Hình ảnh những ngôi chợ rau quả tươi sống là một phần sinh động trong đời sống và thường được đưa vào các chương trình dạy nấu ăn hay thông tin hướng dẫn du lịch và cả sách.
Thế nhưng, đối với Sharath Loganathan – cựu sinh viên của Viện Quản trị Ấn Độ, đồng sáng lập viên của Công ty startup Ninjacart – những lần đến thăm các chợ rau quả ở quê nhà Ấn Độ đã khiến anh nhìn thấu rõ hơn “phía tối” của trải nghiệm này. Sharath bị sốc với lượng rau quả và trái cây bị vứt bỏ. “Khi đến chợ, chúng tôi nhận thấy nó hoàn toàn hỗn loạn. Rất nhiều rau quả đang nằm đó như rác và mọi người giẫm đạp lên chúng”, anh nhớ lại.
Thật khó để thống kê cụ thể là có bao nhiêu thực phẩm bị lãng phí ở Ấn Độ do thiếu thốn cơ sở hạ tầng. Một báo cáo xuất bản năm 2011 của Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc ước tính: tỷ lệ lãng phí rau quả (sau khi thu hoạch cho đến lúc phân phối) ở các nước châu Á đang phát triển như Ấn Độ là 45%. Ở những quốc gia mà nhiều hộ gia đình vẫn phụ thuộc vào nông nghiệp như nguồn mưu sinh chính thì sự lãng phí này là quá xa hoa.
Thirukumaran Nagaranjan, một bạn đồng học đã cùng với Sharath sáng lập Ninjacart, cũng nhận ra lỗ hổng quá rõ trong hệ thống cung ứng của thị trường rau quả: “Có thể nhận ra sự thiếu hiệu quả trong hầu như mọi khía cạnh với quá nhiều khâu trung gian, cũng như sự thiếu minh bạch về giá cả. Sản phẩm của người nông dân qua tay rất nhiều người trước khi đến được người tiêu dùng cuối cùng. Hệ quả là người làm nông rất khó kiếm được tiền trong bối cảnh này. Chúng tôi cảm thấy đây là một thị trường tiềm năng, có quy mô rất lớn và chưa được khai thác. Nếu vận dụng được công nghệ và tổ chức hiệu quả thì chúng ta sẽ nhận được thêm nhiều giá trị”.
Và Ninjacart đã ra đời từ đó. Đây là một sàn giao dịch trực tuyến, nơi mà các nhà bán lẻ và người bán buôn có thể tìm nguồn trái cây và rau củ đến trực tiếp từ nhà nông. Ninjacart đã thành công nhờ loại bỏ những người trung gian và các khâu môi giới. Startup này tạo một nền tảng “phát hiện giá cân bằng”, bảo đảm rằng sản phẩm đến được khách hàng thông qua một chuỗi cung ứng hiệu quả, dựa vào công nghệ. Bằng cách này, họ đã tạo được một tình huống “win-win”.
Kartheeswaran K K – một sáng lập viên khác của Ninjacart, cho biết: “Công nghệ tham gia vào từng bước đi của Ninjacart. Mỗi khâu vận hành ở Ninjacart đều diễn ra với sự kiểm soát của công nghệ. Tất cả thông tin về kế hoạch, bán hàng và vận hành nhà kho đều được lưu trữ trong hệ thống. Mọi món hàng và hoạt động đều được cập nhật và kiểm tra gần như ngay lập tức. Chúng tôi có một giao diện web và nhiều ứng dụng di động”.
Người nông dân (nhà cung cấp) cũng có thể bán sản phẩm của họ cho Ninjacart với giá tốt hơn do không phải qua các khâu trung gian. Họ được thanh toán ngay qua chuyển khoản ngân hàng và khỏi phải lo lắng vì sự bấp bênh của thị trường, giá cả trồi sụt bất thường. Ninjacart cũng gửi đội xe, thùng chứa đến tận nơi và tập kết hàng về các trung tâm của họ mà không tính phí. Các chủ cửa hàng và chủ nhà hàng (khách hàng) thì mua được rau quả tươi ngon, được giao hàng tận nơi với mức giá cạnh tranh mà không phải tìm đến tận chợ đầu mối từ sáng sớm.
Những món hàng dễ thối rữa sẽ được giao trong vòng 12 giờ sau thời điểm đặt hàng và trong vòng hai đến ba ngày với những món hàng chậm thối rữa hơn”, Thirukumaran nói. Công ty cũng chú trọng và đầu tư nhiều để bảo đảm điều kiện vệ sinh trong quá trình thu hoạch và vận chuyển sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Ninjacart cũng tổ chức các hội thảo để huấn luyện nhà nông về sự vận hành của thị trường, cơ chế định giá công bằng và cách thức mà công ty này mang sự minh bạch vào quy trình chung. Họ cũng cùng với người nông dân thảo luận về các loại hạt giống và những phương pháp làm nông để có được năng suất tốt.
Khi có ai đó quyết tâm “phá vỡ” một thị trường và mang lại tính hiệu quả thì chắc chắn những người khác đang bám rễ trong hệ thống sẽ cảm thấy khó chịu. Trong trường hợp của Ninjacart, các đơn vị trung gian trong hệ thống chợ truyền thống và vận tải địa phương chính là những đối tượng “không vui” đó. Thậm chí, các thành viên của công ty đã nhận được những cú điện thoại đe dọa. Nhưng, với quyết tâm của họ và cả những người nông dân, startup này đã nhanh chóng phát triển.
Mới đây, Ninjacart đã tiến hành thành công vòng gọi vốn series B do các quỹ đầu tư cam kết với lĩnh vực nông nghiệp như Accel US và Syngenta Ventures. RainMaker Group là nhà tư vấn tài chính cho họ trong vòng gọi vốn này. Ninjacart muốn sử dụng nguồn vốn mới để mở rộng đến các thành phố như Mumbai, Delhi và đưa mạng lưới trung tâm phân phối của họ lên con số trên 200, đồng thời cải thiện công nghệ trong chuỗi cung ứng, lưu trữ, bảo quản hàng hóa và đóng gói sản phẩm. Với quy trình tự động hóa và được tổ chức hợp lý, startup này cho rằng họ có thể nâng thu nhập của người nông dân lên 20%.
