Thế giới năm 2019 có nhiều biến động trong các lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, văn hóa đến môi trường, điện ảnh, hoặc là kế thừa của năm 2018 hoặc là xu hướng mới. Sau đây là một số lĩnh vực nổi bật.
Giải trí
• Thời của giải trí trên công cụ di động
Năm 2019 có thêm nhiều người xem thể thao và phim ảnh, chương trình truyền hình trên các dịch vụ phát hành trực tuyến như Netflix, Amazon Prime Video, Hulu và trên các ứng dụng mạng xã hội phổ thông như Facebook, Instagram.
Hiện nay Netflix đang dẫn đầu xu hướng này khi nó đã có mặt tại mọi khu vực trên thế giới, kể cả Trung Quốc. Tuy nhiên, số người xem các chương trình và phim miễn phí vẫn nhiều hơn số người xem có trả tiền.
Với Amazon Prime Video khoảng 47%, với Netflix khoảng 61%. Theo thống kê, có 60% người dùng Netflix trên thế giới mở ứng dụng Netflix hơn một lần mỗi tháng. 86% cho biết chơi game ít nhất một lần mỗi tháng trên một công cụ di động nào đó. Rõ ràng giải trí công nghệ số đã trở thành xu hướng của thế giới.
• Thời của các siêu anh hùng
Trong lĩnh vực điện ảnh, mà trọng tâm là Hollywood, năm 2019 tiếp tục là năm của các bộ phim nối bản, phim làm lại và phim dựa vào truyện tranh với các nhân vật siêu anh hùng. Doanh thu phim chiếu rạp tại Bắc Mỹ tăng trong năm 2018 đưa doanh thu phim Hollywood lên kỷ lục mới đã tạo cú huých cho doanh thu năm 2019.
Nhưng thị trường nước ngoài vẫn là “sự bổ sung quan trọng” cho Hollywood về doanh thu. Phụ nữ có chỗ đứng hơn tại Hollywood, cả trong phim lẫn trong ban lãnh đạo các công ty điện ảnh và trên ghế đạo diễn.
• Cuộc đua câu “like” trên mạng xã hội tăng tốc
Mở đầu là màn bứt phá ngoạn mục của ảnh một quả trứng bình thường do một tài khoản vô danh đưa lên Instagram đã thu hút được 40 triệu “like” chỉ trong 15 ngày, phá kỷ lục ảnh bụng bầu 18 triệu like của ngôi sao truyền hình thực tế Kylie Jenner (đưa lên cách nay một năm), chỉ nhờ câu “mồi” bên dưới quả trứng: “Hãy chung sức đánh bại kỷ lục thế giới Jenner đang giữ!”.
Yêu cầu đã được đáp ứng nồng nhiệt, và “chiến thuật huy động like” có một không hai này đã thành công ngoài sức tưởng tượng. YouTube và game chơi trên công cụ di động cũng là môi trường béo bở cho nhiều tín đồ mạng kiếm tiền nếu biết cách đánh vào thị hiếu công chúng.
- Xem thêm: Sự phát minh ra tiền
Môi trường, y học, xã hội, văn hóa
• Khí tự nhiên lên ngôi
Nhiều nhà máy điện dùng than sẽ ngưng hoạt động trong hai năm tới để đáp ứng chính sách của nhiều chính phủ về khí thải độc hại gây biến đổi khí hậu. Thay thế là khí đốt vì nguồn năng lượng mặt trời và gió còn quá thiếu. Nhưng tiến trình thay thế vẫn còn quá chậm. Thị trường dầu gặp xáo trộn khi Mỹ rút ra khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran.
• Công nghệ số trong chẩn đoán và điều trị y khoa
Chỉ cần một chiếc smartphone chúng ta đã có thể lưu giữ và truy xuất rất nhiều thông tin về sức khỏe cá nhân, về thuốc men sử dụng và cả những lời khuyên của bác sĩ. Bất chấp cảnh báo, năm 2019 nhiều người vẫn trông cậy vào các “bác sĩ Google” trên mạng.
Thực tế cho thấy các công cụ mang theo người đã tạo ra cuộc cách mạng trong chăm sóc y tế – giáo sư Pattie Maes tại phòng thí nghiệm MIT Media Lab nhận xét. “Càng ngày chúng ta càng lệ thuộc vào công nghệ di động trong nhiều công việc và sinh hoạt hằng ngày. Sắp tới sẽ lệ thuộc nhiều hơn vào thiết bị mang theo trong việc theo dõi và chăm sóc sức khỏe”.
• Blockchain tạo ra thay đổi lớn trong thế giới nghệ thuật
Thị trường hội họa tăng trưởng đều từng năm kèm theo vấn nạn tranh giả và ăn cắp tranh. Blockchain đã chứng tỏ lợi ích trong một số lĩnh vực như ngân hàng cũng có thể áp dụng vào thế giới nghệ thuật khi nó có thể cung cấp ngay cho người mua lý lịch của bức tranh.
“Hiện nay nghệ thuật mới chỉ chiếm 5% trong công nghệ Blockchain trị giá 500 tỉ USD – nghị sĩ Anh Ed Vaizey từng là bộ trưởng thông tin và văn hóa nói – Blockchain có thể giúp tăng tốc độ giao dịch, minh bạch và doanh số bán tranh toàn cầu”.
• Nước Mỹ hỗn loạn, các nhà văn hưởng lợi
Ví dụ cuốn sách thành công của cựu giám đốc FBI James Comey bị Tổng thống Trump sa thải, trong đó tố cáo ông Trump “không thành thật trong cuộc điều tra về sự can thiệp bầu cử của Nga”.
Chỉ trong kỷ nguyên Trump, một hồi ký của cựu giám đốc FBI mới bán được hàng trăm ngàn bản, và chỉ có ông Trump mới dám gọi một cựu lãnh đạo FBI là “kẻ không đáng tin cậy!”.
Và mới đây là nhất là cuốn sách có tên “Một lời cảnh báo” của tác giả “ẩn danh” được Washington Post tiết lộ chưa đầy hai tuần trước khi nó lên kệ vào 19-11 tới.
Khoa học công nghệ
• Mặt trận công nghệ chủ yếu của năm 2019 là 5G
Trong khi trí khôn nhân tạo (AI) và “Internet cho mọi thứ” (IoT) nhận được sự quan tâm lớn trong năm 2018 thì năm 2019 là “Năm của Công nghệ 5G” với khả năng cải thiện tốc độ xử lý dữ liệu lên gấp 10 lần, đủ để có thể thực hiện phẫu thuật từ xa và cho phép đẩy nhanh việc phát triển thiết bị bay không người giao nhận thực phẩm như Uber đang làm.
Trong thực tế, công nghệ 5G quan trọng đến nỗi Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ đã tăng tốc cuộc đua để chiếm thế thượng phong trên thị trường.
• Chatbot làm cuộc cách mạng dịch vụ người dùng
Nghiên cứu từ Công ty Gartner, Inc., cho thấy việc dùng những chatbot (tên gọi một chương trình máy tính tương tác với người dùng bằng ngôn ngữ tự nhiên dưới giao diện đơn giản, âm thanh (thông qua trợ lý ảo Siri của Apple), Google Assistant của Google hay Cortana của Microsoft (hoặc dưới dạng tin nhắn) trong các dịch vụ người dùng vào năm 2020.
Chatbot cũng giúp người dùng giảm thời gian tìm kiếm món hàng ưng ý đến 70%. Nhờ Chatbot nhiều thương hiệu lớn sẽ không cần đến ứng dụng riêng trên điện thoại di động.
- Xem thêm: Di sản thế giới tại Syrie ngày nay
• Các mạng xã hội truyền thống phải vất vả để tồn tại
Năm 2019 là năm thoái trào đối với các mạng xã hội như Facebook và Twitter khi nhiều công ty trông cậy vào mạng xã hội để kinh doanh sẽ chuyển sang các nền tảng mới hiệu quả hơn. YouTube cũng phải giải quyết những video clip có vấn đề nếu không muốn bị các nhà quảng cáo tẩy chay.
Nở rộ tin tức giả, video giả và hình ảnh giả là một vấn đề quan trọng khác. Công nghệ làm giả thông tin và hình ảnh để phục vụ các mục tiêu khác nhau nở rộ trong năm 2019, đẩy mọi người vào thế hoang mang không biết đâu là hư, đâu là thực! Yasmin Green, giám đốc của công ty nghiên cứu và phát triển phần mền an ninh Jigsaw thuộc Tập đoàn Alphabet, nhận định: “Thế giới sẽ phải đối phó với “cơn mưa” video giả và ảnh giả để ủng hộ hay chống phá một cái gì đó”.
• Cuộc cách mạng SaaS thống trị các doanh nghiệp nhỏ
Trong quá khứ, các doanh nghiệp nhỏ và trung thường gặp khó khi tìm được một phần mềm phù hợp với hoạt động kinh doanh của họ. Một nghiên cứu của Cisco cho thấy 74% doanh nghiệp sẽ tham gia cuộc cách mạng “xem phần mềm là dịch vụ” (Software As A Service, hay SaaS) vào năm 2020.
Ví dụ các công ty hỗ trợ doanh nghiệp như Insightly, Zoho và MS Teams một dạo chỉ tập trung vào CRM nay cung cấp thêm cả phần mềm quản trị dự án, tiếp thị email và ứng dụng thăm dò thị hiếu khách hàng.
• Các công ty công nghệ phải cải thiện hệ thống bảo mật dữ liệu người dùng
Nhận định của Tim Cook, Giám đốc điều hành Apple, đã nói lên tầm quan trọng của vấn đề đồng thời phản ảnh chính sách mới của các công ty Mỹ về bảo mật nếu không muốn khách hàng tẩy chay và bị các nước khác phạt vạ.
Châu Âu đã có luật bảo vệ dữ liệu General Data Protection Regulation (GDPR) rất nghiêm ngặt. Dự báo thương mại điện tử (E-Commerce) sẽ khựng lại trong năm 2019 sau giai đoạn tăng trưởng nhanh, chỉ còn 20% trong năm 2019, tức bằng mức tăng trưởng của tài khóa 2017-2018. Lý do: nhiều thương hiệu truyền thống đang nghĩ đến việc quay lại với phương cách bán hàng “mặt đối mặt” với người mua thay vì trên màn ảnh ảo.
• Trợ thủ máy cho con người sẽ thông minh hơn
Các robot trang bị trí khôn nhân tạo (AI) làm nội trợ và chăm sóc người già sẽ tiến thêm bước nữa. “Trong năm 2019, những “cỗ máy không giới tính” này sẽ làm tốt hơn công việc chúng được giao, giảm bớt gánh nặng cho phụ nữ” – bà Anne-Marie Slaughter, Giám đốc điều hành của Công ty tư vấn New America, nói.
• Cuộc cách mạng vận chuyển công cộng
Vận chuyển công cộng sẽ có bước nhảy vượt bậc về cả tốc độ lẫn cơ sở hạ tầng. Từ xe lửa thông thường chuyển qua xe lửa chạy trong đường ống (hyperloop) với tốc độ siêu nhanh, 3 giờ giảm xuống còn 30 phút, mà Công ty Virgin của Richard Branson sẽ đẩy nhanh phát triển trong năm 2019. Đi lại đường hàng không cũng có bước tiến mới.
Kinh tế
• Kinh tế Mỹ sẽ chậm lại
Văn phòng Ngân sách thuộc Quốc hội Mỹ tiên đoán sự tăng trưởng GDP của nước Mỹ chỉ còn 2,4% trong năm 2019 so với 3,1% của năm 2018. Công ty Goldman Sachs tiên đoán trong quý VI-2019, chi tiêu tiêu dùng của Mỹ sẽ tăng 2,7%, đầu tư vào nhà ở giảm 1,3%, đầu tư vào doanh nghiệp chỉ tăng 4,2% và chi tiêu liên bang tăng 3,8% so với 2018.
• Tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm
Theo tổ chức Conference Board, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 3,1% trong năm 2019 và tăng trưởng GNP (tổng sản lượng quốc gia) sẽ chậm lại trong các thị trường then chốt như châu Âu (1,9%) và Nhật Bản (0,9%). Các công ty Mỹ không chỉ gặp khó trong việc xuất khẩu hàng hóa sang TQ mà còn sang các nền kinh tế đã phát triển trên thế giới. Biến đổi khí hậu cũng là một yếu tố làm chậm lại tăng trưởng kinh tế thế giới.
• Quan hệ Mỹ – Trung tiếp tục căng thẳng
Thế giới tiếp tục quan sát hệ quả của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung và tự hỏi thuế quan có phải là “vũ khí” chính trong chính sách thương mại dài hạn của Mỹ. Vụ tập đoàn thiết bị viễn thông Huawei tiếp tục là bài toán đau đầu trong quan hệ Trung – Mỹ.
• Các nhà đầu tư không có nhiều chọn lựa để đổ tiền vào
Khi kinh tế Mỹ, TQ, Nhật Bản và châu Âu vẫn chưa ổn định, lãi suất còn tương đối thấp và đầu tư vào địa ốc không hấp dẫn như trước, những người dư dả tiền bạc sẽ không biết đầu tư vào đâu để thu được lợi nhuận.
• Các công ty Mỹ sẽ chuyển sản xuất qua Mexico và một số nơi khác thay vì Trung Quốc
Nhiều công ty Mỹ đã quá mệt mỏi với sự bất ổn của đồng nhân dân tệ, tấn công mạng và ăn cắp công nghệ khi làm ăn tại TQ nay lại gặp thêm mối đe dọa mới của thế quan hàng xuất từ TQ đang nghĩ đến việc chuyển nhà máy sang Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia hay Việt Nam.
• Các công ty giảm lợi nhuận vì lương lao động tăng và khó tuyển dụng người có kỹ năng cao
Với tỷ lệ thất nghiệp lơ lửng ở mức 4%, Công ty Amazon và các công ty lớn khác phải trả lương cao hơn để đáp ứng mức lương tối thiểu tăng tại nhiều nước. Các thành phố Mỹ như Burlington, Iowa City và Boulder có mức thất nghiệp thấp, dưới 3% nhưng các công ty khó lòng tuyển được công nhân có tay nghề.
• Giá địa ốc giảm do mất cân đối của thị trường nhà ở
Đã có những dấu hiệu căng thẳng trong thị trường địa ốc thế giới khi chỉ số niềm tin vào thị trường giảm. Giá nhà cửa tại Bắc Mỹ cũng giảm do lượng tiền đầu tư từ nước ngoài vào địa ốc giảm.
