Trung tuần tháng 10-2014, nhà đấu giá Sotheby’s tổ chức triển lãm những kiệt tác hội họa và điêu khắc của những tên tuổi lớn mà tổng trị giá ước tính các tác phẩm lên đến khoảng trên 800 triệu USD. Sau triển lãm, các tác phẩm này sẽ được đem đấu giá tại New York vào ngày 4-11 tới đây.
Trong phòng trưng bày đắt giá nhất từ trước tới nay có 450 tranh, tượng (và một số cổ vật), trong đó đáng chú ý nhất là bức tranh tĩnh vật Bình hoa cúc và hoa anh túc của Van Gogh (DNSGCT số 578 đã có bài giới thiệu), một bức tranh phong cảnh của họa sĩ cổ điển người Anh William Turner, hai bức tranh trừu tượng của họa sĩ Mỹ Mark Rothko, hai tác phẩm điêu khắc hết sức quý hiếm – một bức tượng bằng đá của họa sĩ người Ý Almedeo Modigliani và một bức tượng đồng của nhà điêu khắc người Thụy Sĩ Alberto Giacometti; cả hai đều chưa từng xuất hiện tại các cuộc triển lãm hay đấu giá từ trước tới nay và chắc chắn sẽ thu hút sự quan tâm của giới sưu tập có máu mặt khắp nơi.
Tranh Turner và Rothko
Bức Thành Rome nhìn từ núi Aventine của William Turner vẽ trong suốt bảy năm kể từ lần đầu ông được đến nước Ý vào năm 1828 và sau đó trở lại Rome nhiều lần để nghiên cứu các chi tiết kiến trúc cũng như cảnh quan, cho thấy tác giả đã hết sức cẩn trọng khi vẽ bức tranh này cũng như với toàn bộ tác phẩm của ông. Julian Gascoigne, chuyên gia về các bậc thầy hội họa cổ điển của nước Anh nhận định Thành Rome nhìn từ núi Aventine “đẹp đến mức gây kinh ngạc” và “cực kỳ hiếm”. Đây là một trong số khoảng 10 tác phẩm của Turner hiện còn thuộc sở hữu tư nhân. Năm 1836, chính Turner đã đem tranh triển lãm song mãi đến năm 1878 nó mới bán được với giá 6.142 bảng Anh, và thuộc sở hữu của gia đình chủ nhân suốt hơn 130 năm. Theo các chuyên gia, bức tranh sẽ đạt được mức giá cao hơn nhiều so giá khởi điểm là 32 triệu USD. Tháng 7-2010, một tranh phong cảnh khác của Turner đã được Bảo tàng Getty ở New York mua với giá xấp xỉ 48 triệu USD.
Hai tác phẩm của họa sĩ hiện đại Mỹ chuyên vẽ tranh trừu tượng Mark Rothko thuộc sở hữu của nhà sưu tập Rachel “Bunny” Mellon, một trong những phụ nữ giàu nhất thế giới, vợ của nhà tư bản tài chính Paul Mellon. Bà Rachel Mellon mất năm ngoái ở tuổi 103, để lại một gia tài khổng lồ và một bộ sưu tập trên 2.000 tác phẩm các loại, tất cả rồi sẽ được gia đình Mellon bán đấu giá để xây dựng một thư viện ở Virginia, nơi sẽ lưu giữ nhiều kỷ vật quý giá của bà Mellon. Hai tranh trừu tượng của Mark Rothko từng được treo trong nhà riêng của ông bà Mellon, sau đó cho Bảo tàng quốc gia ở Washington DC mượn trưng bày trong nhiều năm. Một trong hai bức tranh đó có khổ rất lớn, theo ước tính của trang mạng Bloomberg có thể đạt tới trên 100 triệu USD, bởi vào năm 2012, nhà Christie’s ở New York đã bán bức Cam, đỏ, vàng của ông với giá 86,9 triệu USD.
Hai tác phẩm điêu khắc quý hiếm
Chỉ riêng bức tượng đồng của Giacometti – “một trong những thành tựu có ảnh hưởng quan trọng đến nghệ thuật hiện đại” như thông báo của nhà Sotheby’s đã có giá lên đến 100 triệu USD theo ước tính của các chuyên gia khi nó được đưa lên sàn New York đầu tháng tới. Bức tượng có tên Cỗ xe được Alberto Giacometti thực hiện vào năm 1950, mô tả một nữ thần đứng trên cỗ xe (do ngựa kéo) với hai bánh xe rất lớn. Theo nhà Sotheby’s, đây là một trong hai tác phẩm cùng tên hiện thuộc sở hữu tư nhân và chủ nhân đã lưu giữ nó trong suốt bốn thập niên qua trước khi đưa ra đấu giá. Dù nhà Sotheby’s chưa công bố giá khởi điểm của Cỗ xe, song căn cứ vào cái giá kinh hoàng 104,3 triệu USD mà tác phẩm Người bước đi 1 của Giacometti đạt được trong cuộc đấu giá tháng 3-2010 tại nhà Sotheby’s ở London, chuyên gia Simon Shaw đã khẳng định: “Chúng tôi tin rằng Cỗ xe sẽ được bán với giá trên 100 triệu USD” (cần nói thêm: chủ nhân hiện nay của Người bước đi 1 là Tập đoàn Ngân hàng Commerzbank của Đức).
Năm 1947, Alberto Giacometti nói với nhà buôn Pierre Matisse, khách hàng của ông: “Tôi đã nhìn thấy bức tượng ấy trước khi tôi hoàn thành nó”. Tác phẩm Cỗ xe được tác giả lấy cảm hứng từ một bức tượng cỗ xe ngựa Ai Cập thời cổ đại khi ông đến tham quan Bảo tàng Khảo cổ học ở thành phố Florence (Ý). Đã có sáu tượng đồng Cỗ xe được Giacometti thực hiện trong cuộc đời của ông, bốn trong số đó đã thuộc về các bảo tàng hay gallery. Sau khi tượng được đúc đồng, chính Giacometti đã tô điểm thêm bằng cách sơn trực tiếp lên bề mặt tượng như trường hợp Cỗ xe sắp đưa ra đấu giá.
Trong khi đó, bức tượng tạc từ đá có tên Đầu người được Amedeo Modigliani sáng tác trong hai năm 1911-1912 theo ước tính sẽ có giá 45 triệu USD. Dù nghề chính là vẽ tranh nhưng Modigliani luôn có những tác phẩm điêu khắc được bán với giá cao trên thị trường đấu giá. Năm 2010, nhà Christie’s đã bán một bức tượng của ông với giá kỷ lục 52,6 triệu USD; cũng trong năm đó giá kỷ lục một bức tranh của Modigliani là 68,9 triệu USD tại cuộc đấu giá của nhà Sotheby’s ở New York. Theo nhà Sotheby’s, lý do để tượng của Modigliani có giá cao vì hầu hết tác phẩm điêu khắc của ông nằm trong các bảo tàng, chỉ có vài bức thuộc sở hữu tư nhân. Đầu người được tạc nguyên khối từ đá vôi vùng Euville ở phía đông nước Pháp. Khi Modigliani mua và di chuyển khối đá vôi về Paris bằng đường thủy, ông đã san sẻ nguyên liệu này cho nhà điêu khắc Constantin Brancusi, bạn thân của ông và chính Brancusi đã hướng dẫn Modigliani làm tượng. Dù rất thích điêu khắc nhưng họa sĩ người Ý đã không thể theo đuổi loại hình nghệ thuật này vì tốn kém nhiều chi phí.
Ngoài ra, trong triển lãm của nhà Sotheby’s dịp này còn có bộ sưu tập “những chiếc đồng hồ nổi tiếng trên thế giới” do hãng đồng hồ Patek Philippe sản xuất năm 1925 theo đặt hàng của ông chủ nhà băng Henry Graves. Phải mất ba năm nghiên cứu và năm năm thực hiện, Patek Philippe mới hoàn thành những chiếc đồng hồ được cho là có kết cấu phức tạp nhất và được chế tác hoàn toàn thủ công. Giá ước tính của bộ sưu tập đồng hồ này lên đến trên 15 triệu USD.
- Lê Bản
