Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
10/10/2025
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn
Trang chủ Văn hoá

Vật làm tin của vị vua và hoàng hậu đầu triều Nguyễn

Châu Quân Đăng bởi Châu Quân
14/01/2021
Trong Văn hoá
Vật làm tin của vị vua và hoàng hậu đầu triều Nguyễn - 2

Lăng vua Gia Long

Share on Facebook

Trong thời gian trị vì của mình, vua Gia Long đã phong Hoàng hậu cho hai bà phi của ông. Bà đầu tiên là chánh thất Tống Thị Lan (1761-1814) được phong hoàng hậu khi đang tại thế. Bà Tống Thị Lan sinh ra Hoàng tử Cảnh. Sau khi bà mất, Gia Long lại phong hoàng hậu cho một bà phi họ Trần, bà này về sau sinh ra Nguyễn Phúc Đảm, tức vua Minh Mạng.

Hoàng hậu Tống Thị Lan là con gái của Quý Quốc công Tống Phúc Khuông. Cũng như các dòng họ khác ở tỉnh Thanh Hóa, dòng tộc Tống Phước đã theo các chúa Nguyễn vào Nam lập nghiệp và khai phá đất phương Nam, kể từ lúc chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ xứ Thuận Hóa. Dòng họ Tống cư ngụ tại làng Bùi Xá, tổng Trung Bạn, huyện Tống Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đây là vùng đất xuất phát nhiều nhất những cuộc di dân về phương Nam.

Năm 1660, Tống Phước Khuông đưa cả gia quyến vào Đàng Trong dưới thời chúa Nguyễn Phúc Tần; vị chúa thứ 4 thường gọi là Chúa Hiền (1648-1687). Gia đình ông định cư tại làng Kim Long, tỉnh Thừa Thiên. Lúc này, tại đây đã có 11 họ từ miền ngoài di tản vào theo chúa Nguyễn. Từ đó về sau, hậu duệ các đời sau của họ Tống đều sống tại Kim Long; do đó đây được xem là quê hương thứ hai của dòng họ Tống Phước. Trước đây, lúc còn ở Thanh Hóa, dòng tộc Tống Phước là một dòng tộc nhiều đời làm quan võ. Khi chúa Nguyễn bị Tây Sơn đánh đuổi ở Phú Xuân, Tống Phước Khuông quyết chí theo phò chúa. Ông mang cả gia quyến vào Gia Định. Bà Tống Thị Lan lúc này đã 18 tuổi sắc nước hương trời. Khi gặp mặt bà, Nguyễn Ánh đã vội vàng mang lễ vật đến xin cưới, sau đó tấn phong là Nguyên Phi. Bà sinh được hai con, con cả là Chiêu mất sớm, con thứ là Cảnh (tức Hoàng tử Cảnh).

Vật làm tin của vị vua và hoàng hậu đầu triều Nguyễn - 3
Mộ song táng của vua Gia Long và Thừa Thiên Cao Hoàng hậu

Mùa thu năm Quý Mão 1783, quân Tây Sơn tiến đánh thành Gia Định, Nguyễn Ánh phải chạy ra đảo Phú Quốc. Trước khi chạy sang Xiêm và để cho Hoàng tử Cảnh sang Pháp cầu viện; ông đã đem ra một thoi vàng 20 lượng cắt làm đôi, ông trao cho bà một nửa rồi  nói với bà: “Con chúng ta đã đi rồi, ta cũng sẽ đi đây, Phi hãy phụng dưỡng Quốc mẫu chưa biết sau này gặp ở nơi nào và ngày nào. Hãy giữ một nửa thoi vàng này làm tin”. Bà nuốt nước mắt, nhận trọng trách phụng dưỡng thân mẫu Nguyễn Ánh và chăm sóc gia tộc Nguyễn triều trong suốt thời gian Nguyễn Ánh còn đang bôn tẩu. Sử sách ghi chép bà là người nết hạnh, đảm đang, đã đồng cam cộng khổ suốt hơn 20 năm trong thời gian Nguyễn Ánh lập quốc. Trong suốt thời gian đó, bà còn tự cắt may nhung phục cho quân lính.

  • Xem thêm: Mấy người khóc vợ như chúa Nguyễn Phúc Chu?

Năm 1788, khi Nguyễn Ánh lấy lại được Gia Định bèn cho người ra Phú Quốc đón bà và gia quyến trở về, từ đó Nguyễn Ánh thân chinh ở đâu bà đều theo ở đó.

Về thỏi vàng năm xưa, bà đã luôn giữ bên mình từ khi Nguyễn Ánh lên đường sang Xiêm. Sau này, khi đã lên ngôi hoàng đế, nhà vua mang nửa thoi vàng hỏi bà về nửa còn lại, bà đưa ra và vua Gia Long rất mừng rỡ, ông  nói: “Vàng này còn giữ được, đó thật là ân trời đã giúp trong lúc nguy nan, chẳng nên quên lãng. Vậy phải để dành về sau cho con cháu biết”, rồi lấy nửa thỏi còn lại ráp thành hoàn chỉnh rồi giao hết cho bà. Bà đã giao lại tất cả cho Nguyễn Phúc Đảm.

Về sau, vua Minh Mạng đưa ra thỏi vàng ấy, dụ các quan thân cận rằng: “Đấy là vật làm tin của Hoàng khảo, khi dời đi xa lưu lại để cho Trẫm”. Ông bèn sai khắc chữ “Thế Tổ Đế Hậu Quý Mão, bá thiên thời tín vật” (世祖帝后癸卯播天時信物), (Vật làm tin muôn đời của Hoàng đế và Hoàng hậu về năm Quý Mão) trên thỏi vàng, rồi đưa vào thờ ở điện Phụng Tiên. Khi Kinh đô thất thủ ngày 5.7.1885, thỏi vàng đã bị người Pháp chiếm lấy.

Sách Đại Nam Liệt truyện có chép: Trong môt trận giao tranh giữa quân Nguyễn và Tây Sơn tại trấn Biên Hòa (trong lúc Nguyễn Ánh đang giải vây thành Quy Nhơn và chiến đấu thủy chiến ở cửa  biển Thị Nại), quân Nguyễn có phần nao núng thế muốn rút lui, bà đã tự tay đánh trống thúc quân, từ đó quân Nguyễn hăng hái trở lại, xông lên đánh thắng giữ vững trấn Biên Hòa. Một điều mà xưa nay trong quân pháp không bao giờ cho phụ nữ cầm trống thúc quân, vì việc này chỉ dành cho cấp tướng tiền phương. Điều ấy làm cho Nguyễn Ánh vô cùng kính nể và sau này tin cẩn cho bà được bàn việc quân với ông khi cần. Đây cũng là một ngoại lệ mà bà Tống Thị Lan có được trong Hoàng triều.

Năm 1793, bà được Nguyễn Ánh tin cẩn do tính nghiêm trang, đạo đức và bao dung của bà thể hiện sau bao năm chăm sóc cho gia tộc nên đã đề nghị bà làm dưỡng mẫu cho hoàng tử Nguyễn Phúc Đảm (vua Minh Mạng sau này), mặc dù mẹ của Nguyễn Phúc Đảm là bà thứ phi Trần Thị Đang vẫn còn khỏe mạnh và trẻ trung. Bà đã đồng ý nhưng với điều kiện là Nguyễn Ánh phải làm giao ước và ông đã đồng ý, từ đó Nguyễn Phúc Đảm về ở hẳn với bà chịu sự giáo dục của mẹ đích. Điều này, chứng tỏ bà Tống Thị Lan là một người đàn bà vị tha, giàu lòng nhân ái, nhất là sau khi Hoàng tử Cảnh mất vì bệnh đậu mùa năm 1801, bà dành tất cả tình yêu thương cho Nguyễn Phúc Đảm. Môt câu hỏi đặt ra là tại sao Nguyễn Ánh đã yêu cầu điều này từ bà Tống Thị Lan? Đó chính là mấu chốt của vấn đề mà về sau, các nhà nghiên cứu mới đưa ra nhận định: Nguyễn Ánh là người rất “nhìn xa trông rộng”. Ông đã thấy được hậu vận của nhà Nguyễn không phải ở Hoàng Tử Cảnh; con của chánh thất Tống Thị Lan, cho dù bấy giờ Hoàng tử Cảnh đã khôn lớn.

Năm 1803, bà được nhà vua phong làm Vương hậu. Ba tháng sau khi chính thức lên ngôi, năm 1806, nhà vua phong bà làm hoàng hậu. Trong bản sách văn của vua Gia Long có đoạn viết:

 “Nghĩ đến Vương hậu họ Tống tiếng nghĩa rộng khắp, nết tốt đầy đủ; giữ việc trong cung cho trẫm, chốn nấu ăn được nghiêm lặng. Lúc trước, trong lúc xiêu giạt, trẫm lo nghĩ khó nhọc ở ngoài, Hậu siêng năng giúp đỡ ở trong; gian nan cùng giúp lẫn nhau, hiểm bằng nếm đủ tất cả; khoan thai khép nép rất là kính, tiến dâng ngon ngọt hết đạo hiếu; ơn huệ để cho con cháu, đức trạch khắp tới quân nhung; ôn hòa kính cẩn kiệm ước đã giúp đỡ ta, đức tốt như ngọc hành ngọc vũ, làm khuôn phép trong cung cấm, thói hay ở thơ Quang Thủ đem giáo hóa cả thiên hạ, tu tề trị bình, cũng nhờ ở đấy…”.

Phải nói rằng đây là những lời lẽ ca ngợi rất hiếm thấy của một vị vua nhận xét về tính cách của một vương phi của mình! Bà qua đời năm 1814, hưởng dương 53 tuổi. Vua Gia Long rất thương tiếc và đã rơi nước mắt trước quần thấn. Ông đã ra lệnh cử hành Quốc tang và tự nguyện để tang một năm.

Vật làm tin của vị vua và hoàng hậu đầu triều Nguyễn - 1
Hoàng tử Cảnh (1780-1801) – con của Hoàng hậu Tống Thị Lan

Trong lễ Thành phục, ngoài các con của Hoàng tử Cảnh, nhà vua còn bắt Hoàng tử Nguyễn Phúc Đảm cùng dâng lễ Điện như là con chính thức của Hoàng hậu vì một lẽ dễ hiểu, bà là mẹ nuôi của Nguyễn Phúc Đảm như nhà vua đã từng giao ước trước. Theo nghi lễ thời đó, khi mẹ ruột còn sống thì con không đươc dâng lễ Điện trong lúc Thành phục (vẫn đươc để tang) với người khác, mà lễ này được dành cho mẹ ruột. Điều này chứng tỏ nhà vua rất tôn trọng và quý mến bà Tống Thị Lan như thế nào.

  • Xem thêm: Chuyện lên ngôi của vua Tự Đức

Sau khi bà mất, vua lệnh an táng bà trong lăng Thiên Thọ, cuộc đất ông đã chuẩn bị trước dành cho mình. Lăng mộ đươc gọi là song táng, tức là sau này phần mộ của ông và của bà sẽ sát gần nhau, mặc dù lúc đó, nhiều cận thần bấy giờ can ngăn quyết liệt. Thế nhưng nhà vua đã nói: “Ta táng theo thuyết Càn Khôn Hiệp Đức” và từ đó, dân gian có câu “Sống đồng tịch đồng sàng; chết đồng quan đồng quách”.

Năm 1820, vua Minh Mạng dâng miếu hiệu là Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu (với hàm ý là “Ta đã thừa theo mệnh Trời cho ta vị Hoàng hậu với những gì cao quý nhất thiên hạ”).

Từ khoá: Hoàng hậu Tống Thị LanKTNN 1076triều Nguyễnvua Gia Longvua Minh Mạng
Bài trước đó

Người buồn ngóng phố…

Bài kế tiếp

Chàng họa sĩ vẽ hoa

Bạn có thể quan tâm

Florence, cái nôi mỹ thuật thời phục hưng -18
Hội họa

Florence, cái nôi mỹ thuật thời Phục Hưng

Đăng bởi Chu Mạnh Cường
08/10/2025
Bìa sách “Hành trình thống trị thế giới của YouTube” – Mark Bergen, phát hành bởi First News
Đọc & sống

Vén bức màn quyền lực phía sau YouTube – câu chuyện chưa từng được kể

Đăng bởi Hương Linh
07/10/2025
Dàn hợp xướng Lichtenberg Berlin (Đức), thành lập năm 2011 tại quận Lichtenberg, quy tụ khoảng 30 giọng ca giàu nhiệt huyết.
Âm nhạc

Giai điệu từ hai bờ đại dương – Âm nhạc bắc nhịp cầu hữu nghị trong 50 năm Việt – Đức

Đăng bởi Naomi Dang
06/10/2025
Bé cầm lồng đèn đọc sách khoa học dưới ánh trăng rằm
Đọc & sống

Rước đèn, rước cả tri thức: Bộ sách khoa học cho mùa Trung Thu

Đăng bởi Minh Anh
04/10/2025
Lee Kwang Soo - Hoàng Hà tay trong tay: Khoảnh khắc 'rung tim' ở thảm đỏ Tay Anh Giữ Một Vì Sao - 2
Phim

Lee Kwang Soo – Hoàng Hà tay trong tay: Khoảnh khắc ‘rung tim’ ở thảm đỏ Tay Anh Giữ Một Vì Sao

Đăng bởi Sammi
04/10/2025
‘Hoàng đế xứ Gladness’: Khi Ocean Vương khảo sát về gia đình và cái chết
Đọc & sống

‘Hoàng đế xứ Gladness’: Khi Ocean Vương khảo sát về gia đình và cái chết

Đăng bởi Minh An
02/10/2025
Cặp vợ Việt chồng Đức cùng triển lãm tranh chung
Hội họa

Cặp vợ Việt chồng Đức cùng triển lãm tranh chung

Đăng bởi Trâm Anh
02/10/2025
gs-nguyen-van-tuan-thanh-cong-duoc-dinh-nghia-tu-nhung-that-bai
Đọc & sống

GS. Nguyễn Văn Tuấn: Thành công được định nghĩa từ những thất bại

Đăng bởi Minh Anh
01/10/2025
Chiến thắng của Đức Phúc, giọt nước mắt Nguyễn Duy và sức sống Việt ở trời Âu
Âm nhạc

Chiến thắng của Đức Phúc, giọt nước mắt Nguyễn Duy và sức sống Việt ở trời Âu

Đăng bởi Tô Văn Trường
30/09/2025
Xem thêm
Bài kế tiếp
Truyện ngắn: Chàng họa sĩ vẽ hoa

Chàng họa sĩ vẽ hoa

MỚICẬP NHẬT

workshop phô mai Pháp Cheese Eat-Up
Món ngon

Cheese Eat-Up – Từ đồng cỏ nước Pháp đến chiếc thớt gỗ trên bàn tiệc

Đăng bởi Trâm Anh
09/10/2025

Không phải vô cớ mà người Pháp luôn dành một khoảng lặng trong bữa ăn cho fromage (phô mai). Giữa...

Xem thêmDetails
Những thiết kế Lady Dior trong dự án Lady Art – nơi hội họa và haute couture gặp nhau.

Lady Dior – Khi di sản biết chuyển động cùng thời gian

09/10/2025
Sora 2 của OpenAI: Khi trí tuệ nhân tạo mở rộng biên giới sáng tạo điện ảnh

Sora 2 của OpenAI: Khi trí tuệ nhân tạo mở rộng biên giới sáng tạo điện ảnh

08/10/2025
Ly bia và những mái nhà cô đơn

Ly bia và những mái nhà cô đơn

08/10/2025
Rice Paper – Nơi ẩm thực nâng đỡ ngày dài

Rice Paper – Nơi ẩm thực nâng đỡ ngày dài

08/10/2025

NỔI BẬT

  • Lê Thị Thúy Loan - Phó Tổng giám đốc Tài chính Công ty liên doanh xi măng Donafrance - Tập đoàn Lafage: 'Sống hết mình, nhưng đừng quên mình' - 2

    Lê Thị Thúy Loan: Sống hết mình, nhưng đừng quên mình

    172 chia sẻ
    Chia sẻ 69 Tweet 43
  • Cheese Eat-Up – Từ đồng cỏ nước Pháp đến chiếc thớt gỗ trên bàn tiệc

    153 chia sẻ
    Chia sẻ 61 Tweet 38
  • Ly bia và những mái nhà cô đơn

    153 chia sẻ
    Chia sẻ 61 Tweet 38
  • Florence, cái nôi mỹ thuật thời Phục Hưng

    317 chia sẻ
    Chia sẻ 127 Tweet 79
  • Quang deLam và giấc mơ nối liền Đông – Tây

    158 chia sẻ
    Chia sẻ 63 Tweet 40
Facebook Instagram Threads LinkedIn Twitter
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân lực
    • Sang ngày mới
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp số hoá
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.