Một thiết bị cảm biến hiệu quả mới có thể đánh hơi được những nạn nhân bị kẹt trong các tòa nhà đổ nát.
Chó được xem như những người bạn thân thiết của con người. Điều đó đặc biệt đúng sau một thảm họa, chẳng hạn như một trận động đất.
Khi các tòa nhà sụp đổ, những con chó tìm kiếm và cứu hộ đã giúp tìm ra những người bị mắc kẹt bên dưới đống đổ nát. Những chiếc mũi tuyệt vời của chó có thể đánh hơi thấy mùi của những người còn sống sót.
Hiện nay, các nhà khoa học đã phát triển một loại công cụ điện tử có thể làm được điều tương tự. Nó phát hiện ra mùi với một mức độ hoàn toàn mới hoặc có thể nói là ở những cấp độ mùi cực kỳ thấp.
Thiết bị mới là một loại mũi điện tử tên E-nose. Giống như phiên bản mũi chó, mũi điện tử này có thể phát hiện các dấu hiệu hóa học của sự sống.
Chẳng hạn như những mùi bao gồm những chất như acetone, amoniac, isoprene, hơi nước và carbon dioxide. Mọi người đều thở ra một lượng nhỏ những chất này hoặc phóng thích chúng từ làn da của họ.
Các nhà nghiên cứu ở châu Âu đã phát triển một thiết bị có thể phát hiện được những mức độ cực thấp của các hợp chất này.
Công cụ bao gồm ba bộ cảm biến nhóm được thiết kế và thêm hai bộ cảm biến do họ trang bị thêm. Khi những hóa chất nào đó chạm vào vật liệu trên các cảm biến, một phản ứng xảy ra. Phản ứng này tạo ra tín hiệu điện.
Khi xảy ra cùng nhau, chỉ cần một lượng nhỏ các hợp chất này cũng có thể giúp phát hiện được một số những người sống sót dưới đống đổ nát. Kết quả của nhóm nghiên cứu đã được đăng trên tờ Analytical Chemistry.
Mũi điện tử nhận biết
Đây không phải là lần đầu tiên các kỹ sư phát triển một thiết bị như vậy. Tuy nhiên, những mẫu trước đó còn cồng kềnh và tốn kém. Chúng cũng không thể phát hiện được ở mức độ thấp từ mùi của các hợp chất nơi mục tiêu.
Các cảm biến mới này có giá thành rẻ và đủ nhỏ để vừa vặn với một thiết bị cầm tay. Thậm chí một thiết bị bay không người lái (drone) có thể mang chúng bay phía trên hiện trường xảy ra thảm họa.
Thiết bị có thể phát hiện được dấu vết cực kỳ mờ nhạt của nhiều hợp chất trong cùng một lúc. “Có thể làm được điều này, trong một thiết bị nhỏ như vậy, là một khám phá quan trọng. Lý tưởng nhất, công nghệ này có thể thay thế chó tìm kiếm và cứu nạn”, Sotiris Pratsinis nói. Ông là kỹ sư hóa học thuộc Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Zurich. Pratsinis đã giúp chế tạo thiết bị.
Cùng nhau đánh hơi
Stephen Taylor, kỹ sư điện thuộc Đại học Liverpool ở Anh, cho rằng có thể sẽ còn quá sớm để rút về những chú chó cứu hộ. Đúng hơn, chó và các thiết bị điện tử có thể làm việc cùng với nhau.
Ông nói thêm: “Tôi thấy trước rằng một máy cảm biến như vậy có thể hợp tác chung với lũ chó để đánh hơi tìm kiếm các nạn nhân”.
- Xem thêm: Trí thông minh nhân tạo
Ông Taylor cũng chỉ ra một số hạn chế tiềm ẩn của các cảm biến hóa học. “Những E-nose rất hữu ích, nhưng chúng có khuynh hướng dễ mất ổn định và bị nhiễu. Các nhà nghiên cứu sẽ cần phải kiểm tra các mũi điện tử bên ngoài phòng thí nghiệm để bảo đảm chúng đáng tin cậy”.
Chó cứu hộ có thể đánh hơi những người đang bị mắc kẹt, một số chó có khả năng đánh hơi được các xác chết.
Trong mỗi trường hợp, việc huấn luyện những con chó như vậy cần có thời gian và tài chính. Một ngày nào đó, các E-nose có thể thay thế những mũi ướt của chó để tìm kiếm và cứu hộ.
Hiện nay, khi thiên tai xảy ra, các thiết bị điện tử như vậy có thể hợp tác với những chú chó để có thể làm tốt hơn công việc cứu người.
