Nói một cách cô đọng nhất thì tuyên bố sứ mệnh (mission statement) là một kim chỉ nam, định hướng và chỉ dẫn để mọi người đi đúng hướng. Tuyên bố sứ mệnh do một gia đình doanh nghiệp xây dựng nên có thể là một chỉ dẫn được tham khảo khi cần ra quyết định, giải quyết mâu thuẫn hay giải quyết vấn đề trên hành trình tiến đến thành công của các thành viên gia đình.
Stephen Covey, một nhà giáo dục – nhà kinh doanh – tác giả nổi tiếng, đã giúp nhiều gia đình doanh nghiệp xây dựng tuyên bố sứ mệnh. Trong quyển 7 Habits of Highly Effective Families (7 thói quen của những gia đình đạt hiệu quả cao), Covey đã chia sẻ về tầm quan trọng của việc viết tuyên bố sứ mệnh cho gia đình.
Ông nói: “Một tuyên bố sứ mệnh của gia đình là một cách diễn tả được thống nhất từ tất cả thành viên của gia đình về điều mà gia đình đó muốn trở thành và là những nguyên tắc mà bạn chọn để vận hành cuộc sống gia đình”.
Việc xây dựng và sống với sứ mệnh của gia đình là bước đầu tiên để phát triển một doanh nghiệp gia đình từ chính nội lực của gia đình đó. Tuyên bố sứ mệnh này phải dựa trên những giá trị mà cả gia đình cùng chia sẻ, và như thế, tuyên bố này mới song hành cùng những niềm tin của gia đình và cộng hưởng với những thành viên trong gia đình.
Giá trị vốn tồn tại trong chúng ta và là động lực phía sau những hành vi của chúng ta. Giá trị làm nền tảng cho bất cứ sự chọn lựa nào của chúng ta trong cuộc sống; động viên chúng ta tìm cách phát triển những kỹ năng, sự sáng tạo và theo đuổi một tầm nhìn. Mọi người sử dụng những giá trị để tạo dựng quan hệ với người khác. Giá trị giúp gắn kết các cá nhân trong cùng một nhóm, một gia đình, một tổ chức và xã hội nói chung. Giá trị nằm ở vị trí trung tâm trong tất cả các mối quan hệ của chúng ta.
Truyền thông những giá trị gia đình
Nhiều cuộc khảo sát về doanh nghiệp gia đình đã cho thấy sự thất bại trong truyền thông nội bộ và sụp đổ niềm tin bên trong gia đình chính là nguyên nhân gây nên sự chuyển giao thất bại của những gia đình giàu có.
Các chuyên gia cho rằng việc cải thiện kỹ năng truyền thông sẽ giúp một gia đình gần gũi nhau hơn ngay cả khi xảy ra mâu thuẫn. Và nhờ truyền thông tốt, họ có thể ngăn ngừa được những mâu thuẫn trong tương lai vì nhờ truyền thông cởi mở và lành mạnh mà các thành viên xây dựng được niềm tin với nhau.
Quá trình quyết định các giá trị gia đình có thể bắt đầu bằng một cuộc khảo sát ý kiến, xác định các giá trị cá nhân của những thành viên cũng như những giá trị mà tất cả thành viên cùng chia sẻ. Qua đó, các cá nhân cũng có được sự tự nhận thức sâu hơn, nhờ thế các mối gắn kết trong gia đình sẽ được củng cố.
Việc xác định các giá trị giúp cho những thành viên hiểu được điều gì sẽ tiếp thêm sức mạnh cho họ, định hướng hành vi và khuyến khích họ hành động.
Đây có thể là một công việc khó khăn nhưng nếu bất cứ gia đình nào muốn doanh nghiệp của họ giữ vững được sự thành công và cần lập chiến lược cho tương lai của doanh nghiệp thì đây chính là việc quan trọng nhất cần làm.
Xây dựng một tuyên bố sứ mệnh
Sau khi các thành viên cùng thảo luận về các giá trị mà họ cùng chia sẻ nhằm cải thiện sự gắn kết của gia đình, bước kế tiếp là xây dựng một tuyên bố sứ mệnh của gia đình dựa trên các giá trị này.
Kim chỉ nam định hướng cho doanh nghiệp gia đình
Với những doanh nghiệp gia đình xác định được các giá trị chung và sử dụng chúng để tạo nên một tuyên bố sứ mệnh thì điều này có giá trị nhiều hơn là một tờ giấy. Đó là một kim chỉ nam giúp họ định hướng và tiến đến những mục tiêu. Nó cũng có ý nghĩa với từng thành viên vì mỗi người trong gia đình đều tham gia việc tạo nên tuyên bố chung này.
Bắt đầu một cách đơn giản
Sau đây là một vài gợi ý để bắt đầu viết tuyên bố sứ mệnh cho doanh nghiệp gia đình:
Gia đình chúng tôi được gọi là…
Di sản của gia đình chúng tôi sẽ là…
Đừng vội sửa hay phản bác những câu trả lời. Bạn cần có thời gian. Khi viết tuyên bố sứ mệnh cho doanh nghiệp gia đình, bạn đang làm việc với tất cả trái tim và linh hồn. Bạn cần có sự kết nối cảm xúc để mọi thành viên đều có thể chấp nhận. Nếu có thể, hãy cùng thảo luận một cách nhẹ nhàng, vui tươi trong bữa ăn gia đình.
Tuyên bố sứ mệnh của ba doanh nghiệp gia đình (Mỹ)
“Sứ mệnh của chúng tôi: Sáng tạo nên những kỷ niệm đáng được lặp lại… Chúng tôi phục vụ người khác bằng cách làm việc như một nhóm và tiếp sức mạnh cho nhau, bằng sự kiên nhẫn, tử tế, khiêm nhường, kín trọng, tha thứ, trung thực và cam kết”. Herschend Family Entertainment.
“Các thành viên của gia đình chắc hẳn có những nhu cầu riêng. Vì lý do đó, chúng tôi, như một gia đình, tất cả đều đồng ý sẽ giúp đỡ nhau, khi một ai đó cần được giúp, từ chính nguồn lực cá nhân của chúng tôi – không phải từ tài sản của doanh nghiệp. Tất cả các thành viên của gia đình được chào đón trong doanh nghiệp. Chúng tôi may mắn có được một công việc kinh doanh tăng trưởng tốt, tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới”. Reardon Technology
“Chúng tôi là những người tốt, trung thực và quan tâm đến người khác. Chúng tôi đánh giá cao và tôn trọng tất cả mọi người. Chúng tôi phục vụ người khác với sự thân thiện và chân thành. Những giao dịch kinh doanh của chúng tôi thể hiện sự chính trực cao nhất”. Drury Hotels