Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung ảnh hưởng lên hoạt động của các tập đoàn sản xuất điện thoại thông minh và thiết bị điện tử nhiều hơn chúng ta tưởng. Gần đây, sau khi thị trường chứng khoán New York đóng cửa vào ngày 2-1-2019, lần đầu tiên trong 15 năm qua, Tập đoàn Apple cắt giảm mức thu nhập dự kiến trong thời gian sắp tới.
Lý giải việc này, Giám đốc điều hành Apple là Tim Cook cho rằng chính sách thương mại của chính quyền Donald Trump đã tác động bất lợi lên mức cầu sản phẩm iPhone của Apple trên thị trường Trung Quốc.
Ngay hôm sau ngày 2-1, trị giá thương mại của Apple giảm 10%, khiến một số nhà đầu tư bán ra nhiều cổ phiếu thuộc tập đoàn này. Tác động địa chính trị lan sang hai tập đoàn sừng sỏ khác của Trung Quốc là ZTE và Huawei (Hoa Vi), chuyên sản xuất điện thoại thông minh và thiết bị điện tử.
Cả hai đang trải qua những thời điểm khó khăn nhất dưới sức ép của chính quyền Trump muốn hạn chế khả năng kiểm soát của họ đối với mạng vô tuyến thế hệ thứ năm hay 5G. Công nghệ mới này không chỉ tăng cường sức mạnh cho điện thoại thông minh mà còn cho các loại xe tự hành và hạ tầng cơ sở liên thông nữa.
Theo nhận định của các cơ quan tình báo Mỹ, việc Trung Quốc chiếm ưu thế với một loại công nghệ quan trọng như vậy sẽ tạo ra nguy cơ tiềm ẩn đối với an ninh và kinh tế Mỹ, bởi chính phủ Bắc Kinh sẽ tạo sức ép, buộc những tập đoàn này tạo ra những “backdoor” (cửa hậu) trong phần mềm của họ để dễ bề xâm nhập vào thiết bị của người sử dụng.
Trước khi xảy ra vụ Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu của Huawei theo yêu cầu của Washington, vào tháng 4-2018, Bộ Thương mại Mỹ đã công bố Tập đoàn ZTE, có trụ sở đặt tại Thâm Quyến vi phạm lệnh cấm vận Iran và phạt họ không được quan hệ thương mại với các nhà cung cấp linh kiện và thiết bị điện tử Mỹ trong bảy năm.
Lệnh cấm này được xem là một bản án tử đối với ZTE, bởi vì cũng giống như các nhà sản xuất điện thoại thông minh và thiết bị điện tử khác tại Trung Quốc, ZTE dựa rất nhiều vào các nhà cung cấp linh kiện Mỹ. Thiếu các linh kiện quan trọng, họ đã phải cho nhiều công nhân nghỉ việc và đóng cửa nhiều nhà máy trực thuộc.
Thế rồi bất thình lình vào ngày 13-5-2018, trên trang Twitter, Tổng thống Donald Trump tuyên bố ông đã đạt được thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để cứu vãn ZTE!
Những gì đã xảy ra với ZTE trong năm 2018 và đang diễn biến với Huawei hiện nay nói lên một điều, đó là quyền sinh sát những tập đoàn vô tuyến viễn thông lớn nhất Trung Quốc nằm trong tay ông Donald Trump! Điều đó cũng có nghĩa là số phận của họ tùy thuộc rất nhiều vào cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, có lúc ngấm ngầm, có lúc ồn ào, sôi nổi. Song song với việc chuẩn bị dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu sang Mỹ, nhiều nước đồng minh của Mỹ khẳng định sẽ không quan hệ với hai tập đoàn Huawei và ZTE về công nghệ 5G.
