Đó là lời của cựu danh thủ Bồ Đào Nha Luis Figo sau khi đương kim chủ tịch Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) Sepp Blatter tái đắc cử nhiệm kỳ thứ năm liên tiếp, kể từ lần đầu vào năm 1998. Sau khi biết kết quả cuộc bầu cử diễn ra tại Zurich (Thụy Sĩ) đêm 29-5, Luis Figo phát biểu với vẻ chán chường: “Hôm nay là một ngày đen tối nữa ở Zurich. Cuộc bầu cử này chỉ chứng thực cho một người không thể lãnh đạo bóng đá thế giới, nhưng trên tất cả, bóng đá đã thua cuộc và những người quan tâm đến bóng đá đã thua cuộc”.
Luis Figo không chỉ đại diện cho riêng anh và bóng đá Bồ Đào Nha, mà còn là tiếng nói của Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA) và những ai mong muốn có một sự thay đổi tích cực hơn cho bóng đá. UEFA – tổ chức đại diện cho sự cấp tiến và minh bạch một lần nữa thua cuộc trước “đế chế” của Sepp Blatter. Trong thời đại mà sự tham quyền cố vị gần như bị xóa sổ, điều này lại tồn tại trong một tổ chức (có vẻ) dân chủ bậc nhất – FIFA. Nói “dân chủ” là vì bất kỳ thành viên nào trong số 209 thành viên của FIFA cũng có tiếng nói như nhau, được góp một phiếu bầu trong mọi quyết định quan trọng của tổ chức. Dù đó là quốc gia đông dân nhất (Trung Quốc), hùng mạnh nhất (Mỹ), đam mê bóng đá và có trong tay năm chiếc cúp vàng thế giới (Brazil), hay những quyền lực của bóng đá châu Âu hiện tại (Đức, Ý, Tây Ban Nha…), thì cũng chỉ được một phiếu bầu. Thế giới của FIFA khác với thế giới trên sân cỏ, nên tiếng nói của một cường quốc bóng đá cũng chỉ ngang với một quốc gia nhược tiểu trong môn thể thao vua. Một quốc gia nghèo khổ của châu Phi – thành viên sẵn sàng bỏ phiếu cho ông Sepp Blatter để nhận lại sự tài trợ vài triệu USD xây trụ sở mới – cũng sở hữu một phiếu bầu như Anh hay Pháp – những nước đòi hỏi FIFA phải thay đổi theo chiều hướng minh bạch hơn. Đó cũng là lý do vì sao ông Sepp Blatter chiến thắng. Sau khi có kết quả bầu cử, chủ tịch UEFA Michel Platini bày tỏ sự thất vọng lớn và cho biết cơ quan này sẽ nhóm họp vào ngày 6-6 tới để thảo luận biện pháp đối phó với FIFA.
Là tổ chức phi lợi nhuận chỉ có gần 500 nhân viên, nhưng FIFA có quyền lực rất lớn, như chọn quốc gia đăng cai những sự kiện bóng đá lớn, giám sát quyền phát sóng các giải đấu, các hoạt động tài trợ. Việc kiếm được hàng tỉ USD mỗi năm từ tiếp thị truyền hình và các hoạt động tài trợ đã biến FIFA thành một trong những cơ quan thể thao giàu có nhất thế giới.
Ông Sepp Blatter (ảnh) bắt đầu làm việc tại FIFA năm 1975 với cương vị giám đốc kỹ thuật.Giai đoạn 1981-1998, ông giữ chức Tổng thư ký FIFA trước khi trở thành chủ tịch tổ chức này cho đến nay.Là người châu Âu, ông Blatter không được UEFA ưa thích, nhưng lại được chào đón nồng nhiệt tại châu Á và châu Phi. Người đàn ông 79 tuổi hân hoan phát biểu khi thắng cử: “Cuộc bầu cử diễn ra minh bạch, tôi xin cảm ơn những người đã luôn tin tưởng tôi trong những năm qua. Tôi đã có một bản kế hoạch công việc trong tương lai và tôi tin mình sẽ làm tốt mọi thứ để lấy lại hình ảnh trong sạch của FIFA”. Báo chí ngay lập tức nhận ra rằng đây không phải là lần đầu tiên ông Sepp Blatter hứa hẹn làm trong sạch một tổ chức từ lâu đã bị cáo buộc là được điều hành như một ngân hàng Thụy Sĩ, tối thiểu hóa sự minh bạch, với dòng tiền hàng tỉ USD mỗi năm mà không mấy người được biết. Cũng không ai biết được hằng năm ông Blatter trả cho mình bao nhiêu tiền, hay chi tiết những hoạt động của FIFA. Tổ chức này không muốn áp dụng những tiêu chuẩn căn bản của quản trị doanh nghiệp như công bố báo cáo tài chính, đưa ra quy định đạo đức hay kiểm tra các xung đột lợi ích… Thu nhập cá nhân của ông Blatter tại FIFA chưa từng được tiết lộ. Nhưng mỗi năm, hàng trăm triệu USD đã được chi cho các hoạt động cá nhân của ông dưới tư cách chủ tịch FIFA.
Vụ các quan chức cao cấp của FIFA bị bắt do tình nghi tham nhũng, hai ngày trước cuộc bầu cử, những tưởng sẽ “hất” được ông Blatter ra khỏi chiếc ghế chủ tịch FIFA, nhưng Sepp Blatter vẫn dễ dàng vượt qua, như đã từng vượt qua những thời khắc khó khăn tương tự. Trong sự nghiệp của mình, ông Blatter phải lãnh đạo một tổ chức luôn đối mặt với những tố cáo tham nhũng, hối lộ, mua phiếu bầu… Thắng cử là niềm vui của ông Sepp Blatter và các cộng sự, nhưng “bóng đá đã thua cuộc”, trong bốn năm tới.
- Địch Vân