Tính đến nay dịch vụ chuyển mạng giữ số (Mobile Number Portability – MNP) đã tròn năm tháng tại thị trường Việt Nam.
Theo số liệu của Cục Viễn thông – Bộ Thông tin và Truyền thông, chỉ tính từ ngày 1 đến 15-4-2019, đã có 52.083 thuê bao giao dịch “đi và đến” thành công (nghĩa là được nhà mạng cũ và nhà mạng mới chấp nhận), chiếm tỷ lệ 58,1% so với số thuê bao đăng ký ban đầu. Tỷ lệ này vẫn còn thấp hơn “mệnh lệnh” của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng “tỷ lệ giao dịch thành công của dịch vụ MNP phải đạt 90%” tại một cuộc họp giao ban của Bộ giữa tháng 2-2019.
Luật chơi
Theo nguyên tắc của dịch vụ MNP được Cục Viễn thông quy định, các thuê bao có quyền đăng ký đi để đến nhà mạng nào đó trong hệ thống các nhà mạng đang hoạt động có nhu cầu tiếp nhận với quy trình không quá phức tạp (hình). Nhưng để được đi, thuê bao đó phải hoàn thành nghĩa vụ với nhà mạng cũ: không còn nợ cước, không còn ràng buộc về các gói cước đã ký trước đó, không tranh chấp, thông tin của chủ thuê bao phải rõ ràng…
Hiện nay, theo quy định, thuê bao trả trước và trả sau nếu không có những ràng buộc nào như đã đề cập ở trên, có thể trong 16 giờ làm việc được chuyển sang nhà mạng mới. Nhưng với thuê bao trả sau, thời gian hậu kiểm là 45 ngày để giải quyết những vấn đề phát sinh, chủ yếu là cước phát sinh trong thời gian chuyển đi do nhà mạng chưa tới kỳ phát thông báo cước của chu kỳ cước mới. Nếu thuê bao không thực hiện nghĩa vụ với nhà mạng cũ, nhà mạng mới sẽ tạm ngưng kết nối. Còn thuê bao muốn quay về mạng cũ trước đó, buộc phải sử dụng dịch vụ nhà mạng mới trong vòng 90 ngày.
Những con số “đi và đến”
Tại thị trường Việt Nam dù có bốn nhà mạng tham gia dịch vụ MNP, nhưng trên thực tế chỉ là sự cạnh tranh giữa ba nhà mạng lớn: MobiFone, VinaPhone và Viettel, còn Vietnamobile có số thuê bao đến và đi không có ý nghĩa cạnh tranh so với số liệu của các nhà mạng khác.
Trong năm tháng qua, MobiFone có 39.635 thuê bao đến và 34.633 thuê bao đi, VinaPhone có 109.898 thuê bao đến và 65.664 thuê bao đi, Viettel có 85.123 thuê bao đến và 124.444 thuê bao đi. Như vậy, MobiFone là nhà mạng có số thuê bao đi thấp nhất, kế tiếp là VinaPhone, cuối cùng và cao nhất là Viettel. Như vậy, chỉ có hai nhà mạng “dương” là VinaPhone với 44.234 thuê bao và MobiFone là 5.002 thuê bao, còn Viettel “âm nặng” là 39.321 thuê bao.
Dù các nhà mạng chưa công bố những phân tích xoay quanh số liệu “đi và đến” nhưng căn cứ vào những số liệu trên, việc thuê bao rời mạng cũ để chuyển sang mạng mới là do tác động của những yếu tố: thái độ chăm sóc khách hàng, giá các gói cước mới, chất lượng sóng và internet, độ phủ của mạng, tham gia “cộng đồng mạng” để được hưởng những quyền lợi như gọi nội mạng, tin nhắn miễn phí…
Phải tính kỹ
Ông Tấn Sang, một chuyên gia có hơn 20 năm kinh doanh dịch vụ viễn thông nhận định: “Hiện nay, các nhà mạng Việt Nam đều dư thừa dung lượng hệ thống nên điều đầu tiên là họ muốn có nhiều thuê bao đến, sau đó tiếp tục “rủ rê” những thuê bao có chỉ số ARPU cao… Nhưng, để hút nhiều thuê bao đến, các nhà mạng cần phải có hạ tầng mạng phủ rộng, những gói cước mới hấp dẫn, nhiều dịch vụ giá trị gia tăng, thái độ chăm sóc khách hàng tử tế… Theo quan sát cá nhân, trên thực tế, các nhà mạng chưa chia sẻ tầm nhìn này với các thành viên của mình”.
MNP là dịch vụ hiện đang được các thuê bao di động để mắt đến. Nhưng trước khi chuyển sang nhà mạng mới, các thuê bao cần xem xét nhiều yếu tố: thời gian cho nợ cước, giá của gói cước đang dùng, tầm phủ sóng, chương trình khuyến mại định kỳ, những ưu đãi dành cho các thuê bao mới… Các thuê bao cần nhớ rằng “ở nhà mạng cũ có thể là thuê bao VIP nhưng vì lý do nào đó, khi chuyển sang nhà mạng mới, chỉ là thuê bao mới”!
Nhiều khách hàng cho biết, nếu là thuê bao trên năm năm tuổi, vì lý do nào đó như hay di chuyển, kết nối ineternet…, “hãy mua thêm một sim của nhà mạng nào đáp ứng được những yêu cầu đó thay vì phải làm thủ tục chuyển mạng”. “Chỉ thay đổi khi mạng đang sử dụng không còn đáp ứng những nhu cầu cá nhân. Dù dịch vụ chuyển mạng giữ số đã có những nguyên tắc dành cho nhà mạng và thuê bao nhưng để được chuyển mạng cũng còn lắm thủ tục nhiêu khê và phiền phức”, bà Phương, một khách hàng đang sử dụng mạng MobiFone tại quận 3, TP. Hồ Chí Minh chia sẻ.
Ba nhà mạng MobiFone, VinaPhone và Viettel đang tăng tốc đầu tư hạ tầng mạng. Hiện Viettel là nhà mạng có tầm phủ sóng 4G rộng nhất. MobiFone vừa được Cục Viễn thông đánh giá là nhà mạng có tốc độ 4G mạnh nhất tại khu vực Hà Nội và từ nay đến cuối năm 2019 MobiFone sẽ đầu tư thêm 30.000 trạm 4G. Tháng 2-2019, VinaPhone đã được tổ chức Speedtest đánh giá là nhà mạng dẫn đầu của Việt Nam về tốc độ 3G/4G. Hiện hệ thống hạ tầng 3G/4G của VinaPhone có khả năng đáp ứng hơn 40 triệu thuê bao.