Sở Giao dịch Năng lượng Quốc tế Thượng Hải sẽ sớm cho giao dịch qua các hợp đồng thanh toán theo kỳ hạn về dầu thô niêm yết bằng đồng nhân dân tệ. Những hợp đồng này sẽ hợp lý hóa và củng cố tiến trình bán dầu cho Trung Quốc trả bằng nhân dân tệ mà Nga đã bắt đầu thực hiện sau các lệnh trừng phạt của phương Tây hồi năm 2014. Điều đó cũng cho phép các nước sản xuất dầu mỏ khác trên thế giới bán dầu lấy nhân dân tệ thay vì USD.
Hợp đồng thanh toán theo kỳ hạn về dầu thô là hợp đồng hàng hóa đầu tiên tại Trung Quốc mở cửa cho các quỹ đầu tư, công ty môi giới và công ty dầu mỏ. Việc tránh giao dịch bằng USD có thể cho phép các nước xuất khẩu dầu mỏ, như Nga và Iran chẳng hạn, tránh các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Để biến dịch vụ này trở nên hấp dẫn hơn, Trung Quốc đã gắn hợp đồng thanh toán theo kỳ hạn về dầu thô với việc chuyển đổi một cách dễ dàng đồng nhân dân tệ sang vàng, thực hiện tại Sở Giao dịch Thượng Hải và Hongkong.
Theo Wang Zhimin, Giám đốc Trung tâm Toàn cầu hóa và Hiện đại hóa của Viện Kinh tế và Ngoại thương Trung Quốc, khả năng chuyển hợp đồng thanh toán theo kỳ hạn từ nhân dân tệ sang vàng sẽ mang lại cho các hợp đồng này của Trung Quốc một lợi thế cạnh tranh.
Hiện nay, Nga, Iran và những nước sản xuất dầu mỏ khác có thể bán dầu cho Trung Quốc lấy nhân dân tệ hoặc đồng rúp, tránh hoàn toàn việc sử dụng USD. Sự thay đổi này sẽ diễn ra trong thời gian tới khi hợp đồng thanh toán theo kỳ hạn về dầu mỏ bằng nhân dân tệ chính thức được thực hiện.
Trong tháng 10-2017, Trung Quốc và Nga đã thiết lập một hệ thống thanh toán cân đối giữa đồng nhân dân tệ và đồng rúp để giảm bớt các nguy cơ thanh toán đối với dầu mỏ và các mặt hàng khác.
Việc bán dầu và khí đốt của Nga cho Trung Quốc đã được thực hiện bằng đồng rúp và nhân dân tệ kể từ khi Mỹ cô lập Qatar trong vùng vịnh Persian. Vốn là nước cung cấp chính về khí tự nhiên hóa lỏng cho Trung Quốc, nước này đã quay sang định giá bằng nhân dân tệ.
Trung Quốc cũng gây sức ép mạnh để Saudi Arabia phá vỡ thỏa thuận ký năm 1974 với Washington và bán dầu lấy nhân dân tệ.
Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới. Cho tới nay, việc kiểm soát các thị trường tài chính thanh toán theo kỳ hạn về giao dịch dầu mỏ là lĩnh vực dành riêng được sự giám sát chặt chẽ của các ngân hàng Phố Wall và của các thị trường tài chính thanh toán theo kỳ hạn tại New York, London và một số nơi khác cũng do những ngân hàng này kiểm soát.
Sự nổi lên của Thượng Hải với vai trò là trung tâm lớn của các giao dịch hợp đồng dầu mỏ thanh toán theo kỳ hạn dựa trên đồng nhân dân tệ, có thể làm suy yếu đáng kể sự thống trị của đồng USD trong thương mại dầu mỏ.
