi, bảo hiểm còn chứng minh vai trò giảm tỷ lệ nghèo, tăng khả năng tiếp cận giáo dục và cải thiện kết quả y tế cộng đồng.
Tại Việt Nam, chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm đến năm 2030 đặt mục tiêu 18% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ. Để đạt được, ngành cần thúc đẩy đổi mới sản phẩm, tích hợp công nghệ số, và phát triển cơ sở dữ liệu dùng chung, qua đó nâng cao niềm tin, tính minh bạch và hiệu quả phục vụ.
“Hạ tầng” của nền kinh tế hiện đại
Theo các chuyên gia, bảo hiểm không còn là khoản chi phí cá nhân mà là một cấu phần hạ tầng của phát triển hiện đại, tương tự như hệ thống tài chính, ngân hàng hay logistics. Một nền kinh tế có độ bao phủ bảo hiểm cao hơn thường có khả năng huy động vốn hiệu quả hơn, rủi ro thấp hơn và tăng trưởng bền vững hơn.
Trong bối cảnh Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ song đối mặt nhiều biến động địa chính trị và rủi ro khí hậu, việc mở rộng độ bao phủ bảo hiểm không chỉ là yêu cầu của hội nhập mà còn là bước đi chiến lược để củng cố sức đề kháng của nền kinh tế – hướng tới mục tiêu phát triển bao trùm và bền vững đến năm 2050.
