Chính quyền Iraq vừa lên tiếng kêu gọi quân tình nguyện chiến đấu chống Nhà nước Hồi giáo (IS) để giành lại thành phố Ramadi vừa thất thủ vào tay IS hồi giữa tháng 5, đồng thời cũng ra lời kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp họ trong cuộc chiến chống khủng bố.
Ramadi thất thủ là một cú sốc đối với chính phủ Iraq và chiến lược của Mỹ ở khu vực. Một thông cáo của chính phủ Iraq cho biết việc kêu gọi quân tình nguyện là cần thiết để bù đắp vào những binh đoàn thiếu hụt ở phía tây tỉnh Anbar.
Đáp ứng lời kêu gọi của Iraq, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho biết họ đang xem xét “cách tốt nhất để hỗ trợ cho lực lượng tại chỗ”. Phát ngôn nhân của hội đồng, ông Alistair Baskey, nói với AFP rằng các biện pháp có thể bao gồm đẩy nhanh việc huấn luyện và trang bị cho các bộ tộc địa phương, hỗ trợ cho một chiến dịch do Iraq dẫn đầu để chiếm lại Ramadi. Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã tái xác nhận sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ dành cho Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi.
Sau cuộc họp của Hội đồng Bộ trưởng hôm 19-5, Thủ tướng Iraq đã khẳng định sẽ truy tố những binh sĩ bỏ chạy khỏi Ramadi vào lúc IS tấn công. Chiếm lại thành phố này là một thách thức lớn đối với chính phủ Iraq, vốn đã phải kêu gọi sự giúp đỡ của dân quân Shia bất chấp nguy cơ về xung đột giáo phái, khi đưa lực lượng này vào nơi được xem là trái tim của người Sunni. Khoảng 3.000 dân quân Shia được cho là đã sẵn sàng ở trại quân sự Habbaniyah nằm cách Ramadi 20km về phía đông.
Liên Hiệp Quốc cho biết khoảng 25.000 người đã tháo chạy khỏi Ramadi trong những ngày qua và nhiều người đã phải qua đêm ngoài trời. Đường phố trong thành phố hoang vắng nhưng một số cửa hàng bị quân IS buộc phải mở cửa. Phiến quân cũng đi lùng sục người ủng hộ chính phủ ở từng nhà và ném các thi thể xuống sông Euphrate.
Trong khi đó tại Syria, quân đội không cho người dân rời khỏi Palmyra trước khi thành phố này bị lực lượng IS chiếm giữ, chỉ vài ngày sau khi IS chiếm thành phố Ramadi của Iraq.
Hoa Kỳ thừa nhận đây là thất bại của liên quân nhưng Tổng thống Barack Obama nói Mỹ không thua cuộc. Phát ngôn nhân của Nhà Trắng, Josh Earnest, cho rằng vấn đề IS không thể giải quyết một cách chóng vánh.
IS cũng chiếm được khu di sản thế giới nằm bên cạnh thành phố Palmyra, gây lo lắng cho tương lai của khu di tích này. Quỹ Văn hóa UNESCO nói nếu khu di tích bị phá thì sẽ là tổn thất lớn cho loài người. Tổng giám đốc UNESCO Irina Bokova nhấn mạnh việc bảo vệ các di chỉ như Palmyra không chỉ có ý nghĩa văn hóa mà còn quan trọng về an ninh vì lực lượng IS đã bán các cổ vật để lấy tiền hoạt động.
IS đã giành quyền kiểm soát một căn cứ không quân và một nhà tù gần Palmyra, đồng thời cũng chiếm được cửa khẩu al-Tanf ở tỉnh Homs, nằm giữa Syria và Iraq sau khi quân đội Syria rút đi. Mất cửa khẩu cuối cùng này đồng nghĩa với việc chính phủ Syria nay không còn quyền kiểm soát các cửa khẩu dọc đường biên với Iraq.
Các chiến binh IS đang truy tìm quân lính Syria và cảnh báo người dân không được che giấu họ.
Đ.N (DNSGCT)
