Mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả: Mặt trái của thị trường niềm tin

Hàng loạt sản phẩm làm đẹp và thực phẩm chức năng (TPCN) đang được bán tràn lan trên thị trường, với bao bì bắt mắt, lời quảng cáo hấp dẫn và sự bảo chứng từ người nổi tiếng. Nhưng đằng sau lớp vỏ hào nhoáng ấy là một thực trạng đáng lo ngại: hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang len lỏi vào từng giỏ hàng tiêu dùng, từng đơn giao đến tận nhà.

Nguyên liệu trôi nổi, thương hiệu giả mạo

Theo phản ánh từ nhiều cơ quan chức năng và chuyên gia ngành dược, một số cơ sở tại Việt Nam đang nhập nguyên liệu không rõ nguồn gốc từ Trung Quốc, sau đó tự pha chế, đóng gói, rồi dán nhãn các thương hiệu nổi tiếng như Shiseido (Nhật), Sulwhasoo (Hàn Quốc), hay thậm chí là các thương hiệu dược phẩm châu Âu.

Một hình thức khác là nhập khẩu “xách tay” hoặc theo đường tiểu ngạch, không kiểm định chất lượng, không có giấy phép lưu hành, nhưng vẫn được rao bán với danh nghĩa hàng ngoại cao cấp.

Nghiêm trọng hơn, một số sản phẩm giả được dán mác “Made in Japan” hay “Made in Korea” nhưng thực chất lại được sản xuất tại Quảng Đông (Trung Quốc) hoặc thậm chí là xưởng gia công nhỏ tại các tỉnh phía Bắc.

Niềm tin bị đánh cắp bởi người nổi tiếng

Thực tế cho thấy nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc lại được “bảo chứng” bởi những gương mặt có sức ảnh hưởng lớn: từ diễn viên, ca sĩ, đến bác sĩ, dược sĩ và các KOLs nổi tiếng trên mạng xã hội.

Có người vô tình tiếp tay vì thiếu hiểu biết. Nhưng cũng không ít trường hợp chủ động nhận quảng cáo sai sự thật, hưởng hoa hồng cao theo doanh số. Các thông điệp như “giảm cân cấp tốc”, “trắng da sau 7 ngày”, “trị nám tận gốc” thường đánh trúng vào tâm lý nóng vội và kỳ vọng không thực tế của người tiêu dùng.

Tác hại thật, hậu quả thật

Không ít trường hợp người tiêu dùng phải nhập viện vì sử dụng mỹ phẩm hoặc TPCN giả. Các biến chứng ghi nhận bao gồm: phá huỷ làn da do corticoid, suy gan – thận do chất cấm, rối loạn nội tiết, thậm chí ngộ độc cấp tính.

Tổn hại không chỉ dừng ở sức khỏe. Việc hàng giả tràn lan còn bào mòn niềm tin vào cả ngành mỹ phẩm – TPCN chính thống, khiến các doanh nghiệp chân chính bị vạ lây, thị trường bị méo mó nghiêm trọng.

Vì sao người tiêu dùng dễ sập bẫy?

Một khảo sát cho thấy 3 nguyên nhân chính khiến người tiêu dùng dễ dàng mắc bẫy hàng giả:

1. Tâm lý muốn “đẹp – khỏe – nhanh”: Thay vì điều trị bài bản, nhiều người lựa chọn “thần dược” với mong muốn thay đổi trong vài ngày.
2. Niềm tin vào người nổi tiếng: Hình ảnh một nghệ sĩ cầm sản phẩm giới thiệu vẫn mang lại sức nặng hơn cả tem kiểm định.
3. Giá rẻ và cam kết phi lý: Những quảng cáo như “chỉ 199.000 đồng để trẻ lại 10 tuổi” là mồi câu điển hình cho một chiến lược tiếp thị lừa đảo.

Cách nhận biết và phòng tránh hàng giả

Để tránh trở thành nạn nhân tiếp theo, người tiêu dùng cần lưu ý:

• Chỉ mua từ kênh phân phối chính hãng, có giấy phép, hóa đơn đầy đủ.
• Quét mã QR và kiểm tra kỹ các thông tin như tên công ty, thành phần, hạn sử dụng.
• Kiểm tra mã vạch: 880 là Hàn Quốc, 490 là Nhật, 893 là Việt Nam. Nếu ghi xuất xứ một nước nhưng mã vạch lại của nước khác, cần nghi ngờ.
• Tem chống giả phải rõ ràng, không bong tróc, có thể kiểm tra qua UV hoặc mã SMS.

Danh sách chất cấm cần biết

Pháp luật cần mạnh tay hơn

Các chuyên gia kêu gọi: Cần xử lý hình sự các cơ sở làm giả, đầu nậu nhập lậu. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, đưa danh sách vi phạm lên công khai, đồng thời siết chặt quản lý KOLs – đặc biệt là những người dùng danh tiếng cá nhân để tiếp tay cho hàng giả.

Trong một thị trường đầy cạm bẫy, hiểu biết là vũ khí tự vệ quan trọng nhất

Đẹp là nhu cầu chính đáng, nhưng làm đẹp thông minh và an toàn mới là con đường bền vững. Thị trường tiêu dùng sẽ chỉ trở nên lành mạnh khi người tiêu dùng đủ tỉnh táo để từ chối niềm tin rẻ tiền và yêu cầu cao hơn về sự minh bạch.

Đừng mua “sắc đẹp” bằng sức khỏe. Cái giá phải trả có thể không phải là tiền – mà là cả tương lai.

• Xem thêm: Cảnh báo các loại mỹ phẩm giả trở lại mạnh mẽ sau giãn cách xã hội