Kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương vào cuối tuần qua, liên quan đến các vi phạm nghiêm trọng của nhiều quan chức cao cấp Bộ Thông tin Truyền thông (TT-TT) và Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), được dư luận đặc biệt quan tâm, thậm chí nhiều người cho rằng các vụ việc này sẽ được đưa ra xét xử trước pháp luật chứ không chỉ đơn thuần xem xét kỷ luật nội bộ.
Trước tiên là vụ việc liên quan đến thương vụ mua bán giữa MobiFone và Công ty AVG.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa thông báo kết luận kỳ họp thứ 26, từ ngày 28 đến 30-5, về những vi phạm của Ban cán sự đảng Bộ TT-TT trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần Nghe Nhìn Toàn cầu (AVG).
Qua kiểm tra cho thấy, Ban cán sự đảng Bộ TT-TT vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để Bộ và Tổng công ty MobiFone vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật trong việc thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện dự án; làm thất thoát lớn tài sản của Nhà nước.
Kết luận của Ban kiểm tra Trung ương cho thấy ông Nguyễn Bắc Son, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Bộ trưởng TT-TT đã có biểu hiện áp đặt, thiếu dân chủ trong lãnh đạo – chỉ đạo, không bàn bạc, thảo luận trong tập thể mà trực tiếp chỉ đạo và quyết định nhiều nội dung liên quan đến dự án không đúng quy định; ký văn bản trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư dự án và giao cho cấp dưới ký một số văn bản liên quan đến dự án có nội dung trái quy định, không đúng nhiệm vụ được phân công; thiếu chỉ đạo, kiểm tra quá trình thực hiện dự án, để xảy ra nhiều vi phạm.
Ông Trương Minh Tuấn – Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TT-TT, trong thời gian giữ cương vị Thứ trưởng bộ này đã ký phê duyệt dự án và một số văn bản có liên quan trái quy định, có văn bản không thuộc nhiệm vụ được phân công.
Ông Phạm Hồng Hải, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ TT-TT, là người trực tiếp ký một số văn bản liên quan đến dự án có nội dung trái quy định.
Ông Phạm Đình Trọng, Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp, Bộ TT-TT, có nhiều vi phạm rất nghiêm trọng trong việc tham mưu cho lãnh đạo Bộ chỉ đạo, tổ chức thực hiện dự án.
Ông Lê Nam Trà, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty MobiFone có nhiều vi phạm rất nghiêm trọng, chịu trách nhiệm chính trong việc trình Bộ TT-TT quyết định phê duyệt và tổ chức thực hiện dự án; trực tiếp ký nhiều văn bản liên quan đến dự án trái quy định.
Ông Cao Duy Hải, Phó bí thư Đảng ủy, Tổng giám đốc MobiFone, có nhiều vi phạm nghiêm trọng trong việc tham mưu cho Hội đồng thành viên và trực tiếp ký nhiều văn bản liên quan đến dự án trái quy định.
Theo Ban kiểm tra Trung ương, những vi phạm nói trên đã làm thất thoát lớn tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến hoạt động và quá trình cổ phần hóa của MobiFone, đến uy tín của tổ chức đảng và Bộ TT-TT, gây bức xúc trong xã hội, đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật.
Ngoài ra, để xảy ra các vi phạm, khuyết điểm trong dự án này còn có trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh Bình Dương.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương yêu cầu Ban cán sự đảng, Đảng ủy và lãnh đạo các cơ quan nêu trên kiểm điểm, xem xét xử lý trách nhiệm đối với các tập thể và cá nhân có liên quan, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương.
Được biết vào ngày 14-3 trước đây, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra toàn diện dự án MobiFone mua 95% cổ phần AVG. Kết luận nêu, thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp là rất xấu. Từ khi thành lập AVG liên tục thua lỗ, đến thời điểm thẩm định giá 31-3-2015, số lỗ lũy kế là hơn 1.632 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ), giá trị còn lại của tài sản cố định chỉ vào khoảng 208 tỉ đồng…
Theo Thanh tra Chính phủ, MobiFone đã làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán mua cổ phần AVG.
Trong đó, khi đàm phán giá mua cổ phần, MobiFone sử dụng kết quả thẩm định giá do Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và Thẩm định giá AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỉ đồng để đàm phám giá mua cổ phần, mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỉ đồng.
Đến lúc mua cổ phần AVG, MobiFone cũng không loại hai khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG với tổng số tiền hơn 2.473 tỉ đồng.
Thanh tra Chính phủ nêu rõ những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm nêu trên của MobiFone nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỉ đồng.
Vụ vi phạm nghiêm trọng thứ hai thuộc về nguyên Chủ tịch BIDV Trần Bắc Hà cũng được Ủy ban Kiểm tra Trung ương đưa ra kết luận trong kỳ họp 26 mới đây. Theo đó, Ban Thường vụ Đảng ủy BIDV trong hai nhiệm kỳ liên tiếp từ 2010 đến 2020 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, để BIDV có nhiều vi phạm mang tính hệ thống.
Hậu quả rất nghiêm trọng gây ra là làm tăng nợ xấu, nhất là các khoản nợ có khả năng mất vốn. Ngân hàng này cũng để nhiều cán bộ vi phạm kỷ luật đảng và pháp luật nhà nước, bị xử lý hình sự; làm giảm nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, đến thu nhập, việc làm và đời sống của người lao động.
Ủy ban Kiểm tra kết luận ông Trần Bắc Hà, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy hai nhiệm kỳ nói trên. Theo đó ông Hà đã vi phạm quy trình, thủ tục, thẩm quyền, quy định về tín dụng trong việc phê duyệt chủ trương, quyết định một số khoản cho vay, bảo lãnh, đầu tư, quản lý nợ, trong đó có việc phê duyệt chủ trương cho vay 4.700 tỉ đồng đối với 12 công ty liên quan đến vụ án xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng.
Hai phó tổng giám đốc của BIDV là ông Đoàn Ánh Sáng và ông Trần Lục Lang cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy. Hai vị này cũng cùng chịu trách nhiệm đối với một số khoản cho vay, bảo lãnh, đầu tư, quản lý nợ có vi phạm; chịu trách nhiệm về đề xuất, thẩm định chủ trương cho vay trên đây.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương khẳng định, những vi phạm của ông Trần Bắc Hà là rất nghiêm trọng, vi phạm của Ban Thường vụ Đảng ủy BIDV nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020 và các ông Đoàn Ánh Sáng, Trần Lục Lang là nghiêm trọng, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và Ngân hàng BIDV, gây bức xúc trong xã hội, đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật.
Các vị khác trong Ban Thường vụ Đảng ủy BIDV hai nhiệm kỳ từ 2010 đến 2020 cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy và chịu trách nhiệm trực tiếp về những vi phạm, khuyết điểm của cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, đến mức phải kiểm điểm, đề xuất hình thức xử lý theo quy định của Đảng.
Để xảy ra các vi phạm, khuyết điểm của Ngân hàng BIDV nêu trên có trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương yêu cầu Ban cán sự đảng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan đến những vi phạm, khuyết điểm của BIDV; kịp thời rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định trong lĩnh vực ngân hàng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức tín dụng.
