“Biển Đông, quan điểm từ các bên không tuyên bố chủ quyền” là nội dung cuộc hội thảo vừa diễn ra tuần qua tại Tokyo với sự tham dự của các học giả hàng đầu Nhật Bản và thế giới. Trong cuộc hội thảo, các học giả đã khái quát diễn biến về tình hình Biển Đông thời gian qua, bày tỏ quan ngại đối với vấn đề an ninh hàng hải, đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm kiểm soát tranh chấp, duy trì tự do hàng hải, đảm bảo lợi ích của tất cả các quốc gia liên quan. Hội thảo diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc và ASEAN đã gần đạt được thỏa thuận về khung COC. Điều này đặt ra nhiều vấn đề đối với các bên không tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng có liên quan ở khu vực này. Các học giả nhận định duy trì tự do hàng hải, tạo ra các cơ chế phối hợp, kiểm soát xung đột, dựa trên tính thượng tôn của pháp luật, sự tin tưởng lẫn nhau của các bên liên quan, là biện pháp quan trọng giải quyết vấn đề Biển Đông cũng như bảo đảm lợi ích của tất cả các bên. Tại hội thảo, giáo sư Sato Koichi thuộc Đại học Tokyo khẳng định vai trò hết sức quan trọng của Biển Đông đối với kinh tế thế giới và khu vực, trong đó có Nhật Bản với 60% nguồn cung năng lượng của nước này đi qua Biển Đông. Các nước ASEAN có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông là các quốc gia có quan hệ hữu nghị với Nhật Bản. Từ thực tế trên, giáo sư Sato Koichi đã đề xuất ba giải pháp để giám sát, quản lý tình hình an ninh hàng hải ở Biển Đông là (1) Xây dựng cơ chế hợp tác an ninh hàng hải giữa Nhật Bản và ASEAN giống như cơ chế hội nghị bộ trưởng ngoại giao Nhật Bản – ASEAN hay hội nghị cấp cao Đông Á; (2) Xây dựng trung tâm chia sẻ thông tin an ninh hàng hải tại Biển Đông với sự hợp tác của nhiều lực lượng liên quan của các nước như hải quân, lực lượng bảo vệ bờ biển và người dân; (3) Xây dựng cơ chế giám sát và phòng chống sự cố của an ninh hàng hải bao gồm cả các xung đột nhỏ.
Cũng như Nhật Bản, Ấn Độ không phải là bên tuyên bố chủ quyền, nhưng vùng biển này hết sức quan trọng đối với kinh tế, an ninh của Ấn Độ, cũng như khu vực và thế giới. Do đó, giải quyết tranh chấp tại Biển Đông phải đi từ quan điểm đa phương. Quan điểm này của giáo sư Jagannath Panda thuộc Viện phân tích và nghiên cứu quốc phòng Ấn Độ đã nhận được sự đồng tình của các học giả tham gia hội thảo. Giáo sư Panda cũng đề xuất giải pháp về một hiệp định hàng hải giữa các nước trong khu vực, nhấn mạnh tự do hàng hải là yếu tố đang làm sâu sắc hơn mối quan hệ kinh tế, thương mại giữa các quốc gia, cần có những cơ chế hợp tác cân bằng về an ninh.
Tham dự hội thảo, giáo sư Gregory Moore, Đại học Nottingham (Anh) khẳng định các quốc gia tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông cần hợp tác và đối thoại để giải quyết vấn đề tranh chấp trong khuôn khổ của luật pháp quốc tế.
Hội thảo do Viện các vấn đề toàn cầu (MIGA), Viện nghiên cứu chính trị Meiji (MIIPS), Diễn đàn Nhật Bản về quan hệ quốc tế (JFER), Trung tâm nghiên cứu Khủng hoảng và tranh chấp quốc tế (CECRI) phối hợp tổ chức.
- N.N
Xem thêm:
