Những lý giải khoa học về các trạng thái thần kinh bất ổn cũng như các biện pháp tự nhiên dễ áp dụng để tái lập sự thăng bằng, mạnh khỏe của não bộ.
Buồn là một trong những cảm nhận tự nhiên của con người. Mỗi cuộc sống đều chứa đầy những thăng trầm, bi kịch và hài kịch, lòng tốt và sự tàn nhẫn.
Đó là phần thiết yếu và chiếm phần quan trọng trong đường đời của chúng ta. Nhưng đối với một số người, các cuộc đấu tranh thường vẫn không kết thúc và gây ra nỗi buồn.
Vì thế ngày nay, ngày càng có nhiều người mắc chứng trầm cảm và các bệnh tâm thần khác, với giới trẻ cũng vậy, và lời giải thích không chỉ trong hoàn cảnh một cá nhân hoặc sự bất lực của một cá nhân không thể tìm được hạnh phúc hoặc sức mạnh.
Trong thực tế, hầu hết các vấn đề sức khỏe tâm thần mà mọi người phải đối mặt có thể được hiểu từ quan điểm hoàn toàn hóa học.
Về cơ bản, bộ não là nhà máy hóa học của cơ thể, sản xuất tất cả các hormone giữ cho cơ thể chúng ta phát triển và gửi đi tất cả các thông điệp để duy trì cho các chi của chúng ta hoạt động.
Vì vậy, điều tự nhiên là trong một số trường hợp, nhà máy này có thể gặp những khó khăn trong khi thực hiện công việc của mình.
Dù sao chúng ta chỉ là những sinh vật bằng xương bằng thịt và không hoàn hảo, không phải là máy móc.
Nhưng những điều không hoàn hảo đó là thứ mang lại cho chúng ta động lực, sự chịu đựng và cảm xúc để kiên trì chống lại tất cả những bất ổn và đấu tranh ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất. Vậy một số vấn đề sức khỏe tâm thần hiện đang ngày càng trở nên phổ biến là những gì?
Chúng ta hãy đề cập đến chứng trầm cảm. Một trong những căn bệnh nghiêm trọng hơn mà một số người phải đối mặt là chứng Rối loạn lưỡng cực, thường được đánh dấu bằng sự dao động tâm trạng định kỳ dữ dội và thường không thể kiểm soát được, cũng như sự thay đổi tính cách.
Sự lo lắng và các cuộc tấn công hoảng loạn thường xuyên cũng có thể gây bất ổn mãnh liệt, có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của một người đồng thời gây ảnh hưởng tới người khác
Ngoài ra, còn có một số lớn những người trên thế giới bị mất trí nhớ, cả dài hạn lẫn ngắn hạn và điều này cũng có thể do sự sản xuất hóa chất không bình thường trong não (khi không phải do chấn thương vùng đầu hoặc do ma túy, dược phẩm và các loại khác).
Ngay cả chứng nghiện ngập đã được liên kết với tình trạng hóa học não bất thường. Những vấn đề như vậy có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi độ tuổi, chủng tộc, địa lý và nguồn gốc.
Hóa học não là gì?
Khi đề cập đến hóa học não, chúng ta đang nói về hóa chất nào? Về cơ bản chúng ta đang nói về các hormone và các chất dẫn truyền thần kinh.
Các chất dẫn truyền thần kinh là các sứ giả của cơ thể, các tác nhân này nói cho các cơ quan khác nhau biết não muốn chúng hoạt động như thế nào, thông qua các tế bào thần kinh.
Những chất dẫn truyền thần kinh này có thể là yếu tố quyết định rất lớn trong những cảm xúc của chúng ta. Sau đây là một vài trong số các hormone chính mà bộ não sản xuất có ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc của chúng ta:
1. Dopamine
Hormone này đóng vai trò rất quan trọng vì nó là chất kết nối giữa các tế bào thần kinh với nhau. Nó cũng là hóa chất kiểm soát chức năng vận động và di chuyển của chúng ta.
Dopamine là hormone giúp bạn có động lực, năng động và tập trung vào nhiệm vụ trong tầm tay và thế giới xung quanh bạn.
Không nói cũng rõ, nó là một chất dẫn truyền thần kinh rất quan trọng, và mức độ dopamine thấp hơn có thể dẫn đến trầm cảm, mệt mỏi và lo lắng.
Mặt khác, nồng độ dopamine cao có thể dẫn đến nghiện ngập, phần lớn là do hầu hết các thứ gây nghiện, từ trò chơi điện tử và cà phê, cho đến rượu và ma túy, thường được thiết kế để làm tăng kịch tính mức độ dopamine.
2. Serotonin
Còn có tên là hormone hạnh phúc, Serotonin chịu trách nhiệm về những cảm giác vui vẻ mà chúng ta trải nghiệm trong cuộc sống. Mức serotonin thấp là yếu tố chính liên quan đến chứng trầm cảm.
Điều này là do các sự cố có thể phát sinh liên quan đến các chất ức chế tế bào thần kinh, một chất vốn có trong não để điều chỉnh việc sản xuất các hormone này và hạn chế chúng khi cần thiết.
Nhưng trong một số trường hợp, quá trình sản xuất serotonin có thể quá thấp, đó là lý do tại sao đa số các thuốc chống trầm cảm được bào chế với mục đích ngăn chặn các chất hạn chế làm giảm sản lượng serotonin.
3. Melatonin
Đây là hormone giúp bạn ngủ vào ban đêm. Nó được sản xuất bởi tuyến tùng nằm ở vùng trung tâm của não.
Nói chung, các chu kỳ giấc ngủ của chúng ta được điều hòa bởi khu vực nhân trên chéo (suprachiasmatic nucleus – SCN), một trung tâm ở Vùng dưới đồi (hypothalamus) gửi các tín hiệu đến những khu vực khác của não.
Khi tiếp xúc với bóng tối, tuyến tùng nhận được tín hiệu từ SCN và bắt đầu tích cực sản xuất melatonin. Khi mức melatonin trong dòng máu của bạn tăng lên, bạn sẽ dần dần trở nên buồn ngủ hơn.
Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể người vẫn thường hoạt động khá nghiêm ngặt, vì melatonin vẫn ở trong cơ thể bình thường từ 9 giờ tối đến 9 giờ sáng.
Nếu sản lượng melatonin không đều có thể dẫn đến mất ngủ, mệt mỏi và thậm chí trầm cảm trong trường hợp chúng ta ngủ quá nhiều.
4. Oxytocin
Đây là một hormone đóng vai trò quan trọng trong cách thức chúng ta giao tế với mọi người và phản ứng với sự hưng phấn tình dục, nó tên là “hormone âu yếm” hay “hormone yêu”.
Nó cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tin tưởng của chúng ta; liều lượng cao của nó có thể gây ra lo lắng và thậm chí khuynh hướng gây nghiện.
Nó cũng có những tác dụng đặc trưng về giới tính, ảnh hưởng đến việc sản xuất testosterone ở các tinh hoàn, cũng như đóng vai trò rất lớn trong quá trình chuyển dạ, sinh con và nuôi dạy con.
5. Endorphin
Hormone này ảnh hưởng đến cách cơ thể con người nhận thức được cơn đau, nó có thể hoạt động như một loại thuốc giảm đau và là chất giảm đau tự nhiên.
Trong một số trường hợp, thậm chí nó hoạt động như thuốc an thần, cho phép cơ thể nghỉ ngơi sau khi hoàn thành một công việc vất vả.
6. Adrenaline
Còn gọi là epinephrine, hormone này được sản xuất ở trung tâm của tuyến thượng thận được gọi là tủy, hoặc được sản xuất bởi một số tế bào thần kinh trong hệ thần kinh trung ương.
Khi ở trong máu, nó có thể có những tác động khác nhau lên các cơ quan khác nhau. Adrenaline có nhiều ảnh hưởng, từ việc mở rộng đồng tử đến tăng nhịp tim và lưu lượng máu đến các khu vực trong cơ thể.
Mức độ thấp của hormone này có thể khiến bạn thờ ơ, trong khi có quá nhiều sẽ khiến cơ thể và tâm trí của bạn lâm vào tình trạng kiệt sức.
7. Acetycholine
Đây là một chất dẫn truyền thần kinh rất quan trọng. Được tìm thấy phổ biến trong cả hệ thống thần kinh trung ương lẫn ngoại biên, hóa chất này có tác dụng kích thích sự co bóp của cơ bắp.
Về cơ bản, tất cả các hành vi và đa số mọi chuyển động đều tùy thuộc cách thức chất dẫn truyền thần kinh đặc biệt này gửi đi thông điệp của nó.
Thông điệp đó là gì? Hẳn nhiên, nếu hormone này được cung cấp nhiều hoặc thiếu, nó có thể dẫn đến một số hành vi kỳ lạ và gần như không thể giải thích được.
8. Gamma-Aminobutryic Acid (GABA)
Chất dẫn truyền thần kinh này đóng vai trò rất quan trọng của một chất ức chế và điều chỉnh thần kinh, làm sụt giảm, khi có thể, những hoạt động của các tế bào thần kinh.
Theo cách đó Gamma-Aminobutryic Acid là yếu tố quyết định thiết yếu khả năng nhận thức và hành vi của con người.
Chúng hoạt động để giữ cho các tế bào thần kinh không bị làm việc quá sức, có tiềm năng làm giảm sự lo lắng và hoảng loạn.
Khi ở mức độ thấp, chất dẫn truyền thần kinh này có thể gây ra các rối loạn từ mất ngủ, đến trầm cảm và thậm chí tâm thần phân liệt.
9. Glutamate
Acid amin không thiết yếu này là một chất dẫn truyền thần kinh cục bộ, không bao giờ rời khỏi hàng rào máu não (bức tường được thiết kế để bảo vệ não).
Nó đặc biệt gắn liền với khả năng ghi nhớ và học hỏi, vì thế nó là nhân tố chính trong sự phát triển của bộ não.
Sự gia tăng của glutamate trong cơ thể con người có liên quan đến nhiều bệnh khác nhau, như bệnh đa xơ cứng, bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson, trong khi ở mức độ thấp có thể liên quan đến chứng Rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tâm thần phân liệt và bệnh tự kỷ.
10. Norepinephrine
Hormone này là một biến thể của adrenaline, và còn gọi là noradrenaline. Giống như đối tác của nó, nó được liên kết chặt chẽ với bản năng chiến đấu hay tháo chạy của cơ thể.
Chất dẫn truyền thần kinh này gửi thông điệp đến các cơ xương của cơ thể để tăng lực co bóp, cũng như các cơn co thắt của tim. Nó có tác dụng chuẩn bị cho cơ thể chúng ta phản ứng với mọi tình huống đe dọa.
Những cách tự nhiên giúp duy trì cân bằng hóa chất não bộ
Bây giờ chúng ta đã biết được những gì thực sự diễn ra trong bộ não của chúng ta, cũng như nó đã ảnh hưởng đến những vui buồn, hành vi, mức năng lượng, sự tập trung và rất nhiều phương diện khác trong cuộc sống như thế nào.
Một số biện pháp tự nhiên sau đây có thể giúp bạn tự điều chỉnh sản xuất các hormone kể trên trong não bộ.
1. Hãy vận động
Tập thể dục thường xuyên sẽ rất lý tưởng cho cơ thể và não. Nó làm gia tăng sản xuất endorphin trong cơ thể, đem lại cho bạn sự vui vẻ và hưng phấn, tác nhân giúp vãn hồi tâm trạng đã có sẵn tại đó, giúp bơm adrenaline qua dòng máu của bạn. Sự gia tăng vận động cơ bắp sẽ củng cố cho bạn cả thể chất lẫn tinh thần.
2. Hãy ra nắng
Chỉ cần đảm bảo rằng bạn nhận được một chút ánh nắng mỗi ngày. Nó có thể cải thiện trạng thái tâm trí của bạn một cách triệt để.
Ánh sáng mặt trời, khi được hấp thụ qua làn da, sẽ dẫn đến sự sản xuất serotonin trong não. Chỉ cần 15 phút mỗi ngày dưới ánh mặt trời và bạn sẽ hiểu lý do tại sao nó gọi là “hormone sảng khoái”.
3. Xua đuổi stress
Nói dễ hơn làm, đúng vậy. Nhưng chắc chắn là điều đáng làm bởi vì căng thẳng có liên quan chặt chẽ với lượng GABA thấp, đồng thời làm tăng lượng norepinephrine và oxytocin. Xin đừng lo, có vô số biện pháp hữu hiệu để đối phó với chứng căng thẳng.
4. Ngủ đủ giấc
Ngay cả khi bạn không cảm thấy buồn ngủ, bộ não của bạn vẫn cần được nghỉ ngơi. Não sản xuất melatonin, sẽ khiến bạn buồn ngủ hơn khi mặt trời lặn.
Không những thế, bộ não cần có sức mạnh, năng lượng và nhiên liệu để sản xuất các hormone khác giúp cho các chức năng cơ thể hoạt động khỏe mạnh, tránh phải vật lộn với sự mệt mỏi và kiệt sức.
5. Theo dõi chế độ ăn uống của bạn
Phần lớn các hóa chất do não sản xuất cũng được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm; vì vậy, điều quan trọng là phải ăn uống cẩn thận và lành mạnh.
Caffeine, thịt, chuối, sô-cô-la và củ cải đường đều có thể làm gia tăng sản xuất dopamine trong cơ thể; trong khi đó bông cải xanh, gạo nâu, cá, các loại hạt và kể cả đậu lăng có thể làm gia tăng lượng GABA do não sản xuất.
