Hiện nay, khái niệm “du học tại chỗ” đã không còn xa lạ đối với các bậc phụ huynh và học sinh, sinh viên Việt Nam. Việc theo học một chương trình đại học quốc tế ngay tại quê hương đang được xem là bài toán tối ưu được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Tuy nhiên, làm sao để có thể chọn du học tại chỗ có chất lượng thật sự vẫn là một thách thức đối với các bậc cha mẹ. Ý kiến từ những người đứng đầu các trường đại học, tổ chức du học hy vọng sẽ giúp cho độc giả có cái nhìn toàn diện hơn về con đường giáo dục này.
Giáo sư Võ Văn Sen, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh: Du học tại chỗ đáp ứng xu thế khách quan của ngành giáo dục
Ngày càng nhiều sinh viên muốn đi du học để có thể tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến của thế giới. Nhưng với chi phí 1, 2 tỉ đồng mỗi năm thì không phải gia đình nào cũng có điều kiện cho con em đi du học. Vì vậy, du học tại chỗ là cơ hội để những học sinh, sinh viên có điều kiện tài chính hạn chế được thụ hưởng nền giáo dục trình độ cao. Như vậy, có thể nói các chương trình du học tại chỗ đáp ứng xu thế khách quan của phụ huynh, học sinh đồng thời giúp bổ khuyết cho nền giáo dục trong nước để tạo ra một lực lượng lao động chất lượng cao. Điều này vô cùng cần thiết cho sự phát triển đất nước vì nguồn nhân lực là một trong ba yếu tố quan trọng cho sự phát triển đột phá của mô hình phát triển kinh tế quốc gia (cùng với thể chế thị trường và cơ sở hạ tầng). Sự có mặt của du học tại chỗ cũng là động lực để nền giáo dục trong nước nâng cao trình độ của mình nhằm tăng sức cạnh tranh trong thời đại mới.
Tuy nhiên, do khung pháp lý về giáo dục – đào tạo của chúng ta chưa thật hoàn chỉnh, những quy định về các chương trình đào tạo đại học, sau đại học còn nhiều bất cập nên chưa thể quản lý tốt về thị trường du học tại chỗ. Theo đó, chúng ta chưa khuyến khích được các tổ chức làm tốt và cũng chưa hạn chế được hoạt động của các tổ chức chất lượng kém. Thậm chí có một tổ chức không được công nhận ở Mỹ vẫn có thể hoạt động một cách dễ dàng tại Việt Nam. Kết quả là không ít học viên được cấp bằng Tiến sĩ Đại học Mỹ mà không thể giao tiếp bằng tiếng Anh! Thị trường du học tại chỗ còn nhiều bất cập như hiện nay ít nhiều sẽ làm giảm nguồn đóng góp đáng kể của các tổ chức du học tại chỗ.
Nếu đánh giá một cách khách quan thì phần lớn các chương trình du học tại chỗở Việt Nam hiện nay đều chỉở trình độ trung bình hoặc kém. Vì một thị trường du học tại chỗ kém ổn định, chưa gạn lọc được những cơ sở kém chất lượng thì khó mà thu hút các trường hàng đầu thế giới. Vì vậy, khi lựa chọn du học trong nước, phụ huynh và học sinh cần tự kiểm tra trình độ của trường ở nước sở tại thông qua website và các đánh giá trên mạng internet. Ngoài ra, phụ huynh có thể xác minh về chất lượng của chương trình liên kết đào tạo tại Cục Đào tạo với nước ngoài, thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh cũng cố gắng kết nối với các trường hàng đầu ở nước ngoài để mang đến một chương trình đào tạo chất lượng cho học viên. Trong mấy năm qua, chúng tôi đã tổ chức hơn 10 khóa chương trình Thạc sĩ Quản trị truyền thông liên kết với Đại học Stirling, một trong những trường hàng đầu tại Anh. Ngành Truyền thông của trường xếp hạng nhất tại Scotland và hạng bảy tại Anh quốc. Mỗi khóa chúng tôi chỉ tuyển từ sáu đến mười học viên, chi phí một khóa học khoảng từ 11-12 ngàn USD. Sắp tới, chúng tôi sẽ tiếp tục khai giảng Chương trình Thạc sĩ Ngôn ngữ học chuyên ngành Phương pháp Giảng dạy tiếng Anh liên kết với Đại học Benedictine, một trường chất lượng khá của Mỹ. Chương trình định hướng sẽ đào tạo ra đội ngũ giáo viên tiếng Anh chuyên nghiệp cho các trường học và các cơ sở giáo dục bậc đại học tại Việt Nam. Với đề cương giảng dạy đã được kiểm định và cung cấp bởi Đại học Benedictine, chương trình này hứa hẹn sẽ đem đến những kiến thức chuyên sâu và toàn diện trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh trong thời gian tới.
Bà Nguyễn Thụy Hoài Trâm, Trưởng phòng Tuyển sinh và Marketing, Đại học RMIT: Tương lai ở Việt Nam thì nên du học tại chỗ
Việc lựa chọn học trong môi trường quốc tế tại Việt Nam hay nước ngoài đều có mặt thuận lợi và khó khăn. Nhưng theo chúng tôi, nếu mục tiêu cuối cùng là làm việc tại Việt Nam thì chương trình du học tại chỗ sẽ thuận lợi hơn.
Chương trình du học tại chỗ sẽ cho sinh viên cơ hội lấy bằng cấp quốc tế mà vẫn không bị tách rời với môi trường trong nước. Sinh viên được cọ xát trong môi trường giao tiếp hoàn toàn bằng tiếng Anh, giảng viên đến từ nhiều quốc gia trên thế giới, tiếp cận với phương pháp dạy học và trang thiết bị theo tiêu chuẩn quốc tế ngay tại quê hương. Ngoài ra, sinh viên còn được học tập từ những tình huống kinh doanh thực tế tại bản địa, giảng viên thỉnh giảng là những chuyên gia trong nước và hiểu biết về văn hóa Việt Nam. Sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể sẵn sàng hòa nhập vào cuộc sống và môi trường làm việc trong nước nên thường được các nhà tuyển dụng tại Việt Nam đánh giá cao.
Mặt khác, chương trình du học tại chỗ thường thu hút sinh viên, vì với khả năng tài chính có hạn, người học vẫn có thể lấy bằng cấp quốc tế ngay trong nước. Hơn nữa sinh viên còn có cơ hội giao lưu, trao đổi hoặc học tại nước ngoài. Chẳng hạn như sinh viên tại Đại học RMIT có thể học một, hai học kỳ trao đổi tại RMIT, Melbourne hoặc một trong 200 đối tác của RMIT trên toàn thế giới với mức học phí như học tại Việt Nam. Sinh viên RMIT cũng luôn được khuyến khích tận dụng cơ hội học tập ở nước ngoài khi đang học đại học, ngay cả khi đang học một chương trình liên kết với đại học nước ngoài. Vì ngày nay, dù ở đâu trên thế giới, sinh viên cũng cần phải có kinh nghiệm lẫn trải nghiệm trong nước và thế giới để trở thành một công dân toàn cầu năng động.
Có thể thấy rằng hiện nay, số lượng trường đại học, cao đẳng, học viện và các chương trình giảng dạy tại Việt Nam rất phong phú cho phụ huynh và sinh viên lựa chọn. Điều quan trọng nhất là phải cân nhắc để lựa chọn cơ sở giáo dục có thể cung cấp chương trình, môi trường học tập phù hợp với mục tiêu, sở thích và giá trị của bạn. Theo chúng tôi, khi nghiên cứu chương trình du học tại chỗ thì phụ huynh, sinh viên hãy tìm hiểu cẩn thận không chỉ về bằng cấp mà cả những kinh nghiệm sống trong môi trường học quốc tế. Vì học về lý thuyết đôi khi không quan trọng bằng học cách làm người, trở thành một cá nhân sẵn sàng sống, làm việc và góp phần cho sự phát triển lớn mạnh của Việt Nam.
Tôi thường không so sánh chương trình du học tại chỗ của RMIT với các trường khác vì ưu điểm, nhược điểm của một chương trình học còn phụ thuộc vào mục tiêu của sinh viên. Tuy nhiên, tôi nghĩ môi trường du học tại chỗ của RMIT khá phù hợp với các sinh viên có mong muốn trở thành công dân toàn cầu. Một học sinh trong trường đã chia sẻ với tôi rằng học tập tại Đại học RMIT đã cho em sự tự tin và bằng cấp Úc thật sự chứ không phải là một chương trình liên kết. Em rất hào hứng được sống trong môi trường nói tiếng Anh chuẩn quốc tế tại đây. Ngoài ra, học kỳ trao đổi kinh nghiệm tại Mỹ đã mở ra cơ hội và trải nghiệm mới mẻ mà em chưa từng có trước đây.
- Tường Lam
