Ngày 7-11, Bộ Tài chính đã phát hành thành công trái phiếu Chính phủ kỳ hạn mười năm ra thị trường vốn quốc tế với tổng khối lượng 1 tỉ USD theo hình thức 144A/Quy chế S. Đây là lần phát hành trái phiếu quốc tế thứ ba từ trước đến nay của Việt Nam, đồng thời là lần phát hành trái phiếu quốc tế đầu tiên mà Chính phủ thực hiện trong năm năm trở lại đây.
Đợt chào bán trái phiếu này diễn ra đồng thời với giao dịch hoán đổi hai trái phiếu Chính phủ đã phát hành ra thị trường vốn quốc tế trước đó với hạn thanh toán đến vào các năm 2016 và 2020. Trái phiếu quốc tế của Chính phủ đạt mức lãi suất cố định 4,8%/năm, thấp hơn mức dự kiến là 5,125%/năm và cũng là mức lãi suất thấp nhất trong các đợt phát hành từ trước đến nay. Tổng trị giá đăng ký mua trái phiếu của Chính phủ của 437 nhà đầu tư quốc tế lên đến hơn 10,6 tỉ USD (gấp hơn mười lần lượng chào bán), trong đó các nhà đầu tư ở châu Á chiếm 17% lượng đăng ký, các nhà đầu tư ở châu Âu chiếm 28% và 55% còn lại thuộc về các nhà đầu tư ở Mỹ. Nếu phân loại theo loại hình nhà đầu tư thì có 84% nhà đầu tư là các công ty quản lý quỹ đầu tư, 12% là các ngân hàng, 4% còn lại là các công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí. Tổng mệnh giá đăng ký hoán đổi lại trái phiếu đã phát hành được chấp nhận mua lại là 726,626 triệu USD, trong đó mua lại 436,452 triệu USD trái phiếu phát hành năm 2005 và 290,174 triệu USD trái phiếu phát hành năm 2010.
Ba ngân hàng Deutsche Bank, HSBC và Standard Chartered Bank đóng vai trò tổ hợp quản lý cho đợt phát hành trái phiếu và giao dịch hoán đổi hoặc mua lại các trái phiếu cũ.Các ngân hàng BNP Paribas, Daiwa và Mizuho là đồng bảo lãnh phát hành.HSBC là ngân hàng thanh toán và phân phối trái phiếu.
Thành công của đợt phát hành trái phiếu nói trên thể hiện ở lãi suất phát hành thấp hơn so với trước và cả dự kiến ban đầu, giúp tiết kiệm được khoảng 32,5 triệu USD tiền thanh toán lãi trái phiếu Chính phủ trong mười năm sau. Việc hoán đổi được 54,4% giá trị gốc của trái phiếu quốc tế 2005 và 25,4% giá trị gốc của trái phiếu quốc tế phát hành năm 2010 với tổng lợi ích sau khi hoán đổi là 13,9 triệu USD góp phần cơ cấu lại nợ công theo hướng kéo dài thời hạn vay và giảm áp lực về nghĩa vụ trả nợ. Đồng thời, đợt phát hành trái phiếu này còn làm giảm đi rủi ro tái cấp vốn và rủi ro lãi suất đối với danh mục nợ nước ngoài của Chính phủ, chứng tỏ Việt Nam đã chủ động thực hiện nghiệp vụ quản lý rủi ro đối với danh mục nợ công, tiếp cận được với thông lệ quản lý nợ công của quốc tế.
Cùng với việc hai tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế có uy tín nâng hệ số tín nhiệm quốc gia của Việt Nam lên một bậc (Fitch nâng từ B+ lên BB-, còn Moody nâng từ B2 lên B1), thành công của đợt phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường vốn quốc tế trên đây đã giúp thiết lập mức lãi suất chuẩn thấp hơn nhiều so với trước, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước huy động vốn trên thị trường quốc tế với lãi suất hợp lý hơn. Trước thành công vượt mong đợi về lãi suất đối với trái phiếu Chính phủ và thị trường vốn quốc tế đang diễn biến rất thuận lợi, Bộ Tài chính đang nghiên cứu đề nghị phát hành thêm trái phiếu trong thời gian tới để tiếp tục chủ động tái cơ cấu danh mục nợ công hiện nay.
Nguyễn Thắng
