Sau khi bãi bỏ cấm vận Cuba, chính quyền Mỹ cũng đã ban hành một số quy định mới vào tháng 1-2015, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các công dân Mỹ đến thăm đất nước này vì các lý do giáo dục, tôn giáo, văn hóa, báo chí, nhân đạo, hay gia đình. Ngay sau đó, trong nửa đầu năm 2015, đã có 88.900 du khách đi từ Mỹ đến Cuba, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2014. Cũng trong thời gian này, tổng số khách du lịch trên thế giới đến thăm Cuba là 1.136.948 lượt người. Thung lũng Vinales và ngôi làng trong núi El Abra thuộc thành phố La Palma là những địa điểm có cảnh sắc đặc biệt nằm trong tỉnh Pinat del Rio thuộc vùng cực tây Cuba. Du khách đến đó để ngắm những loài chim cực đẹp, đi bộ dã ngoại, nhìn những ngọn đồi đá vôi nhô lên khỏi những thung lũng bằng phẳng. Theo nhận định của GS Ricardo Jorge Machado, nguyên Cố vấn du lịch của Hội đồng Bộ trưởng Cuba vào những năm 1980-1993, việc phát triển du lịch tùy thuộc vào nỗ lực của mỗi tỉnh trên đất nước này. Sức thu hút lớn nhất của Cuba về mặt du lịch là sự an toàn và Cuba hiện là một ốc đảo trong thế giới toàn cầu hóa, nơi không hề có cửa hàng của những thương hiệu nổi tiếng như Coca-Cola, McDonald’s hay các tiệm bán thức ăn nhanh. Chính quyền Havana bắt đầu nâng cấp hạ tầng cơ sở, xây mới khách sạn, cảng để đón các tàu du lịch biển, phòng chờ dành cho các chuyến phà sẽ đến từ bang Florida (Mỹ) từ tháng 9 năm nay, đặc biệt là việc mở rộng sân bay quốc tế José Marti ở thủ đô Havana. Theo khuyến cáo của các chuyên gia về du lịch và phát triển kinh tế, chính quyền địa phương tại Cuba không nên trông chờ vào sự tài trợ của Bộ Du lịch mà cần có sáng kiến riêng, như kết hợp với khu vực tư nhân và các hợp tác xã, sử dụng quỹ riêng trong tiến trình tản quyền kinh tế cho địa phương.
Trong kế hoạch từ nay đến năm 2030, Bộ Du lịch Cuba dành ưu tiên cho 100 dự án bãi biển tắm nắng, nhưng chỉ có hai sáng kiến về du lịch sinh thái. Hiện nay ở nước này, du lịch đứng thứ hai về nguồn thu cho ngân sách, sau xuất khẩu dịch vụ chuyên môn. Năm 2014, ngành công nghiệp không khói mang lại cho họ 2,7 tỉ USD. Mục tiêu mà Havana nhắm đến là các khu nghỉ dưỡng ở biển và du lịch chất lượng cao thông qua việc xây dựng sân golf, tổ chức các chuyến tàu du lịch biển vốn đạt doanh số gần gấp đôi so với năm trước. Lần đầu tiên, cơ quan du lịch Cuba nhìn nhận doanh nghiệp tư nhân và các hợp tác xã là những đối tác cần thiết, đồng thời chuẩn bị mọi điều kiện để tiếp nhận vốn đầu tư từ nước ngoài. Ngày nay, khu vực được quảng bá nhiều nhất cho du lịch là thủ đô Havana, khu nghỉ dưỡng ở biển Varadero nằm cách Havana 140km về phía đông và các đảo nhỏ nằm ở phía bắc đảo chính.
Quần đảo Cuba gồm đảo chính và 4.195 đảo nhỏ, nơi cây cỏ tươi tốt quanh năm. Ngay cả ở thủ đô Havana, Machado ước tính có đến 90 điểm có thể thu hút du khách, nhưng mới có 12 điểm được khai thác, trong đó có quán bar El Floridita, nơi cố văn hào Mỹ Ernest Hemingway (1899-1961) từng lưu trú. Vị giáo sư này cũng cho rằng Cuba cần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, nhắm vào hệ thống y tế và tình hình an ninh khả quan trong nước. Theo ông, cần có thêm các hình thức du lịch đặc biệt như du lịch chăm sóc sức khỏe, ưu tiên phục vụ du khách cao tuổi. Hằng năm có đến 1 triệu người từ Mỹ tham dự các chuyến du lịch chăm sóc sức khỏe ở ngoài nước, do đó với vị trí chỉ cách Mỹ hơn 70km, Cuba có lợi thế lớn về loại hình du lịch này.
Hiện chính sách về du lịch của Mỹ dành cho Cuba chưa hoàn toàn cởi mở. Theo nhận định của các luật gia trong một hội nghị vừa diễn ra ở thủ đô Washington, nếu trong một tương lai gần, chính quyền Barack Obama dỡ bỏ hẳn các hạn chế về du lịch sang Cuba thì số du khách Mỹ sang đất nước xinh đẹp này sẽ tăng lên mức kỷ lục, đe dọa sự phát triển của ngành khách sạn và các dịch vụ khác của chính nước Mỹ.
Lê Nguyễn tổng hợp (DNSGCT)
