Năm 2023 đánh dấu sự trở lại của nhiều nhà làm phim nổi tiếng như Martin Scorsese, Christopher Nolan và Wes Anderson. Các tác phẩm nổi bật năm nay cho thấy tầm nhìn, quan điểm về xã hội và đạo đức, giúp con người tiến đến tương lai tốt đẹp, tiếp thêm niềm tin vào bản thân, hơn hẳn những gì chúng ta có thể tưởng tượng.
Các nhà phê bình của trang IndieWire đã chọn ra các tác phẩm điện ảnh hay nhất năm nay. Ngoài top 10, một số phim hay nhất của năm được trang IndieWire bình chọn còn có: “A Thousand and One” (đạo diễn A.V. Rockwell), “Oppenheimer” (đạo diễn Christopher Nolan), “Killers of the Flower Moon” (đạo diễn Martin Scorsese), “La Chimera” (đạo diễn Alice Rohrwacher), “Spider-Man: Across the Spider-Verse” (đạo diễn Joaquim Dos Santos, Kemp Powers và Justin K. Thompson), “Are You There God? It’s Me, Margaret” (đạo diễn Kelly Fremon Craig),…
Phim “Past Lives”
Đạo diễn và biên kịch: Celine Song
Diễn viên: Greta Lee, Teo Yoo, John Magaro…
Phim đã đoạt 19 giải thưởng và 71 đề cử, đáng chú ý là giải Phim hay nhất – giải thưởng cao nhất tại Lễ trao giải Gotham 2023.
“Past Lives” xoay quanh câu chuyện của Na Young hay Nora (Greta Lee) và người bạn thanh mai trúc mã của cô là Hae Sung (Yoo Teo).
Họ quen biết nhau với thứ tình cảm trong sáng, đẹp đẽ từ những ngày thơ ấu. Một ngày, Nora cùng gia đình di cư đến Mỹ và định mệnh chia cắt họ. Và 20 năm sau, họ gặp lại nhau tại Mỹ, nhưng lúc này Nora đã trở thành vợ của Arthur (John Magaro).
Tác phẩm lược bỏ mọi kịch tính để đào sâu việc mỗi người tìm thấy chính mình thông qua tình yêu. Phim không có cao trào hay xung đột, ghi điểm ở sự nhẹ nhàng, chân thực mà người xem có thể bắt gặp trong cuộc sống. Những đoạn đối thoại giản dị, không lên gân nhưng vẫn khiến nhiều khán giả ấn tượng.
Phim “The Taste of Things”
Đạo diễn: Trần Anh Hùng
Biên kịch: Marcel Rouff, Trần Anh Hùng
Diễn viên: Juliette Binoche, Benoît Magimel, Emmanuel Salinger
Phim đã đoạt 5 giải thưởng và 11 đề cử, đáng chú ý là giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes 2023.
“The Taste of Things” lấy bối cảnh Pháp năm 1885. Phim kể về cuộc đời của Dodin Bouffant (Magimel đóng), một đầu bếp xuất sắc, sống với cô phụ bếp riêng – Eugénie và cũng là người yêu mình trong hơn 20 năm. Khi Eugénie tỏ ra không sẵn lòng cưới Dodin, anh đã quyết định làm một việc mà mình chưa từng làm trước đây, đó là vào bếp tự tay nấu ăn cho cô.
Hai nhân vật chính thể hiện ngôn ngữ tình yêu qua những cuộc trò chuyện về nấu ăn. Họ hòa hợp cả về bản năng, trí tuệ lẫn khát vọng. Diễn viên Juliette Binoche và Benoît Magimel phối hợp ăn ý trong nhiều phân đoạn, diễn tả trọn vẹn cảm xúc nhân vật qua hành động và biểu cảm gương mặt.
Phim “Asteroid City”
Đạo diễn: Wes Anderson
Biên kịch: Wes Anderson, Roman Coppola
Diễn viên: Jason Schwartzman, Scarlett Johansson, Tom Hanks
Phim lấy bối cảnh năm 1955, xoay quanh một thị trấn sa mạc hư cấu của Mỹ trở thành nơi tổ chức hội nghị Junior Stargazer. Tại đây, các học sinh và phụ huynh tụ tập để thi thố và vui chơi giải trí.
Tác phẩm pha trộn nhiều thể loại, chủ đề. Lấy bối cảnh một dự án khoa học viễn tưởng, phim có nhiều tình tiết gây cười lẫn châm biếm. Dù mang màu sắc tươi sáng, đạo diễn đào sâu vào cách mỗi nhân vật khám phá và đối mặt với nỗi đau, và cách mỗi người xử lý nó một cách độc đáo. Wes Anderson khéo léo kết hợp những yếu tố trên, khiến phim có sự liền mạch, mang tiết tấu lôi cuốn.
Phim “The Boy and the Heron”
Đạo diễn và biên kịch: Hayao Miyazaki
Diễn viên: Soma Santoki, Masaki Suda, Kô Shibasaki
Phim đã đoạt 5 giải thưởng và 21 đề cử, đáng chú ý là giải Phim hoạt hình hay nhất của Boston Society of Film Critics Awards
“The Boy and the Heron” là tác phẩm đánh dấu màn tái xuất sau 10 năm của bậc thầy hoạt hình Nhật Bản Hayao Miyazaki kể từ bộ phim The Wind Rises phát hành vào năm 2013. Mặc dù trong quá khứ, vị đạo diễn nổi tiếng có không ít lần thông báo về ý định nghỉ hưu thế nhưng ông vẫn tiếp tục cho ra mắt những tác phẩm mới theo kiểu tự truyện.
Lấy bối cảnh nước Nhật vào Thế chiến thứ hai năm 1943, bộ phim đưa người xem vào câu chuyện của Mahito, cậu bé khát khao đi tìm mẹ và vô tình lọt vào thế giới nơi sự sống và cái chết cùng tồn tại.
IndieWire và nhiều chuyên trang điện ảnh đánh giá tác phẩm là một trong những bộ phim hoạt hình hay nhất của Miyazaki. Anime News Network cho rằng phim không chỉ đặt ra câu hỏi “Sống thế nào?”, mà khiến người xem phải suy nghĩ làm sao có thể sống tiếp khi những người yêu thương qua đời.
Phim “May December”
Đạo diễn: Todd Haynes
Biên kịch: Samy Burch, Alex Mechanik
Diễn viên: Natalie Portman, Chris Tenzis, Charles Melton
Phim đã đoạt 10 giải thưởng và 59 đề cử, đáng chú ý là giải Kịch bản hay nhất dành cho Samy Burch tại Lễ trao giải Gotham 2023
Đạo diễn Todd Haynes tiếp tục cho thấy khả năng mô tả sự đa diện của cuộc sống. Cũng như phim nổi tiếng trước đây của ông là “Carol”, “May December” xoáy sâu vào tâm lý nữ giới. Tác phẩm diễn tả phụ nữ vừa là nạn nhân của những áp đặt xã hội, vừa là kẻ áp đặt người khác trong ảo tưởng về mối quan hệ.
“May December” là câu chuyện thú vị hiếm có về hai phụ nữ khác biệt bị lôi cuốn lẫn nhau, dự án ban đầu đến với Haynes một cách không ngờ, bởi nó là ý tưởng từ Natalie Portman và ê-kíp sản xuất của cô. Haynes chưa từng làm việc với Portman trước đó dù cô là một trong những gương mặt tài năng nhất thế hệ mình. Tuy nhiên, còn một vai nữ chính khác “khó đoán, khó nắm bắt” chẳng kém, và Haynes liền nghĩ ngay tới Julianne Moore trong lần hợp tác thứ tư trải qua ba thập kỷ với nhiều thăng trầm. Quá trình “May December” hình thành, đến với thánh đường Croisette, cũng như màn kết hợp ấn tượng từ phim còn chứa đầy yếu tố bất ngờ khác…
Nằm trong Top 3 phim được yêu thích nhất LHP Cannes lần thứ 76, bộ phim của hai ngôi sao Natalie Portman và Julianna Moore dù không thắng giải vẫn mang về hợp đồng bản quyền sáng giá – Netflix đã chi 11 triệu USD mua bản quyền phát hành bộ phim.
Phim “Poor Things”
Đạo diễn: Yorgos Lanthimos
Biên kịch: Tony McNamara, Alasdair Gray
Diễn viên: Emma Stone, Mark Ruffalo, Willem Dafoe
Phim đã đoạt 15 giải thưởng và 99 đề cử, đáng chú ý là giải Sư Tử Vàng tại Liên hoan phim Venice
Nội dung xoay quanh Bella (Emma Stone), cô gái được nhà khoa học Dr. Godwin Baxter (Willem Dafoe) hồi sinh từ cõi chết. Cảm thấy ngột ngạt bởi sự bao bọc của Baxter, Bella bỏ trốn cùng Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo), một luật sư láu cá và ranh mãnh. Từ đó, cô dấn thân vào những cuộc phiêu lưu bí ẩn. Thoát khỏi những định kiến của thời đại, Bella đòi hỏi sự bình đẳng và giải phóng.
“Poor Things” được giới chuyên môn nhận xét tích cực. IndieWire đánh giá tác phẩm là phim hay nhất trong sự nghiệp của Lanthimos. Nhà phê bình Peter Bradshaw của Guardian chấm tác phẩm 5/5 sao, nói đạo diễn người Hy Lạp đưa diễn xuất của Emma lên tầm cao mới.
Đạo diễn Yorgos Lanthimos cho biết bộ phim sẽ không tồn tại nếu không có Emma Stone. Nữ diễn viên chính cũng là nhà sản xuất của phim.
Phim “Passages”
Đạo diễn: Ira Sachs
Biên kịch: Mauricio Zacharias, Ira Sachs, Arlette Langmann
Diễn viên: Franz Rogowski, Ben Whishaw, Adèle Exarchopoulos
Phim đã đoạt 2 giải thưởng và 10 đề cử
Tác phẩm kể về mối quan hệ của một cặp đồng tính nam – đạo diễn người Đức Tomas (Franz Rogowski) và thợ in người Anh Martin (Ben Whishaw). Tại bữa tiệc, Tomas khiêu vũ với Agathe (Adèle Exarchopoulos) vì Martin từ chối nhảy cùng. Sau đó, Tomas bắt đầu thích Agathe, qua đêm tại nhà cô. Từ đây, tình yêu giữa Tomas và Martin dần rạn nứt.
“Passages” khai thác mối quan hệ tay ba, khiến người xem đồng cảm trong những phân đoạn cãi vã hay khi nhân vật cảm thấy cô độc. Câu chuyện phim đầy tính nghệ thuật và phức tạp về ba con người phải đối mặt với đạo đức của chính mình.
Các nhà phê bình ca ngợi màn diễn xuất của Franz Rogowski trong phim khi diễn tả chân thật cảm xúc khi đối mặt với sự liều lĩnh, coi thường cảm xúc của những người xung quanh, bao gồm cả chồng mình và người phụ nữ đã mê hoặc anh ta. Điều tồi tệ nhất chính là anh gây ra một nỗi đau sâu sắc cho mọi người nhưng khán giả vẫn có thể cảm thông cho nhân vật này.
Phim “Anatomy of a Fall”
Đạo diễn: Justine Triet
Biên kịch: Justine Triet, Arthur Harari
Diễn viên: Sandra Hüller, Swann Arlaud, Milo Machado Graner
Phim đã đoạt 22 giải thưởng và 41 đề cử, đáng chú ý là giải Cành Cọ Vàng tại Liên hoan phim Cannes 2023
Phim kể về Sandra và Samuel – cặp vợ chồng đang gặp khó khăn trong hôn nhân. Thành công liên tục của Sandra trong giới văn đàn là nguồn cơn ghen tị với Samuel, người đã dành nhiều năm cố gắng viết cuốn sách của mình nhưng cảm thấy bị kìm hãm bởi tham vọng của người vợ. Tất cả trở nên căng thẳng khi Samuel cáo buộc Sandra ăn cắp ý tưởng của anh ấy và nói rằng cô ấy đã đẩy mọi trách nhiệm nuôi dạy con cái lên chồng.
Bộ phim mô tả khá rõ cái tôi và sự kiêu ngạo của Sandra và rõ ràng là Samuel cảm thấy không thỏa đáng với vợ mình. Mối quan hệ của họ bắt đầu rạn nứt sau khi cậu con trai Daniel bị khiếm thị do một tai nạn, sau đó Sandra bị bắt quả tang đang lừa dối Samuel.
Nhưng đó chưa phải là kịch tính của bộ phim, một ngày người ta phát hiện Samuel đã chết và dĩ nhiên, nghi phạm duy nhất chính là Sandra, khi cô bị nghi ngờ đẩy chồng mình ra khỏi tầng cao nhất của ngôi nhà.
Bối cảnh phòng xử án trong tác phẩm giành giải Cành Cọ Vàng Cannes 2023 “Anatomy of a Fall” trở thành nơi để đạo diễn khai thác nhiều câu chuyện trong xã hội. Đạo diễn, Justine Triet chọn cách khai thác góc khuất cuộc sống qua lời kể của bị can, nhân chứng và những người liên quan.
Tác phẩm gợi lên nhiều vấn đề trong xã hội, như bình đẳng giới, công lý cho mọi người, chuyện sáng tạo nghệ thuật và điều kiện kinh tế, mâu thuẫn giữa niềm tin và sự lựa chọn. Xuyên suốt phim, đạo diễn đặt nhiều câu hỏi để người xem có suy nghĩ, chiêm nghiệm.
Phim “All of Us Strangers”
Đạo diễn: Andrew Haigh
Biên kịch: Andrew Haigh, Taichi Yamada
Diễn viên: Andrew Scott, Paul Mescal, Carter John Grout
Phim đã đoạt 11 giải thưởng và 22 đề cử
“All of Us Strangers” là một trong vài bộ phim được đánh giá cao nhất ở Liên hoan phim Telluride, tác phẩm về đề tài đồng tính của đạo diễn Andrew Haigh gây xúc động mạnh mẽ cho khán giả. Bộ phim tinh tế và đầy cảm xúc này kể về câu chuyện tình giữa một nhà biên kịch Adam (Andrew Scott) và anh chàng hàng xóm Harry (Paul Mescal) khi họ gặp nhau trong căn hộ của Harry. Và cũng ở đây, anh tình cờ phát hiện ra một bí ẩn về bố mẹ đã mất của mình.
Một câu chuyện tình nảy nở được lồng trong một câu chuyện về chấn thương gia đình từ quá khứ, tính hiện thực và siêu nhiên cùng đan xen, sự đau lòng và hy vọng cùng song hành… làm nên một bộ phim xúc động ngọt ngào và đồng thời cũng mang đến những màn trình diễn xuất sắc. Cả bốn diễn viên trẻ tham gia bộ phim này là Andrew Scott, Paul Mescal, Jamie Bell và Claire Foy đều được đánh giá cao.
Phim “The Zone of Interest”
Đạo diễn: Jonathan Glazer
Biên kịch: Martin Amis, Jonathan Glazer
Diễn viên: Sandra Hüller, Christian Friedel, Freya Kreutzkam
Phim đã đoạt 15 giải thưởng và 47 đề cử, đáng chú ý là phim thắng Giải thưởng Lớn và giải FIPRESCI tại Liên hoan phim Cannes 2023
Phim xoay quanh một gia đình Đức quốc xã sống cạnh trại tập trung Auschwitz. Trong đó, Rudolf Hoss-chỉ huy trại tập trung – và vợ Hedwig đang cố gắng xây dựng một cuộc sống mơ ước cho gia đình của họ tại một ngôi nhà và khu vườn bên cạnh trại tập trung này.
Bộ phim được giới phê bình đánh giá là mang tính bước ngoặt và không ngại những ý tưởng khó. Là phim về nạn diệt chủng Do Thái làm theo cách khác biệt, “The Zone Of Interest” cho thấy hiệu quả đáng kinh ngạc của đạo diễn Glazer trong việc kiểm soát cách kể chuyện qua giọng điệu và hình ảnh.
“Killers of the Flower Moon” được NBR chọn là phim hay nhất năm 2023
Ủy ban Quốc gia về Phê bình điện ảnh (National Board of Review – NBR) đã vinh danh “Killers of the Flower Moon” của đạo diễn Martin Scorsese là phim hay nhất năm 2023
Killers of the Flower Moon vượt qua nhiều cái tên như Oppenheimer, The Holdovers, Poor Things hay Maestro để giành chiến thắng này.
NBR còn trao giải cho một số tác phẩm khác. “The Holdovers” do Alexander Payne đạo diễn chiến thắng ở ba hạng mục, gồm Kịch bản gốc xuất sắc cho biên kịch David Hemingson, Nam chính xuất sắc cho Paul Giamatti và Nữ diễn viên phụ xuất sắc (DaVine Joy Randolph).
“Poor Things” của đạo diễn Yorgos Lanthimos giành giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc, Mark Ruffalo đoạt Nam diễn viên phụ xuất sắc. “Anatomy of a Fall” và “Still: A Michael J Fox Movie” lần lượt chiến thắng ở hạng mục phim quốc tế và phim tài liệu xuất sắc.
NBR được thành lập năm 1909 tại thành phố New York, và năm 1929, NBR là tổ chức đầu tiên chọn ra các tác phẩm nói tiếng Anh và phim quốc tế hay nhất hàng năm, có sức ảnh hưởng đến nhiều nhà làm phim và giới chuyên môn.
Để chọn ra các giải thưởng, NBR gửi phiếu bầu tới hơn 122 thành viên, gồm những người yêu điện ảnh, nhà làm phim, chuyên gia và học giả ở New York.
Trong ba thập niên qua, tác phẩm đoạt giải cao nhất của NBR thường lọt vào vòng đề cử cuối cùng của giải Oscar cho Phim hay nhất. Năm ngoái, “Top Gun: Maverick” của đạo diễn Joseph Kosinski là phim hay nhất do NBR bình chọn, nhận sáu đề cử Oscar 2023 trong đó có Phim xuất sắc.
