Cuộc Đối thoại Chiến lược và Kinh tế thường niên Mỹ – Trung mở ra vào ngày 9-7-2014 tại Bắc Kinh ở cấp bộ trưởng là sự kiện nổi bật, qua đó cả hai nước đều đã lên tiếng công nhận các bất đồng tồn tại trong quan hệ, nhưng đồng thời kêu gọi tăng cường đối thoại để san bằng các khác biệt.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi hai bên giải tỏa các bất đồng đang khuấy động quan hệ song phương. Trong một bài phát biểu tại đây, ông Tập Cận Bình xác định việc Trung Quốc và Hoa Kỳ có quan điểm khác nhau, và thậm chí có tranh chấp về một số vấn đề nhất định là điều tự nhiên. Trong bối cảnh đó, theo ông thì vấn đề thông tin liên lạc và hợp tác Mỹ – Trung lại càng cần thiết hơn.
Các tuyên bố mang đầy tính chất ngoại giao trên đây được đưa ra sau khi nhiều quan chức Mỹ đã nêu bật các vấn đề gây căng thẳng trong quan hệ Mỹ – Trung cần phải giải quyết, từ các vụ đánh cắp bí mật công nghệ Mỹ của đạo quân tin tặc Trung Quốc cho đến chủ trương ghìm giá đồng nhân dân tệ của chính quyền Bắc Kinh gây thiệt hại cho Mỹ…
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Tập Cận Bình trong buổi khai mạc Đối thoại Chiến lược và Kinh tế thường niên Mỹ – Trung
Trong một tuyên bố phát đi từ Washington trước lúc cuộc Đối thoại Mỹ – Trung mở ra, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng kêu gọi hai nước “đối mặt một cách thẳng thắn với các bất đồng song phương”, đồng thời thừa nhận rằng “Hoa Kỳ và Trung Quốc không thể đồng ý với nhau trên mọi chủ đề”.
Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, đứng đầu phái đoàn Mỹ cùng với Bộ trưởng Tài chính Jack Lew, đã đảm bảo rằng Hoa Kỳ không hề tìm cách “hạn chế sự mở rộng của Trung Quốc” mà trái lại luôn hoan nghênh “sự vươn lên của một Trung Quốc hòa bình, ổn định và thịnh vượng”.
Về vấn đề an ninh khu vực, trọng tâm được Mỹ nêu bật là các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc trên Biển Đông và Biển Hoa Đông. Một quan chức ngoại giao cao cấp của Mỹ trong phái đoàn của Ngoại trưởng John Kerry đã không ngần ngại đả kích các yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc trên Biển Đông được thể hiện trong tấm bản đồ hình lưỡi bò.
Về vấn đề này, trong phát biểu vào hôm 9-7 ông Tập Cận Bình chỉ gián tiếp đề cập đến các tranh chấp chủ quyền khi nhắc lại rằng Trung Quốc đã cam kết xây dựng “quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng và hơn thế nữa”.
N. Nam