Hội thảo quốc tế lần thứ 4 về Biển Đông tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế ở Washington DC ngày 10-7-2014
Ngày 11-7, ông Lê Hải Bình – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam phát biểu: “Việt Nam hoan nghênh việc nghị quyết 412 của Thượng viện Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan HD-981 và các lực lượng hộ tống khỏi vị trí hiện tại, không có các hoạt động trái với Quy tắc quốc tế về phòng ngừa đâm va trên biển (COLREGs); lên án các hành động cưỡng bức, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, thay đổi hiện trạng hay gây bất ổn ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Việt Nam mong muốn các quốc gia trong và ngoài khu vực, trong đó có Hoa Kỳ tiếp tục có đóng góp mạnh mẽ, thiết thực, hiệu quả và có tính xây dựng cho hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở khu vực”.
Được biết, trong ngày 10-7, với 100% phiếu thuận, Thượng viện Mỹ đã thông qua nghị quyết mang mã số S.RES.412 lên án hành động gây hấn của Trung Quốc tại Biển Đông và Hoa Đông, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan HD-981 cùng các lực lượng hộ tống, trả lại nguyên trạng khu vực như trước ngày 1-5-2014. Khẳng định Mỹ ủng hộ quyền tự do hàng hải, sử dụng các vùng biển, vùng trời ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương theo quy định của luật pháp quốc tế, đồng thời giải quyết các yêu sách và tranh chấp lãnh thổ bằng biện pháp ngoại giao hòa bình. Nghị quyết của Thượng viện Mỹ cho rằng các yêu sách lãnh thổ và hành động vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc (hạ đặt giàn khoan HD-981 và triển khai đội tàu hộ tống, đâm húc các tàu Việt Nam…) là không thể biện minh theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Đó chính là hành động đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực, vi phạm Tuyên bố về cách ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã ký với ASEAN năm 2002. Nghị quyết còn nhấn mạnh Mỹ có lợi ích rõ ràng trong việc ủng hộ các nước trong khu vực hợp tác giải quyết các bất đồng bằng con đường ngoại giao, đồng thời cực lực phản đối các hành vi cưỡng ép, hăm dọa, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
Nguyễn Thắng
