Với hầu hết mọi người, âm nhạc là một phần quan trọng của cuộc sống. Một số người dùng âm nhạc để khởi đầu ngày mới, trong khi nhiều người mở những bản nhạc ưa thích nhất để tinh thần thêm phấn chấn trong lúc làm việc. Có người lại thích nghe nhạc trong lúc nấu ăn, tắm hoặc ủi đồ.
Âm nhạc thường liên quan đến tâm trạng. Một bài hát có thể làm chúng ta cảm thấy hạnh phúc, buồn, phấn chấn hoặc thư giãn. Vì có ảnh hưởng đến tư duy và sự an vui của mọi người, nên âm nhạc đã được nghiên cứu và sử dụng như một cách trị liệu.
Y học cổ truyền Trung Hoa từ lâu cũng đã sử dụng âm nhạc để chữa các bệnh về thể chất và tâm thần. Họ cho rằng thang âm ngũ cung có mối tương đồng rất rõ ràng với năm cơ quan lớn (ngũ tạng). Do đó, chúng nuôi dưỡng và tiếp thêm năng lượng cho các hệ cơ thể, cũng như cải thiện các trạng thái tinh thần, cảm xúc khác nhau.
Tuy nhiên, chỉ có một số loại âm nhạc mới có thể mang lại sự thoải mái, thư giãn, trạng thái bình an, trong khi những loại nhạc khác có thể gây kích động. Âm nhạc phù hợp với sở thích cá nhân hay đến từ chính nền văn hóa của người nghe có nhiều khả năng mang lại hiệu ứng như mong muốn. Cũng nên lưu ý là nghe nhạc với âm thanh quá lớn sẽ làm hại tai.
Theo Natural Standard (một tổ chức hợp tác nghiên cứu quốc tế tập trung vào những giải pháp điều trị thay thế), các nghiên cứu khoa học đã mang lại những bằng chứng chắc chắn cho thấy trị liệu bằng âm nhạc có thể giúp cải thiện tâm trạng, giải tỏa căng thẳng và lo âu. Ngoài ra, âm nhạc cũng chứng tỏ hiệu quả hỗ trợ điều trị đối với một số vấn đề sức khỏe khác.
Hỗ trợ điều trị chứng tự kỷ
Tự kỷ là một chứng rối loạn phát triển, đặc trưng bởi những khiếm khuyết về giao tiếp xã hội, giao tiếp ngôn ngữ hay phi ngôn ngữ, những hành vi bất thường và có tính lặp đi lặp lại.
Những người rối loạn phổ tự kỷ thường có sự cuốn hút bẩm sinh với âm nhạc và có phản ứng tốt với các loại nhạc cụ. Nhờ thế, âm nhạc có thể hỗ trợ trong quá trình dạy trẻ tự kỷ về kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ. Từ đó, sẽ giúp xây dựng quá trình phát triển bình thường cho trẻ.
Âm nhạc tốt cho sự phát triển của trẻ sơ sinh
Nhạc nhẹ nhàng, êm dịu sẽ giúp trẻ mới sinh thư giãn hơn và ít quấy. Âm nhạc cũng có thể giúp cho trẻ sinh non ăn nhiều hơn và tăng cân, cũng như giảm nhịp tim và ngủ sâu hơn sau thời gian trị liệu. Theo các nghiên cứu khoa học, nếu người mẹ nghe nhạc trong thời gian cuối của thai kỳ thì trẻ sẽ phản ứng tốt hơn với âm nhạc sau khi chào đời.
Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ hay thức dậy quá sớm là một vấn đề sức khỏe thường gặp, gây ra tình trạng buồn ngủ và uể oải trong ngày. Bị mất ngủ trong một thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, dễ cáu gắt, khó tập trung, mau quên và không thể làm việc hay học tập với năng suất cao nhất.
Với người lớn tuổi, âm nhạc có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ, giúp đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn, ngủ ngon, ngủ sâu và lâu hơn. Âm nhạc cũng có hiệu quả tốt giúp mang lại giấc ngủ ngon cho trẻ nhỏ.
Cải thiện tình trạng sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ (dementia) là sự suy giảm chức năng trí tuệ và nhận thức dẫn đến giảm khả năng trong hoạt động sống hằng ngày. Căn bệnh này gây ra bởi những thay đổi trong não do bệnh tật hoặc một chấn thương về mặt tâm lý. Những thay đổi này có thể diễn ra từ từ hoặc nhanh chóng.
Theo nghiên cứu, trị liệu bằng âm nhạc có thể giúp giảm các triệu chứng sa sút trí tuệ, cải thiện tâm trạng và cải thiện khả năng hợp tác của những người lớn tuổi mắc bệnh dementia, Alzheimer hay các chứng rối loạn tâm thần khác. Âm nhạc cũng làm giảm nguy cơ bị bệnh tim và não ở những bệnh nhân bị chứng sa sút trí tuệ.
Trợ giúp vượt qua trầm cảm
Trầm cảm là một chứng rối loạn tâm trạng. Trầm cảm ảnh hưởng đến cách ăn, ngủ, cách cảm nhận về bản thân và cách suy nghĩ về các tình huống trong cuộc sống. Không giống như những cảm xúc bình thường có thể đến rồi đi, rối loạn trầm cảm kéo dài dai dẳng và có thể dẫn đến những vấn đề đa dạng về tinh thần và thể chất.
Theo nghiên cứu, những người bị trầm cảm sẽ phản ứng tốt hơn với thuốc chống trầm cảm nếu có sự hỗ trợ của âm nhạc. Với những phụ nữ bị trầm cảm, âm nhạc có thể giúp làm giảm nhịp tim, giảm huyết áp và tâm trạng buồn chán.
-Theo Psychology Today
