Thần đạo (Shinto) là một trong những tôn giáo chính của Nhật Bản. Nhưng nó còn hơn hẳn so với các tôn giáo khác ở nhiều khía cạnh vì là nền tảng của văn hóa Nhật Bản. Được hình thành từ các tập tục thờ cúng tự nhiên của người Nhật Bản cổ đại, Thần đạo không có các buổi lễ hàng tuần, không có sách thánh và một số lượng các vị thần nhiều vô kể. Nó đứng ngoài các tôn giáo khác vì tính chất bao gồm thiên nhiên của nó, mời mọi người thuộc bất kỳ tín ngưỡng nào tham gia các nghi lễ của nó.
Kami
Thần linh trong Thần đạo được gọi là kami và thường được gọi với cụm từ là “yaoyorozu no kami”, nghĩa đen là “8 triệu kami”, mặc dù cách dịch tốt hơn sẽ đơn giản là “nhiều” kami. Mặc dù có các vị thần được nhân cách hóa theo truyền thống trong Thần đạo, kami cũng bao gồm các linh hồn là hiện thân của các lực lượng tự nhiên như gió và lửa, động vật hoặc một cảnh quan đáng được tôn trọng hoặc kính sợ như núi hoặc thác nước.
Ngay cả con người cũng có thể được tôn sùng như kami sau khi chết nếu họ sống cuộc sống tuyệt vời hoặc đặc biệt là thuần khiết. Một điểm khác biệt quan trọng giữa các vị thần trong thần đạo và các vị thần của các tôn giáo khác là kami không hoàn hảo, không thể sai lầm nhưng có bản chất kép, đôi khi hiền lành và rộng lượng, và đôi khi phá hoại và bạo lực, giống như những khuôn mặt thay đổi của tự nhiên.
Amaterasu, Thái dương thần nữ
Đối với tất cả kami trong Thần đạo, nữ thần Mặt trời Amaterasu là người quan trọng nhất. Theo truyền thuyết, Amaterasu được sinh ra từ mắt trái của cha cô, Izanagi, khi ông rửa mặt để thanh lọc bản thân sau khi đến thăm địa phủ. Khi nhìn thấy hơi ấm và ánh sáng chói lóa của cô, Izanagi đã phái cô đến cai trị “Takamagahara”, vùng bình nguyên trên trời cao.
Cùng với các anh chị em của mình, cô đã tạo ra Nhật Bản cổ đại. Amaterasu sau đó đã gửi Ninigi, cháu trai của cô, đến trái đất và nhờ có Ninigi mà gia đình hoàng gia tuyên bố có quan hệ họ hàng với Thái dương thần nữ. Bà cũng trao tặng một thanh kiếm, một viên ngọc quý và một tấm gương cho cháu trai của mình và chính những vật phẩm này đã tạo nên hoàng gia Regalia của Nhật Bản.
- Xem thêm: Những tương phản trong văn hóa Nhật
Inari
Amaterasu có thể thắp sáng thế giới, nhưng Inari nuôi dưỡng nó. Thần gạo, rượu vang, sự thịnh vượng, những con cáo, kiếm sĩ và thương nhân có hơn 32.000 đền thờ Inari trong số 75.000 đền thờ thần đạo ở Nhật. Inari không có một hình dạng nào và được mô tả cả như một ông già và một phụ nữ trẻ, nhưng có một điều bất biến là ông hầu như luôn mang gạo dưới một hình thức nào đó.
Gần đây, Inari đã mang hình dạng của một con cáo cho một số tín đồ vì mối liên hệ thần thoại của ông với sinh vật này. Thật vậy, mọi người có thể xác định được đền thờ Inari bởi cặp tượng cáo bảo vệ lối vào. Đền thờ chính của Inari là Fushimi Inari ở Kyoto, được ghi nhận với số lượng lớn món ăn “torii” hoặc cổng vào dẫn đến Inari.
Đền thờ Ise Jingu
Ise Jingu là đền thờ Thần đạo linh thiêng nhất ở Nhật Bản dành riêng cho nữ thần Mặt trời Amaterasu. Khu phức hợp Ise Jingu được tạo thành từ khoảng 120 đền thờ và tòa nhà. Các đền thờ quan trọng nhất là đền thờ bên trong Naiku và đền thờ bên ngoài Geku. Mặc dù địa điểm này được xây dựng vào thế kỷ 5, các đền thờ ở Ise Jingu đều không quá 20 năm tuổi. Cứ hai thập kỷ, một ngôi đền mới được xây dựng giống hệt ngôi đền cũ, sử dụng vật liệu mới và kỹ thuật cổ xưa xây dựng liền kề với ngôi đền cũ trong một buổi lễ có tên là “shikinen sengu”.
Sau khi ngôi đền mới xây dựng xong, ngôi đền cũ bị phá hủy và vị trí nơi nó đứng sẽ được rải đầy những viên sỏi lớn, màu trắng. Một cột cao được dựng lên ở trung tâm của lô đất, và một hàng rào bảo vệ được xây dựng xung quanh nó để giữ cho vùng đất thiêng liêng không bị xâm phạm trong 20 năm tiếp theo cho đến khi lễ hội “shikinen sengu” bắt đầu trở lại.
Thanh tẩy
Một trong những nguyên lý cốt lõi của Thần đạo là ý tưởng về sự tinh khiết và sạch sẽ của tâm trí, cơ thể và tinh thần. Đây có lẽ là ý tưởng phổ biến nhất của Thần đạo, có thể quan sát dễ dàng trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật, từ việc tháo giày ở cửa cho đến việc người bệnh miễn cưỡng khi quyết định hiến tạng sau khi chết.
“Tsumi” có nghĩa là “tội lỗi” trong tiếng Anh, nhưng định nghĩa của Nhật Bản bao hàm một ý nghĩa lớn hơn, bao gồm không chỉ tội lỗi tinh thần mà còn đề cập đến sự ô nhiễm cơ thể do tiếp xúc với bụi bẩn, bệnh tật hoặc tử vong. Vì lý do này, các nghi thức thanh tẩy đã được phát triển để làm sạch cơ thể và tinh thần. Nghi thức đơn giản và phổ biến nhất là “temizu”, nghĩa là rửa tay và mặt để đạt được sự thanh tẩy trước khi tiếp cận một đền thờ Thần đạo.
Một nghi thức phổ biến khác là “shubatsu”: đó là khi muối được sử dụng để làm sạch không chỉ con người mà còn cả mặt đất nơi nó được rắc lên. Đáng chú ý là các võ sĩ sumo đã thực hiện “shubatsu” trước khi bắt đầu trận đấu để thanh tẩy khu vực võ đài.
Tu sĩ và Miko
Mặc dù không tổ chức hành lễ vào hàng tuần, các tu sĩ Thần đạo vẫn rất bận rộn. Họ phải lo việc chào đón du khách, thực hiện các nghi lễ, tham gia các lễ hội địa phương, các ngày lễ quốc gia và giữ sạch các đền thờ. Nhưng chỉ có một tu sĩ cho 4 đền thờ, hầu hết các tu sĩ chỉ làm việc bán thời gian tại các đền thờ riêng lẻ. Họ thường được giúp đỡ bởi các cô gái trẻ được gọi là miko, thường là nữ sinh trung học làm việc bán thời gian hoặc là người thân của tu sĩ.
Theo truyền thống, miko giữ một vai trò lớn hơn nhiều, chẳng hạn như thực hiện một điệu nhảy gọi là kagura để giải trí cho các vị thần hoặc tham gia vào các điệu nhảy để giao tiếp với các linh hồn. Một số ngôi đền lớn như Ise Jingu còn có riêng miko của họ biểu diễn các điệu múa truyền thống.
Omikuji, Omamori và Ema
Mỗi ngôi đền Thần đạo đều có ít nhất một gian hàng thường được điều hành bởi miko của ngôi đền, nơi mà du khách có thể mua omikuji, omamori và ema. Omikuji là “vận mệnh” con người được rút ngẫu nhiên. Đôi khi chúng tốt, đôi khi xấu, nhưng chúng gần như luôn liên kết với kami (chư thần) của ngôi đền mà chúng được mua. Thông điệp được cho là đến thẳng từ kami và do đó là thiêng liêng. Sau khi nhận được, omikuji theo truyền thống được buộc vào một cái cây gần đền thờ. Điều này để khiến cho vận may trở thành sự thật hoặc để tránh xa vận rủi.
Omamori là bùa hộ mệnh hoặc bùa chú để nhận những ân sủng tốt đẹp của kami. Omamori có thể bảo vệ, giảm bớt hoặc chữa bệnh, hoặc thậm chí ban phát may mắn cho người giữ nó. Bùa Omamori phải luôn mang theo bên người và nó có thời gian giới hạn, sau đó chúng cần được đưa trở lại đền để xử lý. Ema là những tấm gỗ, trên đó những lời cầu nguyện và ước nguyện được viết ra và sau đó treo lên đền thờ cho kami xem.
Sự pha trộn giữa Thần đạo và Phật giáo
Vào thế kỷ 6, Phật giáo du nhập vào Nhật Bản từ Hàn Quốc và Trung Quốc. Ngay từ buổi ban đầu đã có sự bất đồng về việc hoàng đế có nên tiếp nhận Phật giáo hay không, nhưng dòng người nhập cư ồ ạt vào Nhật Bản đã giữ gìn tôn giáo của mình, và dần dần nhưng chắc chắn, Phật giáo bắt đầu ảnh hưởng đến đất nước. Mặc dù Nhật Bản chưa bao giờ chuyển đổi hoàn toàn sang Phật giáo, nhưng giáo lý tự do của nó được pha trộn với Thần đạo; các ngôi chùa Phật giáo mọc lên bên cạnh các đền thờ Thần đạo và kami được cho là để bảo vệ chư Phật.
Thỉnh thoảng lại xảy ra phản ứng dữ dội, đặc biệt là vào thời Meiji, khi Thần đạo được xem là quốc giáo và có những nỗ lực nhằm tước bỏ ảnh hưởng của Phật giáo khỏi Thần đạo. Nhưng nhu cầu của công chúng đã đưa phật giáo trở lại.
Ngày đầu năm mới
Ngày lễ quan trọng nhất trong Thần đạo là lễ mừng năm mới. Vào đêm giao thừa đón năm mới, ngôi chùa phật giáo địa phương sẽ đánh 108 tiếng chuông, mỗi lần sẽ xóa đi một tội lỗi, với tiếng chuông cuối cùng vào đúng nửa đêm. Sau đó, trong 3 ngày đầu tiên của năm mới, mọi người tụ tập cùng nhau để đón mừng năm mới bằng cách ăn, uống và ở bên nhau. Toàn bộ ngôi nhà được làm sạch bụi bẩn của năm trước và trang trí.
Một trong những điều quan trọng nhất phải được thực hiện trong 3 ngày này là đến viếng một ngôi đền. Gần 98 triệu người trên khắp Nhật Bản đến viếng đền thờ trong lễ hội đón mừng năm mới, với 3 triệu người đi viếng ngôi đền Meiji để cầu may mắn và mua bùa cho năm mới.
Hoàng gia thần thánh
Hoàng gia Nhật Bản từng tuyên bố là dòng dõi của Thái dương thần nữ Amaterasu. Trong thời đại Meiji, Thần đạo đã trở thành quốc giáo như là một phần của chính phủ, những nỗ lực nhằm loại bỏ đất nước khỏi ảnh hưởng nước ngoài. Hoàng đế đã sử dụng dòng dõi thần thánh của mình để thiết lập mình không chỉ là người cai trị đất nước, mà còn là người đứng đầu Thần đạo.
Đó là trong Thế chiến thứ hai, Thần đạo được kết nối với tuyên truyền dân tộc để có được sự ủng hộ của công chúng. Sau khi Nhật Bản thất trận, chỉ thị Bunce do tướng MacArthur ban hành đã tách Thần đạo ra khỏi nhà nước và hoàng đế từ bỏ địa vị thần thánh của mình. Tôn giáo đã được trao lại cho người dân để thờ phượng riêng tư khi họ thấy phù hợp.
