Cơn cuồng xe ôtô đang tấn công Việt Nam. Kể từ năm ngoái đến nay, tôi thấy số lượng xe ôtô trên đường phố Đà Lạt và TP.HCM mỗi lúc một nhiều. Đây là một dấu hiệu vui, bởi điều đấy cho thấy ngày càng có nhiều người giàu lên ở Việt Nam. Tuy nhiên, sự lên đời này cũng có cái đáng buồn.
Ngày trước, xe đạp là phương tiện giao thông chính. Đến khi người dân có nhiều tiền hơn, họ nghĩ đến xe máy. Việc nhà nhà chuyển từ xe đạp sang xe máy là làn sóng đầu tiên về sự phát triển ở Việt Nam. Chiếc xe Honda rất thực tế và hữu dụng. Bên cạnh đó, nó còn là biểu hiện của sự giàu sang. Một cậu trai trẻ có xe máy được nhiều cô ngưỡng mộ. Thời gian trôi qua, khi ngày càng nhiều người có xe máy thì ai có xe máy đắt tiền hơn sẽ được ngưỡng mộ hơn.
Ngày nay, xe máy mua dễ như không. Xe máy trở nên tầm thường, không thể hiện được “đẳng cấp”. Dấu hiệu thể hiện địa vị bây giờ là những chiếc ôtô sang trọng. Tuy nhiên, điều này không hợp lý ở Việt Nam. Di chuyển bằng ôtô trong các thành phố đông đúc rất bất tiện. Đường phố ở Việt Nam chưa được thiết kế cho xe ôtô chạy. Những con đường thường không đủ rộng để hai chiếc ôtô tránh nhau (chưa kể đến chỗ di chuyển cho xe máy và xe đạp). Bạn cũng khó tìm được chỗ đậu xe ở những nơi công cộng. Gần đây tôi đọc ở đâu đó rằng tỷ lệ ôtô đã tăng 40% trong năm ngoái và sắp tới thuế nhập khẩu ôtô sẽ hạ. Điều này khiến tôi giật mình. Nhiều người mua được ôtô, nhưng thật không may là khi đó chất lượng giao thông đô thị sẽ bị giảm sút. Đường phố càng ngày càng chật chội hơn và tai nạn dễ xảy ra hơn. Cơ sở hạ tầng ở Việt Nam chưa theo kịp sự phát triển của cơn lốc ôtô.
Việc chạy theo mua cho bằng được những chiếc ôtô sang trọng có vẻ như không thực tế. Một người bạn của tôi thuê nhà ở Đà Lạt mới phải trả nhà vì ngôi nhà bị rao bán. Khi tôi hỏi vì sao người ta bán nhà, bạn tôi cho biết họ cần tiền mua ôtô. Trong tiếng Anh chúng tôi gọi việc này là “giết con ngỗng đẻ trứng vàng”. Chủ ngôi nhà thích có chiếc xe để khoe mẽ hơn là đầu tư vững chắc vào bất động sản. Tôi cho rằng chiếc xe không thể đem lại nhiều lợi tức như ngôi nhà, thêm vào đó, xe lại mất giá theo thời gian. Đó là chưa kể những khoản tốn kém như nhiên liệu và chi phí sửa chữa. Tuy nhiên, sức mạnh phô trương của chiếc xe hơi quả thật đáng nể trong xã hội ngày nay.
Cái mốt chạy theo xe ôtô sẽ gây ra nhiều vấn đề, trừ phi hạ tầng cơ sở và thu nhập của người dân Việt Nam được cải thiện. Hy vọng là, khi ngày đó đến, nhiều người sẽ sử dụng xe chạy bằng điện không gây ô nhiễm để bảo vệ môi trường.
Renate Haeusler
Lê Tâm dịch
