Châu Mỹ La tinh hiện là khu vực thu hút sự chú ý đặc biệt của các nhà giáo dục, xã hội học và tâm lý học, vì theo Liên Hiệp Quốc, hiện ở khu vực này có đến 68 ngàn trẻ vị thành niên sống chung với HIV/AIDS, trong đó nữ chiếm 51%. Trên quy mô toàn cầu, hơn 50% những ca lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục thuộc về những người ở lớp tuổi 15-24 tuổi. Theo một báo cáo của Ủy ban Kinh tế châu Mỹ La tinh và vùng biển Caribbean, trong thời gian giữa những năm 2000 và 2005, số ca sinh sản của các bà mẹ vị thành niên chiếm 14% tổng số các ca sinh sản nói chung, tăng gần gấp đôi so với năm năm trước đó. Tại Guatemala, từ tháng 1 đến tháng 7-2012, đã có 1.448 em gái trong độ tuổi 10-14 trở thành bà mẹ vị thành niên; còn ở Bolivia, năm 2008, số em gái làm mẹ trong độ tuổi 12-18 chiếm 18% và chỉ ba năm sau, năm 2011, tỷ lệ này đã là 25%.
Giáo dục giới tính học đường phát triển mạnh tại châu Mỹ La tinh
Theo tiến sĩ Stella Cerruti, người Uruguay, hiện trạng trên đòi hỏi chính phủ các nước châu Mỹ La tinh nói riêng và cộng đồng thế giới nói chung phải đảm bảo cho các công dân nữ toàn cầu quyền được hưởng một đời sống tình dục và sinh sản an toàn. Trong phạm vi học đường, các vấn đề giáo dục giới tính, trong đó có bình đẳng giới tính và kế hoạch hóa gia đình, đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều nước châu Mỹ La tinh. Tại La Havana (Cuba), các nữ sinh trong độ tuổi 12 đã được dạy về thai sản an toàn và một đời sống tình dục có trách nhiệm. Bên cạnh đó, các em còn được dạy về vấn đề bạo hành đối với phụ nữ, cách xử sự trong những trường hợp bạo hành phổ biến trong xã hội. Theo nhận định của Mirta Marina, nhà tình dục học người Argentina, điều phối viên Chương trình Giáo dục Giới tính Quốc gia, tính dục cần được nhìn nhận như một vấn đề sư phạm và quyền con người, chúng ta cần chuyển tính dục từ khái niệm y học sang khái niệm giáo dục, ở đó, các học sinh trong độ tuổi vị thành niên cần được giảng dạy về đời sống tính dục trong mục tiêu bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Trong phạm vi các nước châu Mỹ La tinh và vùng biển Caribbean, năm 2008, đại diện 30 bộ Y tế và 26 bộ Giáo dục đã ký bản tuyên bố “Giáo dục để Phòng ngừa” nhằm vạch ra những hướng mới có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Các quốc gia ký bản tuyên bố trên cam kết hoàn thành hai mục tiêu quan trọng vào năm 2015, đó là cắt giảm 50% số trẻ vị thành niên và thanh niên không được tiếp cận với các dịch vụ y tế đáp ứng được nhu cầu về sức khỏe tình dục của họ; giảm thiểu 75% số trường học chưa tổ chức được các chương trình giáo dục giới tính có hiệu quả. Trong số các quốc gia đạt được nhiều tiến bộ về giáo dục giới tính trong phạm vi học đường có Colombia, Argentina, Guatemala và Costa Rica; còn những nước tụt lại phía sau gồm có Panama, Belize, Paraguay, Bolivia và Venezuela. Dẫu sao, tại khu vực châu Mỹ La tinh và vùng biển Caribbean, giáo dục giới tính học đường cũng đã trở thành một khái niệm quen thuộc, đáng là bài học kinh nghiệm cho khu vực Á-Phi mà phần lớn là các nước đang phát triển đang có nhiều vấn đề xã hội phải giải quyết.
Lê Cẩn theo IPS, Telegraph
