Ẩm thực chay xứ Huế mang nét phong phú và đằm thắm của vùng đất Cố đô. Truyền thống ăn chay ngày nay vẫn được duy trì trong nhiều gia đình ở Huế. Bề dày của lịch sử và bề sâu của văn hóa chính là các nôi đưa ẩm thực Huế trở nên nổi tiếng cả ở trong và ngoài nước.
- Xem thêm: Hồn quê trong ẩm thực cố đô Huế
Nhắc đến xứ Huế thơ mộng với nhiều nét văn hóa ẩm thực tinh tế, sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc tới các món chay. Ẩm thực chay xứ Huế thể hiện rõ nhất trong mâm cỗ chay. Với bàn tay tài hoa, tấm lòng phúc hậu và sự đảm đang tuyệt vời, người phụ nữ Huế chế biến các món ăn chay từ những nguyên vật liệu bình dị, giản đơn nhưng cũng rất phong phú về chủng loại và vô cùng hấp dẫn về mùi vị màu sắc. Chỉ nhìn thoáng qua các món trong một bàn tiệc chay, ta sẽ thấy ngon và đẹp không thua gì nem công chả phượng.
Món chay Huế nổi tiếng hơn cả với các món cơm và bánh. Người Huế tỉ mẩn trong cả khâu ăn uống. Từ chọn nguyên liệu, chế biến cho tới bài trí. Mỗi món ăn được nâng tầm như một tác phẩm nghệ thuật, tăng thêm sự hấp dẫn cho người ăn. Sự cầu kì còn thể hiện trong cách chọn nguyên liệu cẩn thận, cho dù là món ăn dân dã hay quý phái.
- Xem thêm: Cao lầu – Nét tự hào của ẩm thực Hội An
Món chay Huế phải thưởng thức bằng cả ngũ quan để thưởng thức sự hài hòa về màu sắc, hương vị . Sự hài hòa như tự nhiên chính là nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực Huế. Mỗi món ăn Huế đều đi kèm một loại nước chấm riêng biệt. Món bánh bèo có nước chấm hơi ngọt, cơm sen chấm nước tương nguyên chất, bánh cuốn vạn hoa và cơm âm phủ chấm nước tương chua ngọt.
Trong văn hóa ẩm thực Huế, cơm có thể chế biến thành nhiều món ngon lạ miệng, mang phong cách khác nhau. Trong đó không thể không kể tới cơm lá sen, thức cơm ngon miệng, cầu kì bậc nhất, từng được xếp vào hàng Ngự thiện dưới vương triều nhà Nguyễn. Cơm lá sen đòi hỏi nhiều nguyên liệu cùng kinh nghiệm chế biến, thể hiện nét tài hoa trong ẩm thực của người Huế.