Sự phổ biến của wi-fi đã biến những chuyến xe buýt thành “văn phòng làm việc nối dài” đối với nhiều nhân viên công ty.
Internet tốc độ cao và những thiết bị di động đa năng có vai trò rất lớn trong việc thay đổi cách làm việc của con người, linh hoạt hơn, tự do hơn và không còn tù túng tại một nơi cố định.
Xu hướng này ngày càng thấy rõ tại các nước phương Tây. Thay đổi vị trí làm việc sẽ giúp tăng năng suất lẫn nguồn cảm hứng để bạn có thể hoàn thành tốt nhất mục tiêu của mình.
Làm việc kết hợp nghỉ dưỡng và thăm thú những địa điểm mới cũng là xu hướng của thời đại khi công việc không cố định ở một nơi và dịch chuyển theo con người.
“Giờ làm việc nối dài” trên các phương tiện đi lại công cộng
Những người đi làm hàng ngày bằng phương tiện công cộng với ghế ngồi thoải mái đang tận dụng thời gian đến chỗ làm để kiểm tra email hoặc làm những công việc có thể thực hiện trên máy tính bảng và điên thoại di động.
“Trên những chuyến xe lửa và xe buýt tại những nước phát triển, hình ảnh những người miệt mài làm việc với màn hình đã trở thành bình thường nhớ kết nối có sẵn, wifi hoặc dư liệu di động. Phỏng vấn 5.000 hành khách trên những chuyến xe lửa vào London, câu trả lời nhận được là họ thường xuyên làm việc trên xe lửa từ khi wi-fi được phát miễn phí” – một nghiên cứu tại Đại học West of England kết luận.
Một người mẹ cho biết bà không có nhiều thời gian nên luôn tận dụng những khoảnh khắc quí giá để làm việc, cho dù đó là ở đâu, tại phòng chờ hay trên các phương tiện đi lại công cộng. Nó giúp bà giải quyết được khá nhiều vấn đề trước khi đến nơi làm việc.
“Làm việc được trên xe lửa và xe buýt là một điều tuyệt vời mà trước khi có kết nối internet chúng ta không thể làm được” – một hành khách tâm sự khi bà ngồi trên chuyến xe lửa từ Aylesbury đến London làm việc.
Nghiên cứu được Hội Địa lý Hoàng gia uỷ thác đã phát hiện 54% hành khách thường xuyên đi làm bằng phương tiện công cộng dùng wi-fi để check và gửi email trước khi đến nơi làm việc và làm nốt những gì chưa làm xong trong ngày trên đường trở về nhà.
Nhưng làm thế có phải là tự đánh cắp thời gian nghỉ ngơi trong ngày? Một câu hỏi được đặt ra. “Câu trả lời là không, vì thời gian ngồi trên các phương tiện công cộng đến sở làm là “thời gian chết”.
Bạn không thể nghỉ ngơi cũng không thể làm công việc gì khác khi đang ngồi ở đó” – một hành khách trên xe lửa từ London về Birmingham nói.
Nghiên cứu cho thấy việc cải thiện đốc độ truy cập Internet và tăng thêm sức mạnh của các thiết bị cá nhân đã giúp xu hướng “làm việc di động” ngày càng phổ biến và dễ hơn.
Đối với các bậc cha mẹ thì làm việc trên xe lửa là “thời gian chuyển tiếp từ môi sinh gia đình đến môi sinh văn phòng”. Nhiều người được hỏi không xem sự kết hợp giữa đi lại và làm việc là một trở ngại.
“Ai cũng muốn nghỉ ngơi sau một ngày làm việc, nhưng ý tưởng này chỉ nên có khi về đến nhà, còn trên đường về chúng ta vẫn có thể sử dụng sao cho tốt nhất thời gian chết để giảm áp lực cho ngày mai” – một hành khách nói.
Tuy nhiên có không ít người lo là cách làm việc “tận thu” này sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ do làm mất cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi.
Khi đó, thời gian trên đường về nhà cũng phải cộng vào thời gian làm việc. “Chính Internet và những phương tiện di động ngày càng hiện đại đã xoá nhoà ranh giới giữa công việc và nghỉ ngơi giải trí.
Vì vậy, cách định nghĩa về môi trường làm việc cũng phải thay đổi. Công nghệ đã cho chúng ta sự linh hoạt hơn trong công việc, cả về thời gian lẫn nơi chốn.
Thực tế cho thấy số giờ làm việc thực sự của một cá nhân nhiều hơn số giờ quy định của công ty. Đây là một thách thức lớn cho việc cân bằng cuộc sống” – Tiến sĩ Jain thuộc Trung tâm Vận chuyển và Xã hội (CTS) của Đại học West of England nhận định.
Có một số lãnh đạo công ty sợ rằng việc không phân định rạch ròi giờ nghỉ và giờ làm việc sẽ tạo ra áp lực lớn hơn, sự mệt mỏi và cuối cùng là năng suất lao động bị ảnh hưởng. “Làm việc tại một nơi đông người và chật chội không thể có hiệu quả cao bằng làm việc tại văn phòng yên tĩnh” – Tiến sĩ Jamie Kerr thuộc nhóm nghiên cứu nói.
Workcation kết hợp nghỉ dưỡng và làm việc
Dĩ nhiên là có những loại công việc đặc thù không thể áp dụng mô hình “workcation”, nhưng càng ngày càng có nhiều loại công việc thích hợp với mô hình này hoặc biết cách tự thích nghi với nó.
Những nghiên cứu ban đầu về “workcation” cho thấy nó không chỉ giúp tăng năng suất làm việc mà óc sáng tạo cũng tăng; đặc biệt là sức khoẻ được tốt hơn nhờ giảm căng thẳng và có thêm thời gian dành cho thư giãn.
Số người tham gia mô hình làm việc workcation thường tăng mạnh vào mùa nghỉ hè ở phương Tây, nhất là khi nhiều người lao động bối rối với việc sử dụng số ngày nghỉ được phép trong năm.
Cuối năm 2017 có khoảng 658 triệu ngày nghỉ chưa được người làm công ăn lương Mỹ sử dụng, theo kết quả nghiên cứu “Project: Time Off”.
68% thừa nhận họ không thể thoát khỏi việc kiểm tra email vào những ngày đáng ra phải dành hoàn toàn cho việc nghỉ ngơi và không đụng chạm vào công việc.
Ngày nghỉ lúc đó không trọn vẹn, nhưng đây là một thực tế không thể phủ nhận trong xã hội hiện nay, khi các phương tiện truy cập luôn có sẵn và ám ảnh mọi người ngay cả khi họ đi vào toilet.
Từ đó, nảy sinh ra câu hỏi: tại sao không kết hợp làm việc với nghỉ dưỡng và du lịch theo cái cách “tất cả đều có lợi”? Mô hình workcation phát triển mạnh từ đó dù nó không phải là sáng kiến mới.
Đi đến một nơi xa lạ để lấy nguồn cảm hứng hay thay đổi không khí, phương tiện để hoàn thành một dự án nào đó không phải là điều mới.
Từ lâu đã có những trại sáng tác của các nhà văn nhà thơ hoặc có những ngôi nhà biệt lập trong rừng, bên bờ hồ hay ở nơi yên tĩnh, thơ mộng để họ thêm năng lượng và nguồn cảm hứng. Mới là ở chỗ ý tưởng này đã lan rộng sang những công việc và lĩnh vực khác, không còn tập trung cho sự sáng tạo.
Mary Fox, nhà sáng lập công ty tư vấn tuyển dụng Marlow bản doanh tại San Francisco cho biết mới đây chị đã du lịch đến St. Briac Sur Mer ở Brittany (Pháp) để làm việc trên trang web, thiết kế các sản phẩm và suy nghĩ về chiến lược tuyển dụng nhân viên, những thứ mà chị không thể tập trung và làm tốt được nếu cứ ngồi trong bốn bức tường kín mít.
“Sự thay đổi vị trí làm việc đã giúp tôi tập trung hơn và phát huy tốt nhất năng lực của mình” – chị nói.
Fox biết là mình có quỹ thời gian rất giới hạn nên phải làm sao hoàn thành được nhiều công việc nhất với mức độ hoàn hảo nhất cho dù đó là chiến lược tuyển dụng, viết một bài trên trang web hoặc thiết kế một website.
“Nếu thoát hoàn toàn được những thứ làm cho mình xao nhãng tôi có thể tăng năng suất lên 3, 4 lần. Ở văn phòng San Francisco tôi không làm được điều này, nhưng tại St. Briac Sur Mer tôi đã làm được – chị nói – Tôi cũng phát hiện ra việc chuyển sang làm việc tại múi giờ khác có lắm cái lợi – Tại St. Briac Sur Mer, tôi có thể làm việc nhiều giờ vào buổi sáng khi San Francisco còn đang ngủ. Tôi đi ăn trưa với bạn bè rồi trở lại làm việc vào buổi chiều trước khi ăn cơm tối và đi ngủ khi các đồng nghiệp tại bờ biển phía Tây nước Mỹ mới bắt đầu một ngày làm việc”.
Kari DePhillips, nhà sáng lập công ty quan hệ công chúng The Content Factory và Kelly Chase, chiến lược gia kỹ thuật số, phụ tá của chị còn đưa ý tưởng “workcation” đi xa hơn.
Cặp đôi này vận dụng mô hình làm việc-nghỉ dưỡng-du lịch suốt một năm tại nhiều nơi trên thế giới. Họ chia sẻ trải nghiệm và những bài học, lời khuyên về mô hình làm việc này trên podcast Workcationing phát hành hàng tuần.
“Workcationing giúp bạn tập trung nhiều hơn vào công việc, giải toả được những căng thẳng và xao nhãng để đạt hiệu suất và năng suất cáo hơn – Chase nói – Công việc chính của chúng tôi hiện nay là phát triển một chiến lược mới tiếp thị bằng email sao để người nhận không cảm thấy khó chịu và an toàn khi xem nó”.
- Xem thêm: Thời gian và công việc
Giống như Fox, Chase và DePhillips đều đồng ý là “workcation” đã giúp tăng mạnh năng suất công việc ở mọi khu vực nghề nghiệp. “Nghe có vẻ nghịch lý vì làm sao bạn có thể tập trung vào công việc được khi phải chia thời gian cho giải trí, thăm thú nơi mới đến. Rồi không gian làm việc lạ lẫm. Nhưng thực tế lại khác.
Workcation đã phá vỡ nhịp sinh hoạt quen thuộc nhàm chán; cung cấp sự hưng phấn và nguồn năng lượng mới để bạn hoàn tất công việc của mình – Chase nói – Khi bạn thoát khỏi chu kỳ quen thuộc và các thói quen cũ kỹ hàng ngày, bạn sẽ dễ tạo ra thay đổi lớn trong tư duy và thêm sự hưng phấn để hoàn thành mục tiêu”.
Và những cảnh báo
Cliff Johnson, đồng sáng lập và phụ trách phát triển kinh doanh của công ty Vacasa chuyên cung cấp địa điểm workcation cho những ai có nhu cầu trên toàn thế giới, lại quan tâm đến sự phù hợp của địa điểm đối với từng loại công việc.
“Nghiên cứu về nơi làm việc kết hợp du lịch và nghỉ dưỡng của chúng tôi cho thấy môi trường có tác động rất quan trọng đến thành quả công việc. Nếu bạn chọn sai địa điểm, không phù hợp với công việc của mình tình hình còn tệ hơn là ngồi trong văn phòng.
Ví dụ: nhà văn không thể lấy nguồn cảm hứng tại một nơi lưu trú ồn ào nóng bức. Nói rõ hơn, môi trường nơi bạn đến có thể làm tăng hay giảm sức sáng tạo và sự tập trung. Chọn lựa sai bạn sẽ không thể vận dụng được mô hình workcation. Chọn đúng địa điểm bạn sẽ hoàn thành tốt nhất mục tiêu của mình.
Nếu bạn là người không thể tập trung được cho một dự án quan trọng trong một môi trường có quá nhiều thứ để phân tâm, bạn nên chọn một nơi yên tỉnh hoàn toàn như khu nghĩ dưỡng ven biển hay trong rừng, ven ao hồ.
Các thành phố ven biển thường rất yên tĩnh trong mùa thu và mùa đông vì ít có ai đến đó du lịch và các cư dân cũng ít sống ở đó vào thời điểm này – Johnson nói – Ngoài ra không gian làm việc cũng phải thích nghi với loại công việc và thói quen làm việc của bạn.
Trước khi chọn thuê một ngôi nhà hay căn hộ bạn cần quan sát kỹ ánh sánh thiên nhiên, chiều cao của trần nhà và tầm nhìn chung quanh.
Tuyệt đối tránh không gian tù túng, u ám và có mùi hôi. Có ban công sẽ cho phép bạn làm việc dưới ánh nắng buổi sáng sớm để hấp thụ vitamin D và tăng cường sức khoẻ thể chất lẫn tinh thần.
Các nhà văn, nhà thơ nên chọn những căn phòng bài trí nghệ thuật với tầm nhìn thông thoáng và cả những tiếng động thiên nhiên để khơi dậy nguồn cảm hứng sáng tạo. Còn những công việc liên quan đến công nghệ thông tin lại cần sự yên tĩnh không làm phân tâm”.
- Xem thêm: “Dễ thở hơn” để làm việc hiệu quả
Theo Johnson, điều tối quan trọng trong thời đại hiện nay là cho dù bạn chọn nơi lưu trú nào thì cũng cần lưu ý đến mạng Wi-Fi.
“Đây là ưu tiên số 1. Để biết internet có ổn định hay không bạn hãy đọc những bình luận của những người đi trước trên trang web của nơi bạn chọn. Internet không chỉ có sẵn mà còn phải ổn định và đủ mạnh để bạn có thể làm việc dễ dàng.
Một trở ngại khác là sự ồn ào. Nếu phát hiện ra điều này bạn nên đổi chỗ khác ngay. Khu nghỉ dưỡng đẹp, yên tĩnh nhưng có người hàng xóm ồn ào là điều không thể chấp nhận được.
Nếu tiếp tục sống ở đó bạn sẽ rước sự khó chịu vào người, và mô hình workcation không còn tác dụng – Johnson khuyến cáo – Cuối cùng nơi ở cũng phải tiện lợi cho các sinh hoạt hàng ngày nếu bạn lưu trú nhiều ngày; ví dụ không quá xa quán cà phê, cửa hàng bách hoá, phòng tập thể dục, phương tiện đi lại và các dịch vụ giao nhận tận nơi để đề phòng khi bạn không thể đi ra ngoài.
Bạn nên nhớ là nơi ở của mô hình workcation phải đáp ứng được hai yêu cầu, vừa là nhà ở vừa là nơi làm việc nên các tiện ích phải đủ cho cả hai. Làm việc nhưng không quên thăm thú và trải nghiệm nơi bạn đến” – Johnson nói.
“Chúng tôi làm việc nhiều nhưng cũng dành nhiều thời gian tìm hiểu địa phương mình đến và phát hiện ra những đặc sắc của nó” – Chase, người từng du lịch đến 6 nước nói.
