Dù được đề cao như anh hùng hay bị xem là kẻ phản bội, Edward Snowden giờ đây có thể bổ sung vào tiểu sử cá nhân một giải thưởng quốc tế uy tín. Tuần qua, cựu nhân viên Cục An ninh Mỹ (NSA) nhận được giải thưởng Nhân danh Sự thật Ridenhour 2014 cho hành động tiết lộ những thông tin tối mật liên quan đến các chương trình dò thám của chính phủ Mỹ. Bên cạnh đó, nhà làm phim tài liệu Laura Poitras, người đã giúp Snowden phát tán những tài liệu mật của chính phủ Mỹ hồi năm ngoái cũng được xướng tên nhận giải thưởng. Theo hội đồng tuyển chọn Ridenhour, Edward Snowden và Laura Poitras đã ghi tên mình vào lịch sử vì đã dám tiết lộ những hành động phạm pháp và đi ngược lại với hiến pháp Mỹ của NSA khi thu thập thông tin của hàng triệu người dân đang sinh sống tại Mỹ. Sự dũng cảm và bất chấp rủi ro cá nhân ấy của hai người đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi mang tính đột phá về việc theo dõi người dân tại một quốc gia vốn xem thông tin cá nhân là một quyền lợi hợp pháp. Ngoài ra, Snowden cũng đã chính thức có tên trong danh sách những ứng viên cho giải thưởng cao quý Nobel Hòa bình 2014 bên cạnh ứng viên khác là tổng thống Nga Vladimir Putin, người được Đảng Cộng hòa bang Michigan xem là “sếp” mới của Snowden sau khi anh xin tị nạn chính trị tại Nga.
Edward hiện diện tại cuộc họp Hội đồng châu Âu về nhân quyền ở Pháp đầu tháng 4-2014
Việc thắng giải Ridenhour xảy ra vào đúng thời điểm Snowden đang tỏ ra sẵn sàng xuất hiện nhiều hơn trước công chúng, dù đến nay nơi ở của anh tại Nga vẫn hoàn toàn là bí mật. Sau nhiều tháng nằm ngoài vùng phủ sóng của dư luận, Snowden bỗng xuất hiện nhiều hơn kể từ đầu năm 2014 bằng cách tham gia các diễn đàn trực tuyến và góp mặt tại các video clip trực tiếp phát sóng tại các hội nghị quốc tế quan trọng. Mới đây, hôm 5-4, Snowden lần nữa xuất hiện trên một đoạn băng ghi hình kêu gọi đám đông tham dự hội nghị nhân quyền thường niên Amnesty International tại Chicago (Mỹ) rằng hãy cảnh tỉnh trước những mối nguy tiềm tàng của việc chính phủ thu thập các dữ liệu từ điện thoại và internet. Theo thông báo, Snowden và Poitras sẽ nhận giải thưởng Nhân danh Sự thật Ridenhour vào ngày 30-4 tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia ở Washington nhưng cả hai tất nhiên sẽ không tham dự. Hiện tại, Snowden đối mặt với lệnh bắt giam tức thời khi đặt chân lên nước Mỹ, còn Poitras đang định cư tại Berlin.
Trong những năm gần đây, Ridenhour cũng đã vinh danh nhà báo tự do và người Mỹ nhập cư trái phép Antonio Vargas và cựu nhân viên NSA Thomas Drake cũng từng tiết lộ những thông tin tối mật của tổ chức này. Giải thưởng “cánh tả” này được đặt theo tên của cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam Ron Ridenhour vốn được biết đến qua hành động tiết lộ về vụ lính Mỹ thảm sát hàng trăm người dân vô tội tại Mỹ Lai năm 1968.
Lâm Kiên theo National Journal
