Vài năm gần đây, Sa Pa với sự đô thị hóa nhanh chóng đã khiến nhiều du khách tiếc nuối vẻ đẹp mộc mạc của một thị trấn xinh xắn, còn nhiều nét hoang sơ ngày xưa.
Nhưng chỉ cần ra khỏi trung tâm huyện chừng gần chục km, du khách sẽ tìm thấy lại nét đẹp êm đềm, nhiều màu sắc của miền Tây Bắc.
Đó là bản Tả Van thuộc xã Tả Van, cách thị trấn Sa Pa chừng nửa tiếng hoặc một tiếng di chuyển, tùy theo cung đường mà khách lựa chọn.
Sau khi rời khỏi hai con phố sầm uất nhất Sa Pa là phố Cầu Mây và phố Mường Hoa, du khách chỉ cần đi men theo con suối Mường Hoa là có thể đến được với Tả Van. Đường đến bản này cũng đi qua Lao Chải, nơi có cảnh quan núi rừng thơ mộng và bãi đá cổ Sa Pa nổi tiếng.
Vừa qua khỏi biển chào “Lao Chải – Tả Van”, đập vào mắt du khách là cung đường quanh co lượn quanh những thửa ruộng bậc thang bát ngát tựa bên những sườn núi trùng điệp.
- Xem thêm: Lữ khách và Sa Pa
Tả Van theo tiếng địa phương có nghĩa “vòng cung lớn”, tựa lưng vào dãy Hoàng Liên Sơn. Phía trước có dòng suối Mường Hoa trong trẻo uốn lượn.
Đoạn suối chảy qua bản rộng và phẳng, trở thành bãi tắm lý tưởng đối với người địa phương và cả du khách đến đây vui đùa, ngụp lặn trong làn nước mát.
Bản Tả Van mang đậm bản sắc dân tộc Giáy, và có đến vài chục hộ dân làm du lịch theo mô hình homestay – khách ăn nghỉ, tham gia các sinh hoạt cùng gia chủ để khám phá, trải nghiệm văn hóa bản địa.
Đa số nhà ở bản Tả Van được dựng bên cạnh triền dốc thoai thoải theo ruộng bậc thang. Người Giáy sống trong cả nhà sàn và nhà đất, gian giữa trong nhà là nơi trang nghiêm để đặt ban thờ tổ tiên và tiếp khách.
Người Giáy ở Tả Van chủ yếu làm ruộng nương, có thể tự rèn được dụng cụ sản xuất và chạm khắc bạc. Đôi tay khéo léo của phụ nữ Giáy còn làm ra các sản phẩm thêu tay màu sắc đẹp mắt.
Trong các đêm lửa trại cùng với du khách, họ thường biểu diễn các tiết mục truyền thống như múa quạt, múa then, múa khèn, nhảy sạp…
Đến với bản Tả Van, du khách còn có dịp thưởng thức một số đặc sản vùng cao như: cá suối nướng Mường Hum, thắng cố thịt ngựa Mường Khương, thịt lợn cắp nách Bắc Hà, xôi nếp ngũ sắc Văn Bàn… hay đơn giản là bữa cơm ngon miệng với rau trên nương, cá dưới ao, gà lợn tự nuôi…
Giá phòng một đêm ở Tả Van chỉ 50.000-100.000 đồng/người tùy hạng phòng và tùy các homestay trong bản. Lưu trú tại những homestay ở bản Tả Van, nơi có hơn 100 nóc nhà của người Giáy, khách có thể quan sát cuộc sống vẫn như hàng trăm năm trước của người dân ở đây.
Bản Tả Van nằm trong địa phận của vườn quốc gia Hoàng Liên nên du khách sẽ thực sự được đắm mình vào thiên nhiên, lắng nghe âm thanh tuôn chảy róc rách của suối Mường Hoa, của tiếng chim rừng văng vẳng xa xa, tiếng lá rừng xào xạc trong gió…