Người ta thường nói “Không có lửa sao có khói”, thế nhưng tại Hà Nội thì “Ở đâu có khói, ở đó có bún chả” là cách nhiều du khách nước ngoài nói về một món ăn ngon, đặc trưng của ẩm thực thủ đô. Trên blog ẩm thực Stickyrice (Cơm nếp), cây bút Mark Lowerson hài hước: “Tôi không chắc là nhiệt năng tỏa ra từ món bún chả có góp phần vào hiệu ứng nhà kính hay liệu số lượng lớn những hàng bún chả tại Hà Nội có tham dự vào công cuộc kinh doanh carbon trong tương lai”. Dù có lo âu về tình trạng môi trường ở thủ đô, song theo Mark Lowerson thì nỗi lo ấy chưa tới mức phải cấm đoán một hoạt động ẩm thực đường phố truyền thống ở Hà Nội, hoặc phải đưa nó từ đường phố vào bếp ăn gia đình. Bởi đơn giản vì “tôi thích mùi thơm của bún chả” theo lời Lowerson và ông cho đó là món nướng xuất sắc nhất của Hà Nội.
Món ăn đường phố đặc trưng Hà Nội có thể tìm thấy ở rất nhiều nơi
Đó là một “món ăn tỏa lên không trung” theo nghĩa đen mà “mỗi khi tôi hít thở làn khói xanh thơm mùi thịt ấy, tôi bắt đầu ứa nước miếng – Lowerson nói. Là món nướng đường phố không đối thủ trên vùng đất Hà Nội, bún chả có thể được bán ở khắp nơi, cao sang cũng như thật bình dân, từ các đại lộ rộng lớn cho tới các mê cung hẻm hóc ở thủ đô. Những bếp than hồng với những xiên thịt heo béo ngậy, những phụ nữ ngồi nướng thịt “chịu trận” với lớp áo dày chống nóng và khẩu trang che mặt, và từ đó bốc lên đám mây đầy protein.
“Tôi bầu chọn bún chả…” (Mark Lowerson)
Bữa trưa Hà Nội là thời gian của món bún chả. Theo Mark Lowerson, có hai điều kiện tiên quyết để ăn bữa bún chả ngon, đó là phải đến (hàng ăn) sớm và khi bụng đang đói ngấu. Để điều chỉnh cái cơ chế sinh học của bạn, hãy ăn bữa sáng nhẹ thôi và đi bộ mạnh chân một chút đến hàng bún chả quen thuộc.Hãy đến cửa hàng sớm nhất có thể để không bị thất vọng vì hết chỗ ngồi. Không chỉ ăn bún chả vào bữa trưa, Mark Lowerson còn “tự thú” rằng ông thỉnh thoảng còn ăn điểm tâm bằng bún chả.
Bún chả thường đi song hành với món nem (chả giò)
Là một tín đồ của món bún chả Hà thành, theo Mark Lowerson “trong khi nhiều người say mê phở và bánh mì Việt Nam, coi đó là hai đóng góp chính của ẩm thực Việt vào kho tàng ẩm thực thế giới, tôi lại bầu chọn món bún chả”. Còn đây là lời của đầu bếp Andy Oliver đến từ London (Anh): “Nếu bạn đến Hà Nội, đừng bỏ qua món bún chả. Không khó để nhận ra món ăn đó: hãy tìm những vỉ thịt nướng, đám đông khách hàng và mùi khói lan tỏa rộng khắp”. Buffalo Tours, một công ty lữ hành chủ yếu tổ chức các tour du lịch cho khách nước ngoài đến Việt Nam và các nước Đông Nam Á còn vẽ một “tam giác bún chả” Hà Nội cho khách hàng của mình, với ba đỉnh tám giác là ba hàng bún chả nổi tiếng: số 1 Hàng Mành (được biết đến từ lâu), số 77 Mã Mây và số 59 Hàng Mã. Các hướng dẫn viên của Buffalo Tours còn khẳng định với khách: Để khởi sự tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực đường phố Hà Nội, không gì bằng bắt đầu với món cổ truyền bún chả.
Lưu Hương