Các giới chức Bộ Văn hóa Campuchia và tòa án xử tội ác Khmer Đỏ do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn hôm 10-7 đã ký thỏa thuận xây một tháp tưởng niệm các nạn nhân của chế độ Khmer Đỏ tại một địa điểm ở Phnom Penh vốn trước đây được dùng làm nơi tra tấn.
Đài tưởng niệm theo hình tháp của Phật giáo sẽ được xây trong khu của Bảo tàng Diệt chủng Tuol Sleng, nơi mà trước kia là một trường học đã được chuyển sang làm trại giam của Khmer Đỏ, ở đó hơn 12.000 người đã bị tra tấn và hành quyết bởi chế độ này.
Ông Kranh Tony, quyền chánh văn phòng của tòa án, cho biết tại buổi lễ ký kết hôm giữa tuần qua rằng đài tưởng niệm sẽ hoàn thành một mục tiêu quan trọng cho tòa án: “Đây là một biểu tượng để quảng bá, để chính thức thừa nhận các nạn nhân và cũng để giữ gìn cho các thế hệ nghiên cứu, tưởng nhớ và ngăn chặn sự trở lại của chế độ tăm tối”. Sẽ mất khoảng chín tháng để xây đài tưởng niệm.
Các nạn nhân của chế độ đã kêu gọi sự đền bù cho những đau khổ và mất mát gây ra bởi Khmer Đỏ, gồm có việc xây đài tưởng niệm và các trung tâm về sức khỏe tâm thần trên cả nước. Hiện vẫn còn chờ xem liệu sẽ có thêm đài tưởng niệm được xây dựng, hay trung tâm y tế sẽ được tài trợ.
Có đến 2 triệu người Campuchia đã chết vì đói, làm việc quá sức và bị xử tử trong bốn năm cai trị của Khmer Đỏ trong thập niên 1970.
Tòa án này chỉ đưa ra một bản án từ lúc khởi sự hoạt động vào năm 2006. Hai nhân vật Nuon Chea và Khieu Samphan, đều đang ở tuổi 80, là những lãnh đạo cao cấp của Khmer Đỏ còn sống và được cho là đủ sức khỏe để ra tòa về tội ác chiến tranh, tội diệt chủng và tội ác chống lại nhân loại. Theo dự kiến bản án của họ sẽ được đưa ra vào tháng 8 tới đây.
T.K
