Năm 1969, tại “Quốc dân đại hội Palestine”, ông Arafat được chọn làm lãnh đạo toàn thể PLO và năm năm sau đó Liên đoàn Ả Rập nhìn nhận PLO như là đại diện duy nhất của người Palestine.
Ngày 15-11-1988, “Quốc dân đại hội Palestine” đơn phương ra tuyên ngôn độc lập, tuyên cáo nhà nước Palestine gồm lãnh thổ là khu vực Bờ Tây sông Jordan do Jordan nhượng lại, được khoảng 100 quốc gia thừa nhận.
Một tháng sau, tại Geneva, ông Arafat gián tiếp tuyên bố thừa nhận sự tồn tại của Israel trong phạm vi của các đường biên giới trước năm 1967. Điều này có nghĩa là Dải Gaza và Bờ Tây sông Jordan không thuộc về Israel. Hoa Kỳ và Israel hài lòng trước tuyên bố này.
Việc ông Arafat và PLO thừa nhận sự tồn tại của Israel là một diễn biến hợp xu thế của thời cuộc. Bởi trước đó vào tháng 3-1979, sau bao cuộc chiến tranh từ 1948-1956, rồi 1967, 1973, cuối cùng Ai Cập và Israel cũng đã ký hiệp định hòa bình, từ chỗ không nhìn nhận sự tồn tại của nhau đã chuyển sang sống chung hòa bình và hợp tác.
Từ sau tuyên bố Geneva, PLO lẳng lặng đàm phán với Israel để rồi tiến đến Hiệp định Hòa bình Oslo năm 1993. Ngày 13-9, Thủ tướng Israel lúc ấy là Yitzhak Rabin cùng chủ tịch PLO Yasser Arafat cùng ký kết hiệp định này tại thủ đô Washington. Chính quyền Palestine (PNA) được thành lập như là một nhà nước lâm thời của người Palestine và Yasser Arafat trở thành tổng thống của PNA.
Năm 2003, ông Arafat rút lui, trao ghế thủ tướng lại cho ông Abu Abbas sau này đắc cử tổng thống Chính quyền Palestine.
Đứng trước thử thách
Sáu mươi lăm năm sau khi thông qua kế hoạch phân chia Palestine thành hai nhà nước Israel và Palestine, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã tán thành một quy chế Nhà nước quan sát viên phi thành viên cho Palestine. Như vậy là từ nay người Palestine có thể tham gia các cuộc thảo luận của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và có một diễn đàn nói lên sự thống thiết của họ.
Giống như Vatican (Nhà nước quan sát phi thành viên duy nhất còn lại), Palestine có thể trực tiếp lưu hành những tài liệu chính thức về những cuộc họp có liên quan đến các nước thành viên hoặc các bên khác. Quy chế mới cũng cho phép Palestine trở thành thành viên đầy đủ của các cơ quan của Liên Hiệp Quốc như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) và Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên Hiệp Quốc (UNESCO).
Ông Yasser Arafat (phải) và Yitzhak Rabin
Tuy nhiên, Palestine cũng sẽ phải đương đầu với một loạt thách thức để có thể tận dụng quyết định lịch sử này. Trên thực tế, họ hầu như không có thêm quyền lực mới nào, vì vậy Palestine sẽ phải nỗ lực theo đuổi mục tiêu cuối cùng là trở thành thành viên đầy đủ của Liên Hiệp Quốc cho phép họ được hưởng toàn bộ quyền lợi như bất cứ nước thành viên nào khác, trong đó có quyền bảo trợ và bỏ phiếu các nghị quyết của đại hội đồng cũng như quyền ứng cử vào các vị trí quan trọng của Liên Hiệp Quốc. Quy chế này đòi hỏi phải được 9/15 nước Hội đồng Bảo an thông qua trước khi giành được đa số tương đối trong cuộc bỏ phiếu tại đại hội đồng.
Một khi vị thế của Palestine được nâng tầm, họ sẽ có địa vị ngang hàng với Israel trong các cuộc đàm phán hòa bình tương lai và như thế, một bản nghị quyết hai nhà nước cùng tồn tại song song sẽ có cơ hội tái sinh.
Chiến thắng của người dân Palestine hôm nay cũng cho thấy một thực tế không kém phần khắc nghiệt, đó là giấc mơ độc lập thực sự của họ còn rất xa khi trước mắt là vô vàn khó khăn chồng chất. Palestine chỉ đạt được độc lập chừng nào đạt được đàm phán hòa bình với Israel trong khi Tel Aviv đã cảnh báo rằng hành động của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vừa qua chỉ khiến trì hoãn giải pháp cuối cùng trong cuộc xung đột giữa Israel và Nhà nước Palestine.
Trong khi đó, Mỹ trước đây đã tuyên bố ngay từ đầu là Washington sẽ dừng viện trợ cho Palestine và một số khoản đóng góp của họ cho Liên Hiệp Quốc một khi Palestine được nâng quy chế Nhà nước quan sát viên. Kể từ năm 1994, Mỹ đã viện trợ cho chính quyền Palestine hơn 3,5 tỉ USD và hiện nay họ đang phong tỏa khoản tiền 200 triệu USD viện trợ phát triển cho Palestine.
Ngược lại, Liên minh châu Âu mới đây đã tuyên bố đứng về phía Palestine cả về mặt chính trị cũng như kinh tế và tuyên bố tiếp tục viện trợ 11,5 triệu euro cho cơ quan cứu trợ Liên Hiệp Quốc ở Gaza.
Trong lúc này, chính quyền Palestine vẫn chưa thể giải quyết các khó khăn về tài chính và tìm kiếm các khoản viện trợ để trang trải cho hoạt động. Nền kinh tế của Palestine hầu như phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài, sản xuất khó khăn vì điều kiện hạ tầng hầu như không có.
Khói bốc lên từ thành phố Gaza sau cuộc không kích của quân đội Israel
Với những thực tế này, hành trình đi đến độc lập của Palestine vẫn còn quá gian nan.
Hiện Israel vẫn chiếm đóng khu Bờ Tây và nắm quyền kiểm soát việc trao đổi hàng hóa lẫn việc đi lại của người dân Palestine qua Dải Gaza. Họ cũng sáp nhập Đông Jerusalem vào lãnh thổ của mình đồng thời xây thêm 3.000 ngôi nhà ở cả Đông Jerusalem và Bờ Tây.