Mật ong tươm ra keo kết trong thùng mo. Bẻ lấy một miếng con non chấm mật cho vào miệng. Con non bùi ngận, mật ong ngọt thanh. Miếng bã sáp dẫu đã nhai không bỏ. Sáp sẽ nấu đổ thành chén vàng mịn. Một thời các nhà giàu tranh nhau hơn kém ở bộ đèn thau lớn, cặp sáp cắm trên đó cũng phải lớn, phải loại sáp thật vàng mới xứng.
Mật ong tự nhiên
Chợ Phiên Thứ ở Tuy An, một chợ trung chuyển giữa hai vùng đồng bằng và miền núi khoảng năm 1970 về trước có mặt hàng đặc biệt là những tổ ong còn nguyên, đầy mật. Người mua hoàn toàn yên tâm, tin cậy, không lo sợ mua lầm mật pha, mật giả.
Ong có ích với người nhưng công lao của nó không được ghi nhận đúng mức. Việc bắt hoa tìm mật, nhiều khi giúp cho cây kết quả lại bị đem ví với hành động thiếu đứng đắn:
Vườn xuân hoa nở đầy giàn
Ngăn con ong lại kẻo tàn nhị hoa
Nhưng ai nói gì thì nói, con ong cứ lặng lẽ làm mật. Thật ra thì nó làm mật cho nó, con người tước đoạt, bảo rằng nó làm mật dâng đời! Vài loại ong không có mật là ong vò vẽ, ong lá… Riêng ong vò vẽ cũng cho ta món ăn ngon. Đốt tổ ong, lấy những con non đem xào làm thức nhắm. Đem lăn bột chiên bơ càng khoái khẩu hơn nữa.
Trần Sĩ Huệ
