Ngày Meta xác nhận rót gần 15 tỷ USD để mua 49% cổ phần Scale AI, giới công nghệ Mỹ gần như náo loạn. Không chỉ vì con số định giá hơn 29 tỷ USD, mà còn vì nhân vật trung tâm: Alexandr Wang – người sáng lập kiêm CEO Scale AI, đồng thời sẽ trở thành một trong những lãnh đạo cấp cao mới nhất của Meta.
Cái tên Alexandr Wang đã không còn xa lạ với giới đầu tư công nghệ toàn cầu. Nhưng với nhiều người, câu chuyện của chàng trai 28 tuổi này vẫn giống như một bộ phim Silicon Valley phiên bản đời thực: một “thần đồng toán học” bỏ dở giấc mơ MIT để dựng nên startup tỉ đô, rồi trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới.
Từ thần đồng toán học đến “dropout” MIT
Sinh năm 1997, Alexandr Wang lớn lên trong một gia đình nhập cư gốc Trung Quốc. Từ nhỏ, anh đã bộc lộ năng khiếu vượt trội với toán học. Ở tuổi thiếu niên, Wang từng tham gia nhiều kỳ thi toán và lập trình, gây ấn tượng bởi tư duy nhanh nhạy.
Con đường tưởng chừng được vạch sẵn: MIT – nơi đào tạo những bộ óc hàng đầu nước Mỹ. Nhưng chỉ sau một năm học, Wang quyết định rẽ ngang. Anh bỏ dở giảng đường, cùng Lucy Guo sáng lập Scale AI vào mùa hè 2016 trong khuôn khổ chương trình tăng tốc khởi nghiệp Y Combinator.
Quyết định ấy ban đầu gây tranh cãi. Với nhiều người, rời MIT để theo đuổi giấc mơ startup chẳng khác nào “ném đi tấm vé vàng”. Nhưng Wang nhìn thấy cơ hội “ẩn ngay trước mắt”: dữ liệu là dầu mỏ mới của kỷ nguyên AI, và ai khai thác tốt nhất dữ liệu sẽ dẫn đầu cuộc chơi.
Scale AI – từ một ý tưởng đến định giá hàng chục tỷ
Ngay từ đầu, tầm nhìn của Wang đã rất rõ: “Chúng tôi muốn trở thành động cơ xử lý mọi quy trình dựa trên con người cho bất kỳ công ty nào.” Scale AI tập trung cung cấp dữ liệu huấn luyện cho các mô hình AI – một lĩnh vực khi đó còn ít người để mắt, nhưng lại chính là nền móng của mọi ứng dụng AI sau này.
Năm 2019, Scale gọi vốn thành công từ Founders Fund của Peter Thiel với 100 triệu USD, chính thức bước vào “câu lạc bộ kỳ lân”. Ba năm sau, khi thế giới bước vào “cơn sốt AI”, Scale AI trở thành một trong những cái tên không thể thiếu trong hệ sinh thái công nghệ Mỹ.
Năm 2021, khi mới 24 tuổi, Wang được Forbes công nhận là tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới. Người ta so sánh anh với những Bill Gates, Mark Zuckerberg – những kẻ từng dám bỏ học để thay đổi ngành công nghệ.
Tỷ phú trẻ với tầm nhìn chính trị
Khác với nhiều startup founder chỉ tập trung sản phẩm, Wang sớm ý thức được vai trò của chính trị và chính sách trong cuộc đua AI. Anh thường xuyên xuất hiện tại Washington DC, tham gia các phiên điều trần, gặp gỡ nghị sĩ và quan chức Nhà Trắng.
Năm 2018, chuyến đi Trung Quốc đã khiến Wang nhận ra: “Cuộc đua giành ngôi vị dẫn đầu AI toàn cầu đã bắt đầu, và an ninh quốc gia Mỹ sẽ phụ thuộc vào khả năng áp dụng AI.” Từ đó, anh trở thành một tiếng nói mạnh mẽ trong việc thúc giục chính phủ Mỹ đầu tư dữ liệu, hạ tầng tính toán và xây dựng chiến lược AI toàn diện.
Tháng 1/2025, chỉ một ngày sau lễ nhậm chức lần hai của Donald Trump, Wang đã đăng thư ngỏ trên Washington Post, kêu gọi chính quyền hành động trong 100 ngày đầu tiên để tránh nguy cơ “tụt lại phía sau”. Không nhiều CEO trẻ dám công khai bày tỏ quan điểm như vậy – và điều đó biến anh thành một nhân vật có ảnh hưởng chính trị đáng kể.
Từ Scale AI đến Meta – một bước ngoặt
Ngày Meta tuyên bố mua 49% cổ phần Scale AI, không ít người coi đây là một trong những thương vụ quan trọng nhất của thập kỷ. Với Zuckerberg, đây là cú “tăng tốc” để bắt kịp cuộc đua siêu trí tuệ nhân tạo, nơi Google DeepMind và OpenAI đang bứt phá. Với Wang, đây là bước ngoặt cá nhân: rời vị trí CEO Scale để trở thành một trong những “cánh tay mới” của Meta.
Trong thư gửi nhân viên Scale, Wang viết: “Ý nghĩ không còn là một Scalien thật khó tưởng tượng. Nhưng đây là khoảnh khắc đặc biệt, không chỉ với tôi, mà với cả Scale. Tôi tin rằng bước đi này mở ra tương lai lớn hơn cho tất cả.”
Sự kiện này cũng đồng nghĩa: một startup chưa đầy 10 năm tuổi nay đã bước vào quỹ đạo của gã khổng lồ công nghệ. Và người dẫn dắt thương vụ ấy, vẫn chỉ mới 28 tuổi.
Một phong cách lãnh đạo khác biệt
Khác với hình dung về những CEO “máu lửa” hay “ngôi sao truyền thông”, Wang có phong cách trầm lắng hơn. Anh ít xuất hiện trên mạng xã hội, hiếm khi khoa trương, thay vào đó tập trung vào dữ liệu và tầm nhìn dài hạn.
Trong một lần trả lời Business Insider năm 2020, anh nói: “Hãy tập trung xây dựng doanh nghiệp, phần còn lại sẽ tự đến.” Triết lý giản dị nhưng phản ánh sự kiên định: không chạy theo xu hướng ngắn hạn, mà xây dựng hạ tầng cốt lõi cho kỷ nguyên AI.
Điều này cũng giải thích vì sao Scale AI trở thành “người đào vàng” cho hàng loạt công ty AI khác. Khi các mô hình ngôn ngữ khổng lồ bùng nổ, Scale chính là nơi cung cấp dữ liệu huấn luyện. Và chính dữ liệu ấy, chứ không phải một sản phẩm cụ thể, mới là tài sản chiến lược.
Biểu tượng mới của “thế hệ AI”
Trong mắt nhiều người, Alexandr Wang chính là biểu tượng của thế hệ doanh nhân AI: trẻ tuổi, dám liều, am hiểu công nghệ và không ngại bước vào chính trường. Từ một sinh viên MIT bỏ học, anh trở thành tỷ phú, rồi giờ đây là “tân binh” của Meta – tập đoàn đang đặt cược tương lai vào AI.
Thương vụ kỷ lục này không chỉ là chuyện tiền bạc. Nó còn cho thấy một thế hệ lãnh đạo công nghệ mới đang lên, nơi những cái tên ngoài ba mươi tuổi đã nắm giữ vai trò định hình tương lai trí tuệ nhân tạo toàn cầu.
Với Meta, việc hợp tác với Scale AI không đơn thuần là một thương vụ đầu tư. Đó là cách Zuckerberg tìm kiếm “chất xám” trẻ trung để nuôi tham vọng siêu trí tuệ. Và với Wang, đây là cơ hội mở rộng tầm ảnh hưởng, biến tầm nhìn “AI cho mọi ngành nghề” thành hiện thực trên quy mô toàn cầu.
Lời kết
Alexandr Wang từng nói: “AI sẽ quyết định ai dẫn đầu thế kỷ 21.” Giờ đây, chính anh là người góp phần định hình cuộc đua ấy.
Từ một chàng trai bỏ học MIT, đến tỷ phú tự thân, rồi CEO khiến Meta phải chi hàng chục tỷ USD, Wang là minh chứng sống động cho việc công nghệ có thể thay đổi số phận – và cả cục diện kinh tế thế giới.
Chân dung “cha đẻ” của Scale AI không chỉ là câu chuyện khởi nghiệp, mà còn là biểu tượng cho sự dấn thân: dám rẽ ngang, dám thử thách, và dám đặt mình vào trung tâm của những biến động lớn nhất thời đại.
Trong bối cảnh AI đang trở thành đường đua khốc liệt nhất toàn cầu, Alexandr Wang là cái tên không thể bỏ qua. Và thương vụ kỷ lục với Meta có lẽ chỉ là điểm khởi đầu cho một hành trình còn nhiều bất ngờ phía trước.
