Các bộ trưởng nội vụ khối EU cuối tuần qua đã bắt đầu họp bàn về việc ngưng thực hiện Hiệp ước tự do đi lại Schengen trong vòng hai năm, liên quan đến 22 quốc gia EU và bốn nước Đông Âu, để đối phó với cuộc khủng hoảng di dân. EU cho rằng những lỗ hổng an ninh nghiêm trọng tại biên giới Hy Lạp và nhiều nước khác đang đe dọa toàn khu vực.
Theo báo Financial Times, thông tin này rò rỉ từ văn bản thảo luận mà Luxembourg, chủ tịch luân phiên của EU, chuẩn bị cho cuộc họp các bộ trưởng nội vụ trong khối. Đây là biện pháp khẩn cấp nhất được quy định tại điều 26 Hiệp ước Schengen. Nó cho thấy sức ép chính trị nặng nề từ làn sóng 1,2 triệu người di cư đổ vào châu Âu chỉ trong năm nay.
Việc “đóng băng” hoàn toàn khối các nước trong Schengen có nhiều lợi thế hơn là cấm cửa vài thành viên đơn lẻ, quy trình tốn thời gian ít nhất ba tháng.
Biện pháp này nếu được thực hiện sẽ tạo điều kiện cho các nước như Đức, Áo, Pháp, Thụy Điển siết chặt và gia hạn những biện pháp kiểm soát biên giới tạm thời đã được Ủy ban châu Âu (EC) phê chuẩn.
Đề xuất được đưa ra sau khi EU liên tục cảnh báo Hy Lạp phải xem xét lại phương án đối phó của nước này với cuộc khủng hoảng người di cư và tìm kiếm sự trợ giúp bên ngoài hoặc có thể bị đình chỉ tham gia khu vực Schengen.
Nhưng kiến nghị của Luxembourg không chỉ dừng lại ở Hy Lạp, nhiều nước khác trong khối Schengen cũng nằm trong nhóm có nguy cơ.
Giáo sư Christophe Bouillard, thuộc Viện Nghiên cứu chính trị Grenoble, đánh giá: “Việc xem lại thỏa thuận Schengen sẽ khiến cả thế giới thấy rằng không có sự tin tưởng thật sự giữa các quốc gia châu Âu cũng như các nước không có khả năng phối hợp với nhau để bảo vệ biên giới chung”.
Hôm 3-12, lãnh đạo nhóm Visegrad gồm bốn nước Đông Âu là CH Czech, Hungary, Ba Lan và Slovakia nhóm họp tại Prague đồng lên tiếng phản đối ý tưởng giới hạn khu vực Schengen ở quy mô nhỏ hơn. Thay vào đó, Visegrad cho rằng các nước thành viên EU phải có trách nhiệm bảo vệ và tăng cường kiểm soát các đường biên giới bên ngoài của khu vực Schengen.
Trong khi đó, theo Washington Times, trước nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia sau vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Pháp, các nghị sĩ Mỹ đã đưa ra một dự luật siết chặt thủ tục cấp thị thực đối với công dân 38 quốc gia trong chương trình miễn thị thực nhập cảnh vào Mỹ, trong số này có nhiều nước châu Âu.
Dự luật do hạ nghị sĩ Candice Miller đề xuất tại Hạ viện Mỹ. Theo nội dung dự luật, công dân của 38 nước trong chương trình miễn thị thực của Mỹ, gồm cả Anh, Pháp và Tây Ban Nha, nếu có chuyến thăm gần đây tới các quốc gia bị coi là điểm nóng xung đột và khủng bố như Iraq, Iran, Syria, Sudan, buộc phải có thị thực và trải qua quá trình kiểm tra lý lịch nghiêm ngặt trước khi nhập cảnh vào Mỹ.
Ngoài ra, dự luật cũng là cơ sở để phía Mỹ chấm dứt chương trình miễn thị thực đối với những quốc gia không đáp ứng yêu cầu chia sẻ thông tin tình báo.
V.Đ (DNSGCT)
