Báo cáo mang tên “The Expanding role of Chinese capital in global real estate markets” mới đây của CBRE – hãng bất động sản đa quốc gia có trụ sở tại Los Angeles (Hoa Kỳ) cho thấy hiện nay các công ty, tổ chức và người giàu Trung Quốc đã đầu tư đáng kể vào thị trường bất động sản nước ngoài trong vòng hai năm qua với nhiều mục đích khác nhau. Những người giàu thường muốn mua nhà để cho con cái đi du học và định cư sau này. Còn các tổ chức lại muốn tận dụng xu hướng mở rộng việc kinh doanh của những công ty trong nước để đầu tư thu lợi nhuận.
Khảo sát “Global investor intentions 2015” của CBRE cho thấy các thị trường được người Trung Quốc chú ý nhiều nhất là Anh, Mỹ và Australia.
Trong hai năm 2014 và 2013, ước tính thủ đô London của Anh lần lượt chiếm 52% và 80% trong tổng lượng đầu tư của nhà đầu tư Trung Quốc ở thị trường châu Âu.
Tại Mỹ, giá bất động sản ở những thành phố trung tâm của nước này đang tăng nhanh khiến nhà đầu tư tìm tới các đô thị khác như Dallas, Denver, Atlanta, Seattle và Boston với kỳ vọng sinh lợi nhuận cao hơn.
Trong khi thị trường Anh và Mỹ thu hút giới đầu tư nhờ vào sức hấp dẫn và quy mô của nền kinh tế thì Australia lại được nhà đầu tư Trung Quốc chú ý đến vì đang là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Năm 2014, một khối lượng lớn bất động sản Australia đã được nhà đầu tư Trung Quốc mua vào, tập trung chủ yếu ở Sydney.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc tụt dốc, bất động sản Mỹ sôi động
Theo Hiệp hội Bất động sản Mỹ, các nhà đầu tư từ Trung Quốc đã rót khoảng 28,6 tỉ USD vào thị trường bất động sản nước này trong năm 2014. California vốn là một khu vực hấp dẫn người mua từ Trung Quốc, tuy nhiên, giá nhà tại đây lại quá đắt đỏ, tiếp đến là Florida và Texas.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc tụt dốc mới đây khiến các nhà đầu tư nước này tiếp tục đổ về thị trường bất động sản Mỹ, trong đó nơi được chú ý nhất là thành phố Houston bang Texas, đang được đánh giá cao bởi thị trường việc làm ổn định và môi trường giáo dục tốt. Hiện người mua Trung Quốc đang chiếm khoảng 31% trong tổng số giao dịch thực hiện bởi người nước ngoài tại đây.
Người mua Trung Quốc tìm đến thị trường bất động sản Mỹ không chỉ vì mục đích đầu tư mà còn muốn định cư tại nước này. Theo thống kê của Hiệp hội Chuyên viên Địa ốc Quốc gia Hoa Kỳ, mức giá trung bình 831.800 USD mà khách hàng Trung Quốc sẵn sàng chi trả đã cao hơn bốn lần so với giá nhà trung bình hiện nay tại Mỹ.
Không chỉ mua nhà, người Trung Quốc còn mua cả nhà băng Mỹ. Ngân hàng Công Thương Trung Quốc (ICBC) đã được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) chấp thuận cho mua lại 80% cổ phần chi nhánh tại Mỹ của Ngân hàng Đông Á có trụ sở tại Hongkong. Đây là lần đầu tiên các nhà chức trách Mỹ cho phép một ngân hàng Trung Quốc được mua đa số cổ phần của một tổ chức tài chính tại Mỹ.
Ngoài ra, FED cũng chấp thuận tình trạng công ty cổ phần ngân hàng đối với Công ty đầu tư Central Huijin và công ty mẹ của Huijin là Tập đoàn Đầu tư Trung Quốc (CIC), đồng thời cho phép Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc và Bank of China mở chi nhánh ở Mỹ.
Săn nhà ở London
Báo cáo nghiên cứu tài sản cá nhân công bố năm 2009 của Merrill Lynch và Capgemini cho thấy, số triệu phú đôla tại Trung Quốc đã vượt qua Anh, chỉ đứng sau Mỹ, Đức và Nhật Bản. Tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Trung Quốc đã khiến nhiều người trở nên giàu có và săn lùng bất động sản ở những nơi đắt đỏ nhất thế giới trong đó có Anh.
Cú sốc kinh tế năm 2009 dường như không mấy tác động tới giá cả bất động sản ở những khu vực đắt đỏ của xứ sở sương mù, nơi một căn hộ trung bình ở London cũng lên tới vài triệu bảng Anh. Thế nhưng, bất chấp giá cả trên trời, nhà đất ở đây vẫn hấp dẫn những nhà giàu thế giới, từ Nga cho tới Ấn Độ và nay là Trung Quốc.
Tỉ phú Hongkong Joseph Lau có lẽ là người dẫn đầu lớp nhà giàu Trung Quốc đầu tư vào thị trường địa ốc London khi quyết định chi 33 triệu bảng Anh để mua một tòa nhà bảy tầng ở Eaton Square, Belgravia, London.
Theo Aaron Simpson, người thành lập công ty chuyên vận chuyển hàng cao cấp Quintessentially, những người giàu Trung Quốc cho rằng thời điểm hiện tại rất phù hợp để mua nhà tại London, có ngôi nhà giá từ 8-17 triệu bảng Anh.
Giám đốc một văn phòng giao dịch, Guy Meacock, cho rằng, nước Anh hấp dẫn những người siêu giàu Trung Quốc bởi hệ thống trường tư thục và chăm sóc y tế tư nhân tuyệt vời, hệ thống thuế khóa ở đây lại khá thoáng.
Tấn công thị trường Australia
Nửa đầu năm 2015, người Trung Quốc đã mua đến 28% tổng lượng căn hộ mới ở Melbourne (Australia), tương đương 11% tổng số nhà đất và căn hộ nói chung ở thành phố này.
Chính phủ Australia đã thắt chặt quy định mua nhà đối với người nước ngoài, nhưng dường như các biện pháp nói trên cũng chẳng thể cản được người Trung Quốc. Giá nhà ở Sydney và Melbourne tăng chóng mặt nhưng điều đó không làm người Trung Quốc chùn tay.
Đại diện nhiều công ty bất động sản tại Sydney cho biết trước đây, chủ yếu khách mua nhà tập trung ở phân khúc giá thấp, khoảng từ 500.000 đến 1 triệu USD, nhưng gần đây người Trung Quốc đã với tay đến phân khúc nhà hạng sang giá nhiều triệu USD, có không ít người mua căn nhà đến 20 triệu USD.
Trên thực tế, đây chỉ là hoạt động đầu tư bất động sản. Số liệu do báo The Australian công bố cho thấy khoảng 4.000 căn nhà mà người Trung Quốc mua trong hai năm qua gần như bị bỏ trống hoàn toàn. Vì vậy Chính phủ Úc vừa đưa ra biện pháp để giải quyết tình trạng này. Theo đó, từ 1-12-2015, những người mua nhà mà không ở thường xuyên sẽ phải trả phí 5.000 USD cho căn nhà dưới 1 triệu USD, 10.000 USD cho nhà 2 triệu USD và mức tăng tương tự áp dụng cho căn nhà đắt hơn.
Từ tháng 7-2015, chính quyền bang Victoria (Úc) lại áp thuế 3% với người mua nhà mang quốc tịch nước ngoài.
Dù các biện pháp mới được đưa ra như vậy, các chuyên gia bất động sản quả quyết nhà đầu tư Trung Quốc chẳng hề nản lòng.
Bộ Tài chính Australia mới đây đã cảnh báo về nguy cơ bong bóng bất động sản tại thị trường Sydney, trong khi đó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Australia nhận định các yếu tố của thị trường Sydney đã trở nên rối loạn. Giá bán nhà tại thành phố lớn nhất Australia đã tăng 40% trong ba năm qua, và giá nhà trung bình hiện nay là 900.000 đôla Úc.
Biện pháp hạn chế người nước ngoài mua nhà cũng chẳng làm tình hình khá hơn khi nhiều người Trung Quốc tìm cách cho con em của họ định cư tại Australia. Một báo cáo của Credit Suisse nhận định với tỷ lệ tăng trưởng hiện tại của cung trên thị trường, cầu của người Trung Quốc sẽ chiếm 20% số nhà mới trên toàn Australia vào năm 2020, so với mức 15% ở thời điểm hiện tại.
Đổ xô sang Nhật mua nhà
Không chỉ ở Australia, thị trường bất động sản Nhật cũng đang được các nhà đầu tư Trung Quốc đổ bộ. Quan sát hoạt động của các công ty bất động sản ở thủ đô Tokyo của Nhật Bản lúc nào cũng đông chật khách Trung Quốc sẽ dễ dàng nhận ra điều này.
Rio Myamoto, nhân viên môi giới bất động sản của Công ty TM Century, cho biết khách Trung Quốc đến ngày một nhiều, mỗi tháng anh phải làm việc với hàng chục khách Trung Quốc và lượng khách tăng dần đều những năm gần đây.
Có những công ty bất động sản ở Nhật chỉ chuyên phục vụ cho khách Trung Quốc như Tamaki chẳng hạn, công ty này đã phục vụ khách Trung Quốc khoảng 15 năm nay, đồng thời còn hỗ trợ việc cho thuê lại nhà để nhận phí quản lý.
Khách Trung Quốc thường trao đổi qua email với nhân viên công ty bất động sản, xem trước hình chụp của hàng chục căn nhà/căn hộ khác nhau và cuối cùng sau khi ưng ý họ mới sang Nhật để đi xem thực tế và quyết định rất nhanh, thường chỉ một hai ngày sau khi đi xem bất động sản là chồng tiền.
Không chỉ mua những căn hộ hay nhà ở có giá tầm trung, khách Trung Quốc cũng mua rất nhiều bất động sản cao cấp. Những người Trung Quốc chi tiền mạnh tay như vậy chủ yếu hiện đang sống tại Đài Loan hay Hongkong. Ở hai khu vực này, họ tự do mang tiền ra khỏi biên giới. Còn đối với những người ở Trung Quốc đại lục, họ thường lách luật bằng cách chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng ở Hongkong.
Không chỉ mua nhà ở khu vực Tokyo, và xung quanh các nơi dự kiến tổ chức thi đấu của Olympic 2020, người Trung Quốc còn lên cả Hokkaido cực bắc của Nhật. Số lượng người Trung Quốc mua bất động sản vùng đảo này đang tăng với tốc độ chóng mặt.
Theo ông Tatsuhiko Hisamitsu, Chủ tịch Công ty Total Brain chuyên theo dõi thị trường căn hộ, khách Trung Quốc mua nhà chủ yếu bởi những lý do sau: mua để đầu cơ với kỳ vọng giá nhà sẽ tăng cao hơn khi kinh tế Nhật phục hồi, Tokyo chuẩn bị tổ chức Olympic 2020 và cuối cùng là bởi đồng yen yếu.
Sang đến tận châu Phi xa xôi
Thị trường bất động sản các nước châu Phi cũng không nằm ngoài tầm ngắm của người Trung Quốc.
Nhiều quan chức Trung Quốc ở đại lục đã chi khoản tiền không nhỏ để mua nhà ở các quốc gia châu Phi xa xôi tránh sự kiểm soát tiền tệ của chính phủ.
Một số lượng lớn các quan chức Trung Quốc đã đưa người thân hay tài sản của họ ra nước ngoài, trong khi vẫn làm việc cho chính phủ – Giáo sư về luật ở Trường Đại học Hongkong là Guobin Zhu cho biết.
Lợi dụng chính sách thu hút vốn đầu tư, không ít quan chức ở đại lục đã tẩu tán cả triệu USD bằng cách mua nhà tại các quốc gia châu Phi xa xôi như Gambia và Guinea-Bissau, mặc dù trên thực tế họ thậm chí chưa bao giờ có ý định tới thăm hay sinh sống ở các vùng đất đó.
Mới đây, trên tờ Mail & Guardian (Nam Phi), tác giả Yolandi Groene đã không ngần ngại phản ánh tình trạng người Trung Quốc đang sở hữu rất nhiều đất nông nghiệp ở các quốc gia châu Phi, được mua với giá “gần như cho không”. Điều đó thực sự trở thành mối lo đối với nhiều nước châu Phi. Bởi trên thực tế, phần lớn hàng nông sản sau khi thu hoạch lại được xuất ngược trở lại Trung Quốc thay vì ở lại châu Phi để cải thiện tình hình thiếu hụt lương thực.
Một nước khác trong khu vực Đông Nam Á là Thái Lan cũng được các nhà đầu tư Trung Quốc đổ xô đến mua nhà. Theo thống kê của chuyên trang địa ốc Juwai.com, người Trung Quốc ngày càng bị thu hút bởi bất động sản Thái Lan. Quốc gia Đông Nam Á này đã vượt qua nhiều điểm đến nổi tiếng khác để lọt vào tầm ngắm của các nhà đầu tư Trung Quốc.
So với năm ngoái, chỉ số dự định đầu tư vào bất động sản Thái Lan của người Trung Quốc do trang web Juwai.com công bố đã tăng vọt 180%. Đây là mức tăng trưởng khá ấn tượng so với mức trung bình 37% của nhóm năm địa điểm đầu tư phổ biến nhất của giới đầu tư Trung Quốc, bao gồm Mỹ, Australia, Anh, Canada và New Zealand.
Tính theo quý, chỉ số dự định đầu tư vào bất động sản Thái Lan trong quý II năm nay đã tăng 51% so với quý trước, tươi sáng hơn nhiều so với mức giảm trung bình 1% của nhóm năm quốc gia kể trên.
