Vụ bắt giữ do chính quyền hai nước Mỹ và Thụy Sĩ phối hợp thực hiện, đối tượng là một số quan chức thuộc Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) bị cáo buộc về hành vi tham nhũng. Điều này có liên quan ít nhiều đến các hoạt động tài chính của FIFA trong thời gian qua, đặc biệt từ World Cup 2014. Sau sự kiện thể thao quan trọng này, FIFA chia cho mỗi liên đoàn bóng đá quốc gia ít nhất 2 triệu USD, cho mỗi liên đoàn bóng đá châu lục 17,5 triệu USD. Ai cũng biết rằng World Cup là nguồn thu lợi lớn nhất của FIFA. Theo những dữ liệu đã được công bố, World Cup 2014 mang về cho FIFA khoản thu khổng lồ 4,8 tỉ USD, sau khi trừ mọi chi phí, họ còn lợi hơn 2 tỉ USD. Phần lớn lợi nhuận được dùng để tái đầu tư, nhưng FIFA vẫn giữ lại một khoản dự phòng cho các trường hợp khẩn cấp. Khoản này tăng từ 350 triệu USD vào năm 2005 lên hơn 1,5 tỉ USD vào năm 2014. Các cơ quan luật pháp của Mỹ ước tính rằng trong 20 năm qua, các viên chức FIFA đã tham nhũng 150 triệu USD, tức 10% số tiền họ đang có trong tay.
Scandal vừa xảy ra đã làm rúng động nhiều tập đoàn lớn đang có mối quan hệ mật thiết với FIFA, chủ yếu dưới hình thức tài trợ. Họ là các cơ sở thương mại lừng danh như adidas, Gazprom, Hyundai-Kia, McDonald’s, Budweiser, Coca-Cola, Visa… muốn thông qua các sự kiện thể thao lớn do FIFA tổ chức để khuếch trương thương hiệu trên khắp thế giới. Vì vậy, vụ scandal liên quan đến FIFA khiến nhiều nhà tài trợ nhanh chóng đưa ra các phản ứng khác nhau, trong đó, Coca-Cola, Kia, adidas và Visa bày tỏ mối quan ngại về những gì đã xảy ra, đặc biệt là công ty thẻ tín dụng Visa tuyên bố sẽ xét lại việc tài trợ cho FIFA nếu như liên đoàn thể thao này không có ngay những thay đổi. Về phần mình, Tập đoàn McDonald’s tuyên bố rất quan tâm đến những tin tức xuất phát từ Bộ Tư pháp Mỹ, rằng họ sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình. Được biết trong bốn năm thuộc mùa World Cup 2011-2014, có sáu tập đoàn hàng đầu thế giới đã tài trợ mỗi năm 177 triệu USD cho FIFA. Riêng Tập đoàn Sony từ năm 2007 đã tài trợ cho FIFA 38 triệu USD mỗi năm.
Về mặt pháp lý, các nghi can bị bắt giữ chưa được xem là tội phạm khi chưa có một bản án chung thẩm của tòa án, phản ứng của các tập đoàn tài trợ cho FIFA còn có phần nào dè dặt, tuy nhiên các nhà bình luận tin rằng vấn đề này trong tương lai sẽảnh hưởng nặng nề đến các hoạt động của tổ chức thể thao này.
Lê Cẩn tổng hợp (DNSGCT)
