Ngày 28-9, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu (OPEC) đồng thuận việc cắt giảm sản lượng dầu để cứu giá dầu đã sụt giảm hơn 50% so với lúc cao điểm vào năm 2014. Dầu thô đến tay người tiêu thụ dưới hình thức xăng, dầu diesel với giá cao hơn trước khiến cho sự gia tăng của mức cầu bị khựng lại. Riêng về các nhà máy lọc hóa dầu ở châu Á với vốn đầu tư và hoạt động dựa vào nguồn cung cấp dầu thô từ bên ngoài đang đứng trước nguy cơ làm ăn thua lỗ đến mức có thể phá sản. Khoản lợi nhuận mà họ kiếm được có thể giảm 40% so với năm trước. Trong quyết định mới nhất của mình, OPEC giảm sản lượng dầu thô từ 33,7 triệu thùng/ngày vào tháng 8-2016 xuống còn từ 32,5 triệu đến 33 triệu thùng/ngày.
Xét về lâu dài, sự cắt giảm sản lượng của OPEC sẽ tác động mạnh lên hoạt động của các công ty lọc hóa dầu châu Á. Tại Trung Quốc, trong tháng 8-2016, lợi nhuận của họ chỉ còn ở mức 2 USD/thùng so với gần 10 USD/thùng cách nay một năm (số liệu của hãng Bloomberg). Ở Singapore, các nhà lọc hóa dầu còn duy trì được mức lợi nhuận 5,4 USD/thùng với dầu thô nhập về từ Dubai (UAE). Chẳng những thế, ngành lọc hóa dầu của châu Á còn lo đến việc các thành viên OPEC sẽ thay đổi các khoản chiết trừ đã hứa hẹn nhằm duy trì thị phần của họ trên thị trường. Tháng 9-2016, dầu thô của hãng Arab Light (Ả Rập Saudi) chỉ giảm 1,1 USD/thùng cho người mua tại châu Á, so với mức giảm 3,75 USD/thùng vào tháng 1-2014. Trường hợp của Iran cũng tương tự, mức chiết giảm của họ chỉ còn 0,85 USD/thùng so với 3,96 USD/thùng vào tháng 1-2014. Theo Gaurav Bhandari, Giám đốc điều hành của Ngân hàng Đầu tư Goldman Sachs, giá dầu tăng cao sẽ tạo áp lực mạnh lên mức cầu sản phẩm dầu thô trong khi chi phí lọc hóa dầu cũng tăng lên, gây khó khăn cho các nhà sản xuất dầu tinh chế châu Á. Nhưng trong một chiều hướng lạc quan hơn, ông B.K. Namdeo, Giám đốc về lọc hóa dầu của Tập đoàn Quốc doanh Hindustan Petroleum Corp. (Ấn Độ), cho rằng thị trường dầu thô hiện được cung cấp thừa thãi đến mức nếu sản lượng bị cắt giảm, chưa chắc giá dầu tăng. Mặt khác, nếu giá dầu tăng, các nhà sản xuất dầu của Mỹ có thể gia tăng mức sản xuất của họ để buộc giá dầu phải hạ xuống.
Lê Nguyễn tổng hợp (DNSGCT)
