Facebook hy vọng Watch, đối thủ của YouTube, sẽ khuyến khích người dùng dành thời gian nhiều hơn với mạng xã hội này.
Điều đó có nghĩa là doanh thu quảng cáo cũng nhiều hơn. Trong khi đó, trên dịch vụ video Twitch của công ty Amazon đang nở rộ nạn ăn cắp bản quyền các trận đấu quyền Anh giữa những “người nổi tiếng-võ sĩ” đến từ Anh và Mỹ.
YouTube, kênh độc quyền phát (có tính phí) các trận đấu do các YouTuber sản xuất này, đã thất thu hàng triệu USD do bị upload bất hợp pháp lên Twitch.
Facebook Watch có cứu nổi Facebook?
Với dịch vụ Watch, người dùng sẽ có nhiều chọn lựa video từ các thương hiệu đã nổi tiếng hay những tay chơi mới, thậm chí có thể xem những video clip lưu từ News Feeds.
Trong tương lai, Facebook Watch sẽ cho phép người cung cấp nội dung đưa quảng cáo vào video nếu lượng người xem đã đạt đến mức qui định.
Hiện nay chỉ có những nhà cung cấp video được chọn (các hãng phim, hệ thống truyền hình) mới được hưởng chế độ này, và tất cả đều ở Mỹ, Anh, Ireland, Úc và New Zealand. Lợi nhuận chia 55% cho người đưa video lên và 45% cho Facebook.
Tháng 9, Watch sẽ giới thiệu một trong những bộ phim video kinh phí lớn: Sorry For Your Loss. Facebook phải mở rộng Watch sớm hơn vì tin tức đã bị lộ và một số tài khoản than phiền không thể truy cập dịch vụ này.
Watch thường được xem là đối thủ của YouTube thuộc Google nhưng nó cũng là đối thủ của các kênh TV truyền thống và các dịch vụ phát hành sản phẩm giải trí trên mạng như Netflix, Amazon Video, BBC iPlayer và cả Instagram TV của Facebook.
Một nghiên cứu vừa xuất bàn tuần qua cho thấy Watch không đến được với người dùng Facebook tại Mỹ vì nhiều lý do.
Theo cuộc thăm dò của công ty nghiên cứu thị trường Diffusion Group, trong số 1.632 người lớn đang dùng Facebook được hỏi có đến 50% không bao giờ nghe nói về Watch trong khi 24% biết về dịch vụ video xem theo yêu cầu (on-demand service) này nhưng chưa bao giờ dùng nó.
Chỉ có 14% người được hỏi cho biết họ dùng ít nhất một lần mỗi tuần. Một báo cáo khác cho thấy dù một số chương trình trên Watch thu hút được khán giả đến hàng triệu nhưng đa số không vào Watch thường xuyên.
“Đây là điểm chung đáng lo ngại cho dịch vụ này: nhiều người vào xem thử nhưng ít người quay trở lại” – nhà báo Verne Gay của tờ Newsday viết.
Hiện show hội thoại Red Table Talk là một trong những chương trình phổ thông nhất của Watch tại Mỹ. Tuy nhiên, đã có nhiều ngôi sao lớn tham gia những bộ phim hay chương trình video gốc làm riêng cho Watch.
Ví dụ: nữ diễn viên Jada Pinkett Smith dẫn chương trình Red Table Talk; Elizabeth Olsen sẽ có mặt trong bộ phim truyện Sorry For Your Loss nói về một người đàn bà tiếc thương người chồng đã chết.
Rồi Bear Grylls, nhà mạo hiểm người Anh phụ trách chương trình thực tại Face the Wild. ABC, Fox News, Vice và Buzzfeed thuộc số nhà sản xuất đang cung cấp chương trình cho Watch. Facebook khoe thế mạnh của Watch so với các đối thủ là “giúp người xem tương tác với nhau”.
“Xem video nhưng không thụ động là thế mạnh của chúng tôi – bà Fidji Simo, phó chủ tịch phụ trách mảng video của Facebook nói – Người xem có thể thảo luận về nội dung đang xem với bạn bè, những người cùng yêu thích nó, thậm chí cả với người tạo ra nó”.
Bà lưu ý thêm tính năng Watch Party cho phép nhiều người dùng xem một chương trình chương trình cùng lúc và tính năng Interactivity Platform cho phép người sản xuất chương trình tổ chức bỏ phiếu bình chọn và ra câu đố ngay khi chương trình đang phát để giữ chân người theo dõi.
Nhờ Watch, khán giả tại Ấn Độ có thể xem những trận đấu bóng đá trong khuôn khổ giải La Liga của Tây Ban Nha.
Facebook cho biết đề nghị thường gặp nhất của các nhà sản xuất chương trình trong năm đầu thử nghiệm Watch tại Mỹ là xin cho phép được xen quảng cáo vào chương trình đang phát.
Facebook đã đáp ứng yêu cầu, nhưng muốn hưởng chế độ này, chương trình phải đạt thời lượng hơn 3 phút, phải thu hút được hơn 30.000 lượt người xem (hơn 1 phút mỗi lượt) trong vòng 2 tháng và có hơn 10.000 người theo dõi (follower); và cuối cùng là bộ phận quảng cáo của Facebook phải có mặt tại quốc gia, nơi chương trình được sản xuất.
Một nhà quan sát kỹ nghệ video online dự đoán các điều khoản trên sẽ thu hút các nhà làm chương trình độc lập vốn đã quen với chế độ phát quảng cáo của YouTube.
“Trong một thời gian dài, YouTube vui hưởng sự độc quyền của video online và có chính xách quảng cáo riêng – Alex Brinnand, chủ biên tạp chí TenEighty khẳng định – Nay các nhà sản xuất có thêm nhiều sân chơi tiềm năng khác, ví dụ Twitch của Amazon. Sân chơi càng nhiều, các nhà sản xuất càng thuận lợi”.
Trước mắt, theo Facebook, tháng 9 này Watch sẽ có mặt tại các nước Pháp Đức, Na Uy, Mexico và Thái Lan trong đợt mở rộng thứ nhất.
Một số công ty giải trí và hệ thống truyền hình lớn chưa hứa sẽ cung cấp chương trình gốc hay phim gốc cho Facebook Watch, nhưng không loại trừ họ sẽ làm như thế trong tương lai.
“Hợp tác và trải nghiệm trên các dịch vụ mạng xã hội là xu thế của các nhà sản xuất chương trình lớn và độc lập hiện nay. Nhưng chúng tôi cần theo dõi thêm một thời gian để có chọn lựa đúng nhất” – một nhà sản xuất chương trình kỳ cựu nói.
Các YouTube kiếm tiền từ trận đấu quyền Anh với những người nổi tiếng
Bây giờ chuyển sang Twitch (gần giống Watch) của Amazon, một thống kê mới đây cho thấy số người xem miễn phí trận đấu quyền Anh “KSI v Logan Paul” trên Twitch đã vượt quá số người xem có trả tiền trên YouTube (KSI là YouTuber kiêm rapper và diễn viên, Logan Paul cũng là YouTuber nổi tiếng với một video gây tranh cãi ghi cảnh một người tự sát trong “khu rừng tự sát” ở Nhật Bản).
Phát hiện này khiến Twitch đối mặt với các chỉ trích. Báo cáo cũng cho thấy video trực tiếp hai trận đấu quyền Anh giữa những người nổi tiếng do các YouTuber thực hiện đã bị “xem chùa” trên Twitch nhiều hơn là xem có trả tiền trên YouTube.
Trong trận đấu giữa nhà thiết kế Jake Paul và Deji (biệt danh Comedy Shorts Gamer, một YouTuber), Paul đã chiến thắng sau 5 hiệp. Trận KSI vs Logan Paul có hết quả hoà).
Cụ thể, hơn 1 triệu người đã xem trực tiếp trận KSI-Logan Paul và Deji-Jake Paul trên Twitch (số liệu của trang mạng công nghệ Verge).
Trong khi đó, chế độ xem có trả tiền trên YouTube chỉ thu hút được 800.000 người. Tính năng Periscope của Twitter cũng có nhiều video ăn cắp khác, nhưng quy mô nhỏ hơn. Số khán giả đến xem trực tiếp trận KSI-Logan Paul tại võ đài Manchester Arena (Anh) là 15.000.
Trong thư phản hồi của mình, Twitch giải thích: “Những hướng dẫn cộng đồng tham gia dịch vụ của chúng tôi có điều khoản ngăn cấm mọi hình thức upload lên mạng những sản phẩm không phải của mình, không có quyền hay không được phép làm như thế.
Mọi vi phạm những điều khoản người dùng và luật bản quyền DMCA [Digital Millennium Copyright Act] liên quan đều bị chế tài. Nhưng đối tượng vi phạm ở đây thuộc bên thứ 3 nên rất khó xử lý”.
Những trận đấu quyền Anh nghiệp dư trên Internet giữa những người nổi tiếng được xem là “sự kiện lớn nhất trong lịch sử Internet” nhờ vào sự phổ thông của các show thực tại và bản thân “có lắm vấn đề” của những “người nổi tiếng” đến từ Anh và Mỹ.
Muốn xem hợp pháp trực tiếp và load về máy, bạn phải bỏ ra 10 USD. Một số người trả tiền để xem than phiền họ gặp vấn đề kỹ thuật khiến phải chuyển sang xem những phiên bản ăn cắp trên Twitch. Nhưng thông tin trên mạng xã hội cho biết đa số người xem bản ăn cắp ngay từ đầu.
Nhiều kẻ cắp trên Twitch dùng tựa giả giấu nội dung đấu quyền Anh, ví dụ “Free Fortnite skins” hay “Playing new UFC game” để tránh bị phát hiện. Cả Twitch và những người xem video ăn cắp đều bị chỉ trích.
“Bỏ ra 6 tháng tập luyện để mang trận đấu lên YouTube và bị ăn cắp nhiều tiền từ những người xem ‘chùa’ là điều không thể chấp nhận được.
Tại sao họ không chia sẻ chi phí để xem chung nhiều người mà đi ăn cắp? Trận McGregor/Mayweather là một ví dụ. YouTube bị mất hàng triệu USD” – một YouTuber nói.
Nhưng một chuyên viên trong lĩnh vực bản quyền không tin là Twitch có thể loại bỏ được tệ nạn này.
“Thực sự rất khó để dẹp nạn xem bất hợp pháp những trận đấu thể thao trực tiếp khi có hàng ngàn người vừa trả tiền để xem vừa tung bừa bãi lên mạng – Mark Mulligan thuộc công ty tư vấn Midia Research nói – Phát tán video bất hợp pháp là do con người tự làm chứ không phải do thuật toán robot tự tìm ra trận đấu và đưa lên mạng.
Công bằng mà nói, Twitch đã xoá được nhiều video lậu, nhưng đối với những video ẩn giấu dưới vỏ bọc khác thì rất khó.
Vấn đề còn lại là Twitch không đủ tiền để bảo vệ bản quyền cho YouTube khi vi phạm là người dùng (bên thứ 3) chứ không phải nó”.
KSI và Logan Paul sẽ có trận đấu lại và hiện tượng ăn cắp sẽ tiếp tục xảy ra. Jake Paul sau trân đấu đầu chiến thắng nay đang thách đấu với ca sĩ Mỹ Chris Brown.
Những trận đấu như thế tạo ra cơ hội để các YouTuber kiếm tiền. Mulligan cho biết các võ sĩ tham gia thường giàu hơn sau trận đấu. Ví dụ Jake Paul đã mở thương hiệu thời trang mới sau trận so găng chiến thắng.
“Có rất nhiều người giỏi kinh doanh trên mạng và các trận đấu quyền Anh giữa những người nổi tiếng là một sáng kiến kinh doanh tuyệt vời” – ông nói.
