Giáo sư Trần Văn Khê từng ưu ái gọi nghệ sĩ Kim Cương là “nữ hoàng” vì bà không chỉ là một “kỳ nữ” của sân khấu trước năm 1975 mà còn là một người hết lòng với công tác thiện nguyện trong gần 50 năm qua.
Bà nói rằng: “Con người khác cỏ cây ở tấm lòng, biết yêu thương và biết đau cùng nỗi đau của người đời. Tôi đọc được đâu đó rằng không phải ai sinh ra cũng có khả năng tạo hạnh phúc cho mình, nhưng chúng ta đều được sinh ra với khả năng tạo hạnh phúc cho người khác. Và với tôi, công việc từ thiện cũng giống như hành động nâng đỡ một đứa trẻ bị ngã, đó là việc không thể không làm!”.
Bà hiện là Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi TP. Hồ Chí Minh đồng thời là người “Má” thân thương của hàng ngàn đứa con kém may mắn.
Mới đây, hình ảnh của bà đã được vinh danh trong “50 người phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017” do tạp chí Forbes bình chọn.
Tôi là “kỳ nữ”… kỳ cục
Nghệ sĩ Kim Cương tự nhận mình là “kỳ nữ”… kỳ cục. Sau khi từ giã sân khấu, bà không ngừng “lăn xả” vào các công tác thiện nguyện. Từ nhỏ, bà đã “thấm” những bài học về lòng nhân ái từ mẹ mình.
“Mẹ tôi sớm truyền cho con gái quan niệm chia sẻ nỗi đau của người khác không đơn thuần là tình cảm mà còn là bổn phận của người đối với người. Cho đến những ngày cuối đời, mẹ tôi vẫn luôn khẳng định rằng cho đi là may mắn của đời người”.
Bà nói rằng trời ưu ái cho mình một trái tim người nghệ sĩ, luôn nhạy cảm và dễ đau xót trước nỗi đau khổ của người khác.
“Tôi không biết đây là điều may mắn hay không may nữa, vì đôi khi tôi còn nhạy cảm và “nóng ruột” hơn cả người trong cuộc”, bà hóm hỉnh nói.
Có lẽ vì thế mà cách đây nhiều năm, bà đã từng “bắt cóc” một em gái bị sứt môi ở Tâm An, Long An lên Sài Gòn chữa trị.
Mẹ em gái trước đó từ chối lời đề nghị chữa bệnh cho con gái với lý do: “Con tôi đâu cần vá môi, mười mấy năm bị sứt môi nó đâu có chết”. Chỉ sau mười ngày, em gái nhỏ trở về nhà với khuôn mặt lành lặn, ai cũng vui.
Cũng có lẽ vì trái tim nhạy cảm của bà luôn “đau” hơn nỗi đau của người khác nên cô “đào bi” nổi tiếng này từng có những hành động… khác người.
Hơn ba mươi năm trước, trong lúc đang chật vật nuôi con trai nhỏ, bà còn nhận nuôi “giùm” một cô con gái mới sinh tên là Thương Thương.
Trong một đêm mưa gió, bà phát hiện mẹ Thương Thương đang run rẩy bế em trên tay, bên cạnh còn có sáu đứa con nhếch nhác nữa.
Bà liền gom nhiều lương thực cho sáu đứa nhỏ, rồi đề nghị nuôi “giùm” đứa bé gái đỏ hỏn đang khát sữa đến khi người mẹ có điều kiện ổn định.
Năm Thương Thương sáu tuổi, em vẫn chưa được mẹ đến nhận lại. Về sau, em được một cô y tá lớn tuổi độc thân tha thiết nhận nuôi…
Từ những năm 1970, nghệ sĩ Kim Cương đã tập hợp những người yêu mến mình thành nhóm Gia đình tình thương, cùng đi “xin” gạo, đường, quần áo cũ cho người nghèo, đặc biệt là cho các em mồ côi ở Cô nhi viện Quách Thị Trang và Trường khiếm thị Nguyễn Đình Chiểu.
Thành viên của nhóm từ mười mấy người tăng lên nhanh chóng, mọi người cùng trải lòng chia sẻ nỗi đau với những em nhỏ kém may mắn.
Riêng nghệ sĩ Kim Cương thì thương các em như con mình. Đến tiệc cưới của mình bà cũng tổ chức đơn sơ và ấm áp ở Cô nhi viện Quách Thị Trang cùng dàn nhạc đặc biệt của các em khiếm thị Trường Nguyễn Đình Chiểu.
“Kỳ nữ” cũng là người khởi xướng và thực hiện chương trình trao quà cho nghệ sĩ đón tết hằng năm, đến nay đã ba năm liên tiếp NSND Kim Cương miệt mài với hành trình đem chút niềm vui xuân đến với nghệ sĩ, đặc biệt là nghệ sĩ nghèo.
Bà đã chạy lo 100 thẻ bảo hiểm y tế cho đồng nghiệp già yếu, neo đơn. Đích thân bà đưa các đồng nghiệp đi khám bệnh rồi đến từng địa phương nơi họ sinh sống đóng tiền mua bảo hiểm.
Bà cho biết: “Người nghệ sĩ nào cũng vắt kiệt sức mình cho sân khấu, cho vai diễn, như con tằm rút ruột nhả tơ. Không ít nghệ sĩ ở tuổi xế chiều đang phải sống cuộc sống hết sức khó khăn. Họ có một khát khao nhưng chưa bao giờ thổ lộ là ước mơ được sự quan tâm của các đồng nghiệp, của khán giả, của xã hội”.
“Trong những ngày tháng tuyệt vọng đến mức muốn tìm đến cái chết thì Phật pháp và công tác từ thiện đã giúp tôi đứng dậy, cho tôi có cảm giác mình cần phải sống”, bà nhớ lại.
Gần 20 năm qua, bà đã cùng Hội bảo trợ Bệnh nhân nghèo tích cực hoạt động giúp đem lại ánh sáng cho hơn 500.000 người mù, chữa trị trên 7.000 trái tim của các bé dị tật bẩm sinh, tầm soát ung thư cho hàng trăm phụ nữ vùng sâu, vùng xa và mang lại nụ cười cho cả ngàn em bé bị dị tật sứt môi, hở hàm ếch.
Các em nhỏ trong Trung tâm dạy nghề cho người khuyết tật và trẻ mồ côi gọi bà bằng tiếng “Má” thân thương. Bà coi trung tâm như căn nhà thứ hai, vui buồn theo số phận từng “đứa con”.
Từ ngôi nhà này, hơn 2.100 em khuyết tật đã có bằng nghề, trong đó hơn 1.800 em có việc làm, số còn lại về quê tự mở cơ sở riêng.
Các em trưởng thành không chỉ nhờ một môi trường no ấm mà còn nhờ những câu động viên thiết thực của “Má”: “Các con phải nhớ, người ta vào đời không chỉ bằng đôi chân mà còn cả nghị lực quyết tâm. Má tin các con sẽ thành công!”…
“Xin” của người giàu, chia cho người nghèo
“Làm từ thiện vất vả hơn làm sân khấu rất nhiều, nhất là phải đối phó với những vấn đề tiêu cực. Thậm chí có những người phô trương sự giàu có của mình bên cạnh những hoàn cảnh bất hạnh, tôi cho đó là sự tàn nhẫn.
Thật sự là có những lúc tôi mệt mỏi đến mức muốn vứt bỏ tất cả, nhưng nhìn những “đứa con” đáng thương đang trông chờ vào mình thì không đành lòng…”, nghệ sĩ Kim Cương cho biết. Người con trai thương mẹ vất vả, nhiều lần khuyên bà dành thời gian cho mình nhiều hơn.
“Nữ hoàng sân khấu” nói: “Mấy chục năm theo nghề, tài sản quý nhất mẹ có được là sự yêu thương và lòng tin của mọi người. Vậy tại sao mình không đem gia tài đó đổi lấy hạnh phúc cho những người bất hạnh? Đó cũng là bài học mẹ học được từ bà ngoại, nay muốn để lại cho các con”.
“Kỳ nữ” từng nghĩ rằng mình chưa xứng đáng với danh hiệu “50 người phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017”. Bà cho biết: “Tôi nghĩ rằng nhiều người xứng đáng với danh hiệu này hơn tôi vì họ giàu có và sẵn sàng cho đi mà không cần đền đáp. Còn tôi, suốt cuộc đời trong tay hầu như chưa lúc nào có nhiều tiền cả, tôi chỉ “xin” của người giàu để cho người nghèo mà thôi”.
Quả thật, hiếm người có uy tín trong việc “xin” tiền từ thiện như nghệ sĩ Kim Cương. Có những nhà hảo tâm sẵn sàng giao cho bà hàng tỉ đồng để thay đổi tương lai của những người bất hạnh.
Bà nói mình “xin” được tiền là nhờ sống ngay thẳng, sòng phẳng trong chuyện tiền bạc và nhất là được mọi người yêu thương. Cách đây 40 năm, bà đã có thể ra nước ngoài để có cuộc sống tốt hơn nhưng “cô Diệu” của Lá sầu riêng vẫn quyết định ở lại vì “Khán giả các nước có thể quý trọng Kim Cương vì tài năng hay nhan sắc, nhưng không khán giả nào thương tôi bằng khán giả Việt Nam”.
Nếu có ai hoài nghi nghệ sĩ Kim Cương làm từ thiện để “đánh bóng” tên tuổi, bà không phiền lòng mà chỉ cố gắng làm việc bằng sự chân thành. “Từ từ cuộc sống sẽ làm sáng tỏ những hoài nghi đó, vì không ai có thể nói dối cả đời”, bà khẳng định.
Nhờ công việc từ thiện, bà tìm thấy nhiều tấm lòng vàng trong xã hội, những người âm thầm đóng góp cho đời mà không cần ai biết đến.
Chẳng hạn một người bạn doanh nhân của bà mỗi năm tặng cho chương trình mổ tim từ thiện đến 15-16 tỉ đồng. Trong mười mấy năm qua, người đàn ông này đã bỏ ra hơn 100 tỉ đồng để hỗ trợ các chương trình khác như mổ mắt, tầm soát ung thư cho phụ nữ nghèo…
Hay một nữ doanh nhân khác cũng sẵn sàng bỏ hàng chục tỉ đồng mỗi năm để cưu mang, dạy văn hóa, dạy nghề, tái hội nhập cho những em bé từng là nạn nhân buôn người.
Gần đây, người phụ nữ này đã dành 3 tỉ đồng để duy trì chương trình ghép tạng của Bệnh viện Chợ Rẫy. Ngoài ra, bà cũng tỏ lòng cảm phục cả những nhà hảo tâm không giàu có, như anh xe ôm, chị hàng rau, các em học sinh với vài trăm ngàn tiền tiết kiệm…
Nghệ sĩ Kim Cương cho biết: “Tôi có không ít danh hiệu cao quý ở trong và ngoài nước nhưng chưa bao giờ tôi cảm thấy ấm lòng như khi nhận được danh hiệu này.
Ước vọng của mẹ tôi ngày trước là xã hội có thể nhìn thấy được sự đóng góp của người nghệ sĩ. Đến nay, trong danh sách 50 người có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng đã có tên người nghệ sĩ, chắc hẳn má tôi cũng an lòng.
Với tôi, đây vừa là niềm vinh dự vừa là trách nhiệm phải làm tốt hơn nữa vai trò của mình trong việc lan tỏa tình yêu thương trong xã hội”.
Để tạ ơn những tấm lòng đã cùng chung tay với bà trong công tác thiện nguyện, vở Lá sầu riêng do “kỳ nữ” cùng những tên tuổi đã từng làm say mê giới mộ điệu sẽ trở lại trong một chương trình hợp tác cùng kênh TodayTV.
Bà cho biết thêm: “Và tôi sẽ tiếp tục sứ mệnh mang lại hạnh phúc cho mọi người đến khi nào sức khỏe còn cho phép vì từ thiện là việc “không thể không làm”…
